Hội nhập kinh tế quốc tế không chỉ đặt ra những thách thức mà còn đem lại những cơ hội lớn cho Việt Nam nói chung, Hải Phòng nói riêng trong việc tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản. Với những lợi thế về điều kiện tự nhiên và cơ chế, chính sách, đặc trưng của nền nông nghiệp, Hải Phòng đang có những thế mạnh nhất định trong việc cạnh tranh hàng hóa nông sản, thủy sản trên trường quốc tế…
Giàu tiềm năng
Ngành nông nghiệp của thành phố đang phát triển khá toàn diện, bền vững theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, tiến tới nông nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ cao (CNC). Cơ cấu cây trồng, vật nuôi chuyển dịch tích cực theo hướng đưa nhanh các cây trồng, con vật nuôi có năng suất, chất lượng cao, dễ tiêu thụ vào sản xuất, gắn với chuyển dịch cơ cấu mùa vụ, áp dụng đồng bộ tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới để nâng cao hiệu quả sản xuất. Sản xuất chăn nuôi chuyển mạnh sang phương thức chăn nuôi tập trung quy mô trang trại, gia trại, mở rộng quy mô đàn lợn cao sản, nâng cao chất lượng chất lượng đàn lợn thịt, tăng năng suất sinh sản đàn lợn nái.
Cùng với đó, những năm qua, Hải Phòng đã chú trọng đẩy mạnh tích tụ ruộng đất phục vụ phát triển sản xuất, chuyển đổi đất trồng lúa năng suất thấp, kém hiệu quả sang sản xuất nông sản cho giá trị kinh tế cao. Các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, thủy sản, kinh tế nông thôn không ngừng được bổ sung, hoàn thiện, đáp ứng ngày một tốt hơn yêu cầu thực tiễn đặt ra.
Hiện, Hải Phòng đã hình thành 1 khu sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC tại xã Tân Liên, Tam Đa (Vĩnh Bảo), với tổng diện tích trên 212ha do Công ty TNHH VinEco đầu tư và 2 vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC. Thành phố đã thu hút được 9 doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC với tổng diện tích gần 500ha, vốn đầu tư trên 3,1 nghìn tỷ đồng.
Trong lĩnh vực khai thác thủy sản, để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Hải Phòng trở thành Trung tâm nghề cá lớn của cả nước gắn với ngư trường Vịnh Bắc Bộ, những năm qua, tàu thuyền khai thác thủy sản của thành phố đã được cơ cấu lại theo hướng giảm dần đội tàu khai thác gần bờ, tăng đội tàu khai thác vùng biển xa bờ với trang thiết bị mới, hiện đại. Đáng chú ý, để khắc phục cảnh báo của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (chống khai thác IUU), Hải Phòng đã nghiêm túc thực hiện đầy đủ, hiệu quả các nhiệm vụ chung tay cùng cả nước gỡ thẻ vàng của Uỷ ban Chân Âu.
Đặc biệt, từ năm 2018 đến nay, thành phố đã ưu tiên bố trí nguồn vốn đầu tư khoảng 300 tỉ đồng cho các dự án hạ tầng nghề cá để nâng cao năng lực chống khai thác hải sản bất hợp pháp. Đồng thời đầu tư lắp đặt hệ thống đường truyền kết nối Internet tốc độ cao, hệ thống máy tính, màn hình, camera giám sát, các trang thiết bị văn phòng, bố trí phòng làm việc cho các đơn vị chức năng để thực hiện công tác kiểm soát tàu cá, xác nhận sản lượng lên bến tại cảng cá; công bố mở 2 Cảng cá theo Luật Thủy sản…
Nhờ vậy, giai đoạn 2016-2020, tộc độ tăng trưởng giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản bình quân của thành phố đạt 1,5%/năm, giá trị sản phẩm trồng trọt, thủy sản trên 1 ha đất tăng bình quân gần 5,5%/năm. Chỉ tính riêng 9 tháng năm 2021, giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản toàn thành phố ước đạt gần 11,3 nghìn tỷ đồng, tăng 1,28% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 73% kế hoạch năm.
