Thực thi phần phán quyết dân sự trong bản án hình sự sơ thẩm số 05/2020/HS-ST ngày 27-4-2020 của TAND quận Hải An, ngày 3-7 vừa qua, Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) quận Hải An cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm trên đất lấn chiếm tại khu vực hồ điều hòa Cát Bi (quận Hải An). Đây là những động thái quyết liệt của các cơ quan chức năng để chấn chỉnh, răn đe hành vi lấn chiếm đất trái phép trên địa bàn thành phố.
Ngang nhiên chiếm đất
Theo báo cáo của UBND phường Cát Bi, từ tháng 8-2018, Bùi Đặng Hải (tức Hải vổ), sinh năm 1981, trú tại phường Cát Bi (quận Hải An) lấn chiếm khu đất hành lang bảo vệ cống ngăn triều Cát Bi (thuộc quản lý của Công ty TNHH – MTV Thoát nước Hải Phòng) phường Cát Bi và cắm cọc, quây tôn, nuôi gà, ngan, vịt. Sau khi UBND phường Cát Bi lập biên bản, hoàn chỉnh hồ sơ trình UBND quận Hải An ban hành quyết định xử phạt theo thẩm quyền, Hải không chấp hành, buộc UBND quận Hải An phải cưỡng chế. Đến ngày 8-11-2018, UBND phường tổ chức cưỡng chế, tháo dỡ công trình vi phạm do Hải xây dựng trên phần đất lấn chiếm. Tới tháng 5-2019, Hải tái lấn chiếm khu đất nói trên xây nhà lợp tôn. Không chấp hành quyết định xử phạt của cơ quan quản lý nhà nước, Hải còn lôi kéo thêm một số đối tượng khác chống đối cơ quan chức năng cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm.
Theo đại diện UBND phường Cát Bi, không chỉ lấn chiếm đất trên địa bàn phường, Hải còn cấu kết với đối tượng khác lấn chiếm đất trên địa bàn phường Thành Tô (cùng quận Hải An) – điểm nóng về tình trạng lấn chiếm đất đai tại Hải Phòng vào năm 2019. Nhiều lô đất dọc tuyến đường 7/3 có mặt sau tiếp giáp với đường Worldbank thuộc sự quản lý của Sư đoàn 371 (Quân chủng Phòng không – Không quân) bị các nhóm đối tượng trên lấn chiếm. Báo cáo của UBND quận Hải An cho thấy, có tới 26 vụ chiếm đất xảy ra trên địa bàn phường Thành Tô diễn ra trong thời gian dài.
Mạnh tay xử lý vi phạm
Trước sự vi phạm nhiều lần của đối tượng Bùi Đặng Hải, UBND phường Cát Bi báo cáo sự việc, cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Hải An vào cuộc. Quá trình điều tra, Công an quận Hải An thu thập đầy đủ chứng cứ chứng minh quá trình phạm tội của Hải. Ngày 21-2-2020, Viện KSND quận Hải An truy tố Bùi Đặng Hải về tội vi phạm các quy định sử dụng đất đai theo khoản 1, điều 228 Bộ luật Hình sự. Trên cơ sở đó, ngày 27-4-2020, TAND quận Hải An xét xử sơ thẩm, tuyên phạt Hải 24 tháng tù. Cùng với đó, buộc tháo dỡ công trình vi phạm trên khu đất hành lang bảo vệ cống ngăn triều Cát Bi.
Cùng với việc điều tra, làm rõ hành vi vi phạm, ngày 11-11-2019, cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Hải An ra lệnh kê biên căn nhà, công trình đối tượng Hải xây dựng trái phép trên khu đất của Công ty TNHH-MTV Thoát nước Hải Phòng, giao ông Bùi Đặng Mạc (là bố đẻ của Hải) quản lý. Do ông Mạc không tự nguyện tháo dỡ công trình vi phạm, ngày 25-6-2020, Chi cục THADS quận Hải An thực hiện bản án của TAND quận Hải An có hiệu lực pháp luật ban hành quyết định cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm để thực thi phần phán quyết dân sự trong bản án hình sự của TAND quận Hải An, trả lại mặt bằng cho Công ty TNHH-MTV Thoát nước Hải Phòng.
Theo Chi cục trưởng Chi cục THADS quận Hải An Nguyễn Văn Lai, đây là lần đầu, đối tượng có hành vi lấn chiếm đất trái phép bị xử lý hình sự. Trước đây, các vi phạm lấn chiếm đất đai chủ yếu bị xử phạt hành chính, cưỡng chế vi phạm hành chính. Tuy nhiên, trước diễn biến phức tạp của loại vi phạm này, việc xử phạt vi phạm hành chính, cưỡng chế hành chính chưa bảo đảm tính răn đe, phòng ngừa và giáo dục chung. Để tạo sức răn đe, trấn áp loại tội phạm này, các cơ quan chức năng áp dụng việc xử lý hình sự đối với các đối tượng ngoan cố chiếm đất. Còn theo đại diện UBND phường Cát Bi, cùng với việc lấn chiếm đất trái phép, các vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai rất đa dạng trên thực tế như: sử dụng đất không đúng mục đích, xây nhà trên đất nông nghiệp; chuyển nhượng đất không đúng theo quy định của pháp luật… Điều đó gây rất nhiều khó khăn cho chính quyền các địa phương trong công tác quản lý đất đai, ảnh hưởng tới quyền, lợi ích chính đáng của các tổ chức, cá nhân được giao sử dụng đất. Việc xử lý hình sự các đối tượng vi phạm các quy định về sử dụng đất đai là rất cần thiết để chấn chỉnh hoạt động quản lý, sử dụng đất đai theo khuôn khổ của pháp luật bảo đảm trật tự trị an địa phương.
Bài và ảnh: Thành Lê
