Đây là thực tế hoạt động của Quỹ Bảo vệ môi trường (BVMT) thành phố. Tháng 7-2014, Quỹ BVMT thành phố chính thức hình thành, nhưng sau 5 năm hoạt động, chưa có doanh nghiệp (DN) nào tiếp cận được nguồn vốn vay của quỹ.
Quỹ BVMT thành phố có vốn điều lệ 30 tỷ đồng từ ngân sách cấp trong vòng 5 năm. Bên cạnh đó, quỹ được huy động các nguồn tài trợ, đóng góp, ủy thác và bổ sung từ phí BVMT đối với nước thải, chất thải rắn, khai thác khoáng sản, tiền ký quỹ của các doanh nghiệp khai thác khoáng sản… Hiện, quỹ có số vốn là 43 tỷ đồng. Quỹ có chức năng cho vay với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ lãi suất, bảo lãnh tín dụng và tài trợ kinh phí cho các tổ chức có chương trình, dự án cải tạo BVMT, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học trên địa bàn.…
Từ khi thành lập đến nay, Hội đồng quản lý quỹ phối hợp cùng các cơ quan quản lý đôn đốc, tuyên truyền đến các DN thực hiện nghiêm các quy định nộp phí BVMT, nhất là ký quỹ BVMT của các dự án khai thác khoáng sản. Đồng thời, Hội đồng quản lý quỹ tiến hành rà soát, phân loại các chương trình, dự án trong lĩnh vực môi trường trên địa bàn có nhu cầu hỗ trợ tài chính. Nhưng ngoài chức năng huy động doanh nghiệp khai thác khoáng sản ký quỹ BVMT, việc triển khai chức năng vay vốn chưa thể thực hiện.
Theo Phó giám đốc Chi cục Bảo vệ môi trường Đỗ Thị Hương, Quỹ BVMT có những quy định rất chặt chẽ về đối tượng cho vay, cũng như những yêu cầu về tài sản bảo đảm. Hội đồng quản lý quỹ phải xem xét, đánh giá sự cần thiết, mức độ hiệu quả, khả năng nhân rộng và khả năng hoàn vốn. Qua đó, Hội đồng quản lý mới quyết định hình thức, mức hỗ trợ tài chính…. Hiện nay, DN có nhu cầu hỗ trợ tài chính chủ yếu là DN vừa và nhỏ. Việc đáp ứng đủ các tiêu chí để tiếp cận được nguồn vốn vay từ quỹ là rất khó. Nhiều DN xây dựng trong khu dân cư, không đúng quy hoạch nên quỹ không thể cho vay. Bên cạnh đó, năng lực của DN hạn chế, nên việc xây dựng, lập phương án sản xuất kinh doanh chưa hiệu quả. Ngoài ra, theo quy định, DN phải có tài sản thế chấp và chỉ được vay 70% giá trị của tài sản thế chấp. Song hiện nay, tài sản lớn nhất của DN là đất đai, nhà xưởng nhưng phần lớn các DN thế chấp vay vốn tại ngân hàng thương mại.
Ngoài việc cho vay, quỹ BVMT còn có hoạt động hỗ trợ, tài trợ dự án liên quan bảo vệ môi trường, sản xuất sạch hơn… Nhưng đến nay Quỹ BVMT của thành vẫn chưa có quy định cụ thể về chi hỗ trợ. Kết quả là sau 5 năm thành lập, Quỹ BVMT của thành phố mới chỉ có “thu” mà chưa “chi” được.
Phó chủ tịch UBDN thành phố Nguyễn Đình Chuyến chỉ đạo, tới đây, UBND thành phố giao ngành chức năng rà soát, đánh giá lại hiệu quả hoạt động của quỹ; xác định rõ những hạn chế, vướng mắc để tháo gỡ, giải quyết, hạn chế tình trạng “đọng vốn” hiện nay. Đồng thời, Hội động quản lý quỹ cũng sẽ tiến hành rà soát, phân loại các chương trình, dự án trong lĩnh vực môi trường trên địa bàn có nhu cầu hỗ trợ tài chính từ quỹ trên cơ sở bảo đảm đáp ứng các tiêu chí: tính cần thiết, mức độ hiệu quả, tính phù hợp, khả năng nhân rộng trong xã hội và khả năng hoàn vốn, sau đó sẽ cân nhắc, quyết định hình thức hỗ trợ tài chính…. Đồng thời, công tác tuyên truyền, quảng bá hình ảnh của Quỹ BVMT cần đẩy mạnh hơn nữa, để nhiều đơn vị kinh doanh biết tới.
Bài: Bảo Châu; Ảnh: Ngọc Thụy