Các sản phẩm chủ lực, đặc trưng của thành phố có giá trị, sức cạnh tranh ngày càng cao trên thị trường, có thể kể đến một loạt các mặt hàng chủ lực như: thịt lợn, gà, vịt; cá biển, mực, cá nước ngọt (rô phi, trắm cỏ), cá nước lợ (vược, trắm đen), nước mắm truyền thống, sản phẩm Aga, chả thủy sản (chả cá, chả mực), sản phẩm cá một nắng, cá mòi; gạo sản xuất hữu cơ, gạo ruộng rươi; rươi tươi, chả rươi, rươi kho; giò, xúc xích; muối, tương các loại.
Sản phẩm xuất khẩu chủ lực còn khiêm tốn
Đến nay, sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Hải Phòng là thủy sản, các sản phẩm chế biến từ thủy sản như: Surimi (thịt cá xay), bạch tuộc, hải sâm khô, nghêu luộc đông lạnh, ruột hàu, tôm khô, cá biển ướp đá, tôm chân trắng, tôm biển khô, rươi…
Những sản phẩm này tập trung chủ yếu ở 5 doanh nghiệp: Công ty TNHH Việt Trường, Xí nghiệp chế biến thủy sản Seasaifico Hải Phòng, Công ty CP Dịch vụ và Xuất nhập khẩu Hạ Long, Công ty Seaprodex Chi nhánh Hải Phòng, Công ty Bính Oanh, thường được xuất sang các thị trường truyền thống là các nước trong khu vực ASEAN, Trung Quốc, Hàn Quốc, EU, Đài Loan…
Sản lượng xuất khẩu năm 2019 của thành phố đạt gần 4,1 nghìn tấn, năm 2020 là trên 4,6 nghìn tấn. Tuy nhiên, tính từ đầu năm đến ngày 10/8/2021, do tác động nặng nề của dịch Covid-19 làm đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa toàn cầu nên sản lượng nông sản xuất khẩu của Hải Phòng chỉ đạt gần 2,5 nghìn tấn.
Từ thực tế trên cho thấy, Hải Phòng có nguồn lực, tiềm năng lớn để xuất khẩu nông sản, thủy sản ra thị trường quốc tế nhưng số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến, xuất khẩu còn có hạn. Ngoài các mặt hàng là sản phẩm thủy sản, chế biến từ thủy sản được xuất khẩu thì các sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi mới chỉ sản xuất nhằm đáp ứng yêu cầu tiêu thụ nội địa, chưa có khả năng xuất khẩu.
Thiết nghĩ, để đưa nông sản vươn ra thị trường trong nước, quốc tế, song song với việc thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng KHCN, triển khai các giải pháp tận dụng tối đa cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại, thành phố cần có chiến lược phát triển nền nông nghiệp toàn diện, dài hơi.
Trong đó, chú trọng đẩy mạnh chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP); tập trung đổi mới, phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất tập trung, đẩy mạnh liên kết phát triển tổ hợp tác, hợp tác xã, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào sản xuẩn nông nghiệp công nghệ cao, xây dựng các chuỗi siêu thị, cửa hàng tiện ích.
Đồng thời thường xuyên tổ chức, tham dự các hoạt động xúc tiến thương mại, giới thiệu, quảng bá các sản phẩm nông sản đặc trưng của thành phố ra thị trường trong nước và thế giới; kết nối doanh nghiệp để hỗ trợ đưa sản phẩm nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử (Postmart.vn và Voso.vn).
Bên cạnh đó tăng cường mối quan hệ giao lưu hợp tác giữa Hải Phòng với các tỉnh/thành trong cả nước, mở rộng giao lưu hợp tác kinh tế, liên kết sản xuất kinh doanh, phát triển bền vững, góp phần nâng cao năng lực sản xuất, chế biến nông sản, bảo quản, đóng gói, bao bì, nhãn mác để nâng cao giá trị sản phẩm, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp.
KC
