Xử lý vi phạm về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp – Kết hợp rà soát với tuyên truyền phòng ngừa

6 tháng đầu năm 2018, thanh tra Sở Lao động-Thương binh và Xã hội xử phạt vi phạm hành chính 28 người lao động vi phạm trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp với số tiền hơn 32 triệu đồng. 

Có việc làm vẫn hưởng bảo hiểm thất nghiệp

Chính sách về bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) ra đời nhằm hỗ trợ người lao động (NLĐ) bớt một phần khó khăn khi bị mất việc mà chưa tìm được việc làm trên cơ sở NLĐ đã tham gia BHTN một thời gian nhất định. Số liệu của Trung tâm Dịch vụ việc làm (Sở Lao động – Thương binh và Xã hội) cho thấy, 6 tháng đầu năm 2018, có gần 9 nghìn người làm hồ sơ hưởng chế độ BHTN, riêng tháng 5 và tháng 6, số người làm thủ tục hưởng BHTN tăng hơn hẳn so với cùng kỳ các tháng năm 2017. Trong số những người hưởng BHTN, có một số người lợi dụng chính sách ưu việt này để trục lợi.

Như trường hợp chị Đặng Thị Thu H. ở phường Hạ Lý quận Hồng Bàng. Chị H. có tổng số 4 tháng được hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định và đã lĩnh đủ. Tuy nhiên đến tháng thứ 4 hưởng trợ cấp thất nghiệp, chị H đã tìm được việc làm mới nhưng không thông báo với Trung tâm Dịch vụ việc làm. Qua công tác kiểm tra, đối chiếu, Bảo hiểm xã hội thành phố (BHXH) và Trung tâm Dịch vụ việc làm phát hiện trường hợp sai phạm. Chị H. bị Thanh tra sở Lao động Thương binh và Xã hội xử phạt vi phạm hành chính 1,5 triệu đồng do không thông báo với Trung tâm Dịch vụ việc làm theo quy định (đơn vị làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp) khi đã tìm được việc làm mới. Đồng thời Sở Lao động-Thương binh và Xã hội cũng quyết định chấm dứt việc hưởng trợ cấp thất nghiệp, thu hồi 1 tháng trợ cấp thất nghiệp chị H. đã lĩnh sai quy định là hơn 2,3 triệu đồng. Tổng số tiền chị H. bị phạt và truy thu là hơn 3,8 triệu đồng.

Người lao động làm thủ tục về bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm thành phố

Từ đầu năm đến hết tháng 7, có 16 NLĐ bị Thanh tra Sở Lao động-Thương binh và Xã hội xử phạt vi phạm hành chính với các lỗi tương tự. Bên cạnh đó, lĩnh vực BHXH cũng có 15 người bị xử phạt vi phạm hành chính do kê khai không đúng sự thật những nội dung liên quan đến việc hưởng BHXH.

Phối hợp, xử lý kịp thời

Theo Phó giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Nguyễn Thị Mai, tất cả NLĐ khi đến làm thủ tục, hồ sơ hưởng BHTN đều được cán bộ, nhân viên của trung tâm hướng dẫn, tư vấn về quyền lợi, nghĩa vụ khi hưởng BHTN, trong đó có nội dung phải thông báo (theo quy định) với Trung tâm Dịch vụ việc làm khi tìm được việc làm mới trong thời gian đang hưởng BHTN. Tuyên truyền, hướng dẫn là vậy, nhưng hầu như không có trường hợp nào tự giác đến Trung tâm Dịch vụ việc làm thông báo khi đã tìm được việc làm mới. Hầu hết vi phạm của NLĐ về hưởng trợ cấp thất nghiệp được phát hiện là qua kênh của BHXH khi rà soát việc đóng BHXH của NLĐ.

Khi phát hiện ra NLĐ đồng thời đóng BHXH, lại đang hưởng trợ cấp thất nghiệp, BHXH phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm, Thanh tra Sở Lao động Thương binh và Xã hội mời NLĐ đến làm việc, thiết lập biên bản theo và xử phạt vi phạm hành chính theo quy định. Việc này mất thời gian của các bên mà lỗi phần lớn là ở NLĐ. Để thực hiện nghiêm chế độ BHTN hỗ trợ NLĐ thực sự khó khăn, hạn chế thấp nhất các trường hợp trục lợi, về phía Trung tâm Dịch vụ việc làm tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn cụ thể cho NLĐ. Việc này dù có tốn nhiều thời gian cũng phải làm và làm thấu đáo (có những thời điểm 1 ngày, cán bộ, nhân viên Trung tâm Dịch vụ việc làm phải xử lý hơn 50 bộ hồ sơ đề nghị hưởng BHTN), bởi khi NLĐ thông hiểu quyền lợi, trách nhiệm của mình sẽ tự giác, chủ động chấp hành tốt hơn. Về phía ngành BHXH, thường xuyên rà roát, kịp thời chuyển danh sách NLĐ vi phạm BHTN, phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Dịch vụ việc làm và các doanh nghiệp trong rà soát thường xuyên số lao động các doanh nghiệp mới tuyển dụng để phát hiện các vi phạm. Thêm nữa, rất cần phần mềm kết nối giữa Trung tâm Dịch vụ việc làm và BHXH thành phố để kịp thời rà soát, nhanh chóng phát hiện những trường hợp vi phạm về BHTN. Việc phối hợp và xử lý phải đồng bộ, quyết liệt để chính sách BHTN thật sự có ý nghĩa với NLĐ khi hỗ trợ họ những khó khăn tức thời, đồng thời cảnh báo, răn đe với NLĐ có ý định trục lợi BHTN.

Bài và ảnh Huyền Chi – Báo Hải Phòng 23/7/2018