Thời gian qua, thành phố Hải Phòng luôn được Chính phủ, Bộ Nội vụ đánh giá là địa phương có nhiều sáng kiến, đi đầu trong cải cách hành chính (CCHC). Trong suốt 13 năm kể từ khi Bộ Nội vụ thực hiện đánh giá, xếp hạng chỉ số cải cách hành chính, Hải Phòng là địa phương duy nhất luôn xếp ở vị trí tốp đầu của bảng xếp hạng (năm 2012 – 2013 xếp thứ 6/63 tỉnh, thành phố; năm 2014 – 2016 xếp thứ 2/63 tỉnh, thành phố; năm 2017 – 2018 xếp thứ 5/63 tỉnh, thành phố; năm 2019 xếp thứ 4/63 tỉnh, thành phố; năm 2020, xếp thứ 2/63 tỉnh, thành phố; năm 2021, lần đầu tiên, chỉ số CCHC của thành phố được xếp vị trí thứ nhất trong Bảng xếp hạng; năm 2022 và 2023 xếp thứ 2/63 tỉnh, thành phố, năm 2024 xếp thứ nhất).
Đây là kết quả của một quá trình tích lũy, thể hiện tính chất bền vững của công tác cải cách hành chính của thành phố, khẳng định sự quan tâm trong công tác chỉ đạo, điều hành của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố và sự nỗ lực không ngừng của cả hệ thống chính quyền thành phố trong việc duy trì, cải thiện chỉ số CCHC. Công tác cải cách hành chính của thành phố đã được triển khai đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, tạo nên những bước chuyển biến rõ rệt, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực.
Thứ nhất là công tác chỉ đạo điều hành được đổi mới, thể hiện rõ sự chủ động, kiên quyết:
– Ủy ban nhân dân thành phố luôn kịp thời cụ thể hóa và ban hành văn bản chỉ đạo, điều hành công tác cải cách hành chính đảm bảo triển khai đầy đủ các nhiệm vụ phù hợp với tình hình thực tế của thành phố và phù hợp với khả năng triển khai thực hiện của mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương.
– Thành phố đã xác lập cơ chế đánh giá trách nhiệm người đứng đầu các sở, ban, ngành và quận, huyện trong thực hiện CCHC; xây dựng Bộ Chỉ số CCHC, tổ chức chấm điểm, xác định vị trí xếp hạng Chỉ số CCHC đối với các sở, ban, ngành, UBND quận, huyện; kiểm tra, giám sát, đánh giá, chấm điểm kết quả thực hiện nhiệm vụ UBND thành phố, Chủ tịch và các Phó chủ tịch UBND thành phố giao các cơ quan, đơn vị, địa phương bằng phần mềm; đánh giá sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp bằng phần mềm và khảo sát thời gian thực, bảo đảm chính xác, khách quan.
– Công tác CCHC của thành phố được quan tâm hướng về cơ sở, coi đây là nền móng chắc chắn cho công tác CCHC của thành phố: xây dựng Bộ Chỉ số CCHC cấp xã giúp đánh giá đồng bộ các xã, phường, thị trấn trong toàn thành phố theo một khung tiêu chí thống nhất; thành lập Tổ công tác kiểm tra CCHC theo phương thức “cầm tay chỉ việc” tới xã, phường, thị trấn để hướng dẫn khắc phục triệt để tồn tại, hạn chế trong CCHC tại địa phương.
– Đặc biệt, công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện cải cách hành chính của thành phố tập trung cao vào tháo gỡ khó khăn, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp: Các hình thức đối thoại được thực hiện linh hoạt, từ cấp thành phố tới các địa phương; tăng cường đối thoại qua Cổng Thông tin điện tử, Đài Phát thanh và Truyền hình Hải Phòng. Nổi bật trong năm 2024, thành phố tổ chức thành công Hội nghị của Thường trực Thành ủy đối thoại với gần 600 doanh nghiệp FDI; Ngày hội khởi nghiệp và tuần lễ khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2024. Tiếp tục triển khai hiệu quả hoạt động của Tổ công tác đặc biệt về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ hiệu quả các doanh nghiệp, nhà đầu tư, dự án đầu tư trên địa bàn thành phố; hỗ trợ doanh nghiệp qua Zalo, trả lời trực tuyến sử dụng trí tuệ nhân tạo AI.
