Trên thị trường xuất hiện tình trạng pha trộn, tẩm ướp các chất gây nghiện trong sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; trong khi đó, việc quảng cáo, mua bán qua mạng xã hội lại tràn lan, thiếu kiểm soát chất lượng, nhất là các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.
Quảng cáo, mua bán tràn lan
Sáng nay (4.5), Ủy ban Xã hội của Quốc hội đã tổ chức phiên giải trình trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Phát biểu khai mạc phiên giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, qua hơn 10 năm thực hiện Luật Phòng chống tác hại thuốc lá đã đạt nhiều kết quả đáng kể, tuy nhiên, những năm gần đây, bên cạnh thuốc lá truyền thống, xuất hiện những loại hình thuốc lá mới như thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử…
Tình hình trở nên phức tạp khi tỉ lệ sử dụng các loại thuốc lá ngày càng tăng, nhất là ở giới trẻ, đặc biệt là đối với học sinh-nhóm đối tượng hiểu biết chưa đầy đủ và dễ bị tác động, lôi kéo.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội, trên thị trường, hiện đã xuất hiện tình trạng pha trộn, tẩm ướp các chất gây nghiện trong sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; trong khi đó, việc quảng cáo, mua bán qua mạng xã hội tràn lan, thiếu kiểm soát chất lượng, nhất là các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.
“Việc sử dụng các sản phẩm được tẩm ướp ma túy và các chất gây nghiện, chất kích thích tăng gánh nặng kinh tế đối với cá nhân, gia đình khi vừa phải mất tiền mua thuốc lá, đồng thời phải chi tiền để điều trị bệnh, giảm khả năng và năng suất lao động. Về lâu dài, có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng dân số, ở các đối tượng trẻ-tương lai của đất nước”, bà Nguyễn Thúy Anh nêu rõ.
Từ tình hình thực tiễn nêu trên, qua ý kiến của đông đảo cử tri, của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Xã hội, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đã tổ chức khảo sát thực tế, nghiên cứu, rà soát hệ thống văn bản pháp luật hiện hành, làm việc với các chuyên gia về các vấn đề liên quan đến thuốc lá mới.
Cần có giải pháp khắc phục
Phó Chủ tịch Thường trực, điều hành hoạt động Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, phiên giải trình không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc đưa ra các kiến nghị, giải pháp thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng mà còn thể hiện trách nhiệm của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội đối với việc phòng ngừa, bảo vệ thanh niên, thiếu niên khỏi các chất gây nghiện, góp phần hoàn thiện tốt hơn công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
“Công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho nhân dân là một trong những nhiệm vụ quan trọng, ưu tiên hàng đầu được Đảng, Nhà nước, Quốc hội đặc biệt quan tâm”, ông Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.
Theo Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, kiểm soát và hạn chế thuốc lá nói chung đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tỉ lệ sử dụng thuốc lá trong các nhóm đối tượng có xu hướng giảm dần. Công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá, xử lý vi phạm được tăng cường và đạt kết quả tích cực. Tuy nhiên, cũng còn những mặt hạn chế, cần có giải pháp khắc phục.
Việt Nam vẫn là một trong 15 nước có số lượng nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Thuốc lá điện tử đang xâm nhập và được sử dụng ngày càng nhiều và gia tăng ở nước ta, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, lứa tuổi học sinh.
Thậm chí, có những lo ngại đối với thanh niên, thiếu niên khi thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có xu hướng đang dần thay thế cho thuốc lá truyền thống.
“Tình hình nhập lậu thuốc lá, buôn bán, vận chuyển, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên thị trường, qua không gian mạng ngày càng tăng về quy mô và mức độ nghiêm trọng, đặc biệt là tình trạng mua bán, sử dụng thuốc lá điện tử, pha trộn ma túy (cần sa, ma túy tổng hợp) đang diễn biến phức tạp và gia tăng rất nhanh”, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội nhấn mạnh.
Để Phiên giải trình đạt hiệu quả thiết thực, ông Trần Thanh Mẫn đề nghị, cần nhận diện đúng về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, đánh giá tác hại của các loại thuốc lá này. Có thông điệp rõ ràng, cụ thể đến người dân và chính kiến về trách nhiệm của nhà nước đối với vấn đề này.
Làm rõ tồn tại, hạn chế trong phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; xác định cụ thể nguyên nhân và trách nhiệm của từng bộ, ngành.
Ngoài ra, cần đưa ra những kiến nghị cụ thể, rõ ràng. Đối với những kiến nghị về hoàn thiện pháp luật cần phải bảo đảm về tính khả thi, tính thống nhất của hệ thống pháp luật và có các giải pháp thực hiện phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Nguyên Anh