Thứ hai là tăng cường cải cách thủ tục hành chính, tập trung rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hành chính gắn với đẩy mạnh sử dụng dịch vụ công trực tuyến, qua đó đã tạo sự chuyển biến rõ nét, tạo môi trường thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính.
– Thành phố đã quyết liệt và tập trung cao trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện việc rút ngắn thời gian thực hiện TTHC so với quy định, đặc biệt là các thủ tục hành chính liên quan đến cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh: Rút ngắn thời gian tối đa cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (dưới 1,5 ngày); thời gian giải quyết thủ tục đầu tư (rút ngắn 30% – 60% thời gian); thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (một số TTHC thời gian giải quyết còn 5 – 10 ngày).
– Xây dựng sáng tạo khoảng 50 mô hình mới hướng dẫn, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp lập, hoàn thiện hồ sơ khi thực hiện các thủ tục hành chính, nhất là các thủ tục hành chính toàn trình để tăng tỷ lệ người dân và doanh nghiệp nộp được hồ sơ hợp lệ ngay từ lần nộp đầu tiên và giảm tỷ lệ hồ sơ phải sửa đổi, bổ sung ở mức thấp nhất. Theo thống kê từ các ngành, địa phương, có 13/32 cơ quan với tỷ lệ 100% hồ sơ nhận hợp lệ ngay từ lần nộp đầu tiên, hầu hết hồ sơ nhận hợp lệ ngay từ lần nộp đầu tiên chiếm tỷ lệ cao từ 95% trở lên.
– Thành phố đã thiết lập Hệ thống thông tin một cửa điện tử; kết nối liên thông tới cả 3 cấp chính quyền, kết nối với 23 hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu các Bộ, ngành Trung ương; tích hợp 1579/1937 dịch vụ công trực tuyến lên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt trên 90%. Đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư kinh doanh, thành phố đã thực hiện cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thành lập mới và thay đổi qua mạng đạt tỷ lệ 100% số hồ sơ; 100% doanh nghiệp khai thuế điện tử, trên 99% doanh nghiệp đăng ký nộp thuế điện tử và thực hiện hoàn thuế điện tử cho 100% doanh nghiệp; 100% doanh nghiệp sử dụng chữ ký số trong kê khai thuế; trên 99% doanh nghiệp thực hiện hải quan điện tử, thời gian tiếp nhận, thông quan đối với tờ khai luồng xanh từ 1-3 giây.
Thứ ba, thành phố tiếp tục thực hiện có hiệu quả việc sắp xếp tổ chức bộ máy, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo sự chủ động cho đơn vị, địa phương.
– Hải Phòng là một trong những địa phương đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương thí điểm trong hoạt động sắp xếp tổ chức bộ máy. Giai đoạn 2015 – 2021, thành phố Hải Phòng sắp xếp giảm 105 đơn vị sự nghiệp công lập; giảm 06 đơn vị hành chính cấp xã. Giai đoạn 2022 đến nay, tiếp tục giảm 99 đơn vị sự nghiệp công lập; giảm 08 phòng thuộc các sở, 02 chi cục trực thuộc các sở, giảm 23 phòng chuyên môn thuộc ban, chi cục; giảm 50 đơn vị hành chính cấp xã.
– Ủy ban nhân dân thành phố đã chỉ đạo các đơn vị tiếp tục triển khai thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương với quyết tâm cao, nỗ lực và hành động quyết liệt, hiệu quả, lãnh đạo tập trung, thống nhất các giải pháp để thực hiện đảm bảo mục tiêu đề ra.
– Thành phố tăng cường phân cấp, ủy quyền cho đơn vị, địa phương trên nhiều lĩnh vực quan trọng như: đất đai, quy hoạch, đầu tư, ngân sách nhà nước,… Trong giai đoạn 2021 đến nay, thành phố đã ban hành 30 văn bản quy phạm pháp luật để phân cấp quản lý nhà nước. Việc tăng cường phân cấp đã tạo sự chủ động, sáng tạo trong giải quyết công việc, giảm thời gian hội họp, xin ý kiến cấp trên, hạn chế cơ chế xin – cho; góp phần khai thác, sử dụng tốt các nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
Thứ tư là thành phố đã chú trọng xây dựng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nâng cao kỷ luật, đạo đức và trách nhiệm thi hành công vụ của cán bộ, công chức, viên chức.
– Để nâng cao chất lượng đầu vào của công chức, ngay từ năm 2013, thành phố Hải Phòng đã chỉ đạo đổi mới công tác tuyển dụng công chức từ việc xây dựng ngân hàng câu hỏi, xác định vị trí tuyển dụng theo cơ cấu vị trí việc làm, tiếp nhận hồ sơ đến việc tổ chức thi tuyển; thực hiện kiểm tra chặt chẽ đối với văn bằng, chứng chỉ của người dự tuyển công chức. Hải Phòng là địa phương đầu tiên trong cả nước đã tổ chức kỳ tuyển công chức trên máy vi tính và thực hiện phỏng vấn khi tuyển dụng (Lãnh đạo UBND thành phố trực tiếp phỏng vấn). Việc tuyển dụng công khai, minh bạch nên được sự đồng tình, ủng hộ của dư luận.
– Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND thành phố trực tiếp chủ trì các đoàn kiểm tra đột xuất việc thực thi công vụ tại các đơn vị, địa phương, kiểm tra tới tận các xã, phường. Qua đó, đã kịp thời chấn chỉnh, xử lý các trường hợp vi phạm thời gian làm việc, tạo ra nề nếp thực hiện nghiêm túc giờ giấc làm việc, trách nhiệm thực thi công vụ của công chức, viên chức.
– Thực hiện nghiêm việc đánh giá công chức, viên chức hàng năm bảo đảm chính xác, khách quan làm cơ sở để tinh giản biên chế, kiên quyết phát hiện, đề xuất tinh giản, loại trừ những công chức trì trệ, nhũng nhiễu trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Từ năm 2016 đến năm 2021, thành phố giảm 10% công chức; 11,82% số người làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập (cao hơn chỉ tiêu đề ra). Từ năm 2022 đến nay, tiếp tục giảm 108 công chức; 2.652 số người làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập (dự kiến năm 2025 hoàn thành chỉ tiêu đề ra).
Thứ năm, thành phố chủ động bắt nhịp chuyển đổi số để đáp ứng tốt nhất yêu cầu của doanh nghiệp và nhà đầu tư
– Ban Thường vụ Thành ủy, HĐND, UBND thành phố đều ban hành các Nghị quyết, Chương trình hành động để thực hiện Chuyển đổi số, thể hiện quyết tâm chính trị rất cao trong thực hiện chuyển đổi số để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội của thành phố.
– UBND thành phố đã triển khai Kiến trúc Chính quyền điện tử; triển khai nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu cấp tỉnh (LGSP): 100% văn bản trao đổi giữa các cơ quan hành chính nhà nước dưới dạng điện tử; 100% cơ quan thực hiện kết nối, liên thông các Hệ thống quản lý văn bản điều hành từ cấp tỉnh đến cấp huyện; 100% cơ quan thực hiện kết nối, liên thông các Hệ thống quản lý văn bản điều hành từ cấp tỉnh đến cấp xã.
– Xây dựng kho dữ liệu dùng chung với 192 bộ dữ liệu, 1.941 trường thông tin, hơn 437.600 bản ghi của 18/20 sở, ngành cung cấp; cổng dữ liệu mở đã công bố 50/98 bộ dữ liệu mở do 7/20 sở, ngành cung cấp.
Nhờ thực hiện hiệu quả công tác cải cách hành chính, thành phố Hải Phòng đã cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, tạo đột phá trong thu hút đầu tư, nâng cao chất lượng phục vụ người dân, tổ chức, diện mạo thành phố đổi thay từng ngày.
Để triển khai hiệu quả hơn công tác cải cách hành chính trong thời gian tới, về quan điểm, thành phố cần xác định công tác CCHC phải được thực hiện một cách đồng bộ, thực chất, căn cơ và cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, sự phối hợp tích cực từ cộng đồng doanh nghiệp và toàn thể nhân dân thành phố. Mục tiêu xây dựng và hoàn thiện nền hành chính nhà nước “phục vụ nhân dân, chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả”; hướng đến xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh thực sự minh bạch, lành mạnh, công bằng và đem đến những tiện ích, phục vụ tốt nhất cho doanh nghiệp và người dân.
Với vai trò là cơ quan thường trực về CCHC, Sở Nội vụ đã đề xuất Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân quan tâm chỉ đạo thực hiện các giải pháp sau:
(1) Tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện đầy đủ, kịp thời chỉ đạo của Trung ương, đồng thời triển khai thực hiện đồng bộ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chính theo Chương trình tổng thể CCHC nhà nước giai đoạn 2011-2020, bảo đảm phù hợp với tình hình và điều kiện thực tế hiện nay. Thủ trưởng các sở, ban, ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện chịu trách nhiệm trực tiếp chỉ đạo thống nhất việc thực hiện các nội dung, nhiệm vụ trong phạm vi quản lý của mình; xác định cải cách hành chính là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của cả nhiệm kỳ công tác; xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể trong từng thời gian, từng lĩnh vực; phân công rõ trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức và cán bộ, công chức, viên chức; tăng cường kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện. Gắn việc đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính hàng năm với đánh giá trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, quản lý của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị. Coi trọng công tác thi đua, khen thưởng trong cải cách hành chính. Đặc biệt, tập trung nâng cao chất lượng, đổi mới tư duy, nâng cao ý thức, trách nhiệm và khơi dậy ý chí khát khao vươn lên của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức các cấp là nhiệm vụ trọng tâm quan trọng hàng đầu trong công tác CCHC.
(2) Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và ứng dụng các tiến bộ khoa học, công nghệ thúc đẩy hoàn thành xây dựng và phát triển Chính quyền điện tử, Chính quyền số, góp phần đổi mới phương thức làm việc, nâng cao năng suất, hiệu quả hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước các cấp có đủ năng lực vận hành nền kinh tế số, xã hội số đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế; nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công cho người dân, tổ chức.
(3) Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức, người dân, doanh nghiệp và xã hội để mọi cán bộ, công chức và người dân nhận thức đúng, đồng thuận, chấp hành các chủ trương, chính sách, nội dung cải cách hành chính của Đảng, Nhà nước.
(4) Bố trí đủ nguồn tài chính và nhân lực cho cải cách hành chính: Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng cho đội ngũ công chức trực tiếp tham mưu nhiệm vụ cải cách hành chính, giải quyết thủ tục hành chính của các sở, ngành, địa phương. Ưu tiên bố trí nguồn lực tài chính để triển khai thực hiện các nhiệm vụ cải cách hành chính.
(5) Tiếp tục chủ động tập trung sắp xếp tinh gọn bộ máy trong hệ thống chính trị thành phố; xây dựng chế độ, chính sách hỗ trợ cho các đối tượng dôi dư sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy. Cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; đổi mới phương thức đánh giá cán bộ, công chức, viên chức dựa trên kết quả công việc; nâng cao trình độ, năng lực và tạo cơ hội thăng tiến, phát triển cho những cá nhân có trách nhiệm, đổi mới, sáng tạo trong thực hiện cải cách hành chính.
(6) Đổi mới phương pháp theo dõi, đánh giá định kỳ kết quả thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính. Thường xuyên khảo sát sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với việc giải quyết thủ tục hành chính của cơ quan hành chính nhà nước các cấp.
