Xây dựng, cải tạo chung cư cũ tại Hải Phòng: Chủ trương, cách làm đúng, hợp lòng dân

Phát biểu tại lễ khánh thành chung cư HH4 Đồng Quốc Bình, đồng chí Nguyễn Văn Tùng, Chủ tịch UBND thành phố khẳng định: Việc xây dựng các chung cư mới để thay thế các chung cư cũ thể hiện sự đặc biệt quan tâm của lãnh đạo thành phố đối với những người dân có thu nhập thấp, mấy chục năm liền phải sống trong những căn hộ chung cư cũ nát, xập xệ, nguy hiểm. Bởi thế, dù có phải vượt qua rất nhiều khó khăn, vướng mắc, rào cản nhưng Hải Phòng vẫn nhất quán quan điểm và quyết tâm cải tạo, xây dựng lại các chung cũ, mang lại niềm vui cho hàng chục nghìn hộ dân.

Quyết tâm, quyết liệt tìm ra giải pháp

Việc cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ được Hải Phòng đề cập tới từ hàng chục năm nay, cũng từng thử nghiệm nhiều giải pháp nhưng đều chưa thành công. Tại các kỳ họp của HĐND thành phố nhiều khóa, vấn đề xây dựng lại chung cư cũ luôn là nỗi băn khoăn, trăn trở của cử tri, nhân dân, đại biểu HĐND thành phố và các ngành quản lý, nhưng vẫn loay hoay chưa tìm ra giải pháp trong thời gian dài. Trong các cuộc làm việc tại cơ sở, khi trực tiếp thị sát điều kiện sống bí bách của nhân dân tại các chung cư cũ, trong đó phần lớn là gia đình chính sách có nhiều cống hiến đối với cách mạng, công nhân lao động, buôn bán nhỏ và hộ nghèo, các đồng chí lãnh đạo thành phố đặt ra mục tiêu và quyết tâm phải cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ. Đây là yêu cầu cấp thiết cần làm ngay.

Quả thật, nếu ai từng một lần tới thăm những căn hộ tại các chung cư cũ ở các phường Lam Sơn, An Dương (quận Lê Chân); Đồng Quốc Bình, Vạn Mỹ (quận Ngô Quyền)…, đều băn khoăn, tại sao giữa đô thị hiện đại, đang trên đà phát triển mạnh mẽ lại có thể tồn tại những chung cư cũ nát, nguy hiểm như vậy. Theo thống kê của Sở Xây dựng, Hải Phòng có tới 205 chung cư cũ, là địa phương đứng thứ 3 cả nước về số lượng nhà chung cư cũ, tất cả đều cần cải tạo khẩn cấp. Hầu hết các khu chung cư này đều được xây dựng từ những năm 60 của thế kỷ trước, diện tích bình quân đầu người chỉ 8,7 m2, thấp hơn rất nhiều so với chỉ tiêu diện tích nhà ở bình quân toàn thành phố (20m²/người). Theo đánh giá, thẩm định về chất lượng, có 27/205 tòa chung cư cũ có thể sửa chữa, nâng cấp, còn lại đều xuống cấp nghiêm trọng, nguy cơ sập đổ bất cứ lúc nào, cần xây dựng lại.

Thực trạng nhà chung cũ nhiều lần được đặt lên bàn làm việc của các đồng chí lãnh đạo thành phố; được đề cập và bàn nhiều trong các cuộc họp của Ban Thường vụ Thành ủy, Thành ủy, HĐND, UBND thành phố để tìm ra phương án tốt nhất. Mong muốn cháy bỏng, nhu cầu cấp bách, nhưng điều kiện thực hiện gồm nguồn lực và cơ chế, chính sách lại hầu như chưa có. Theo tính toán sơ bộ, nguồn vốn xây dựng lại các chung cư cũ ít nhất cũng lên tới khoảng 10.000 tỷ đồng. Nếu chỉ trông chờ vào nguồn vốn ngân sách thì không chỉ là gánh nặng, áp lực lớn mà thời gian thực hiện sẽ tính bằng cả chục năm chứ không chỉ 1-2 năm. Chính vì vậy, lãnh đạo thành phố quyết định lựa chọn hình thức đầu tư BT (xây dựng-chuyển giao) để xây dựng lại chung cư cũ. Tuy nhiên, tìm được nhà đầu tư đủ năng lực tài chính, đủ nhiệt huyết chia sẻ, gánh vác trách nhiệm với thành phố không phải dễ dàng và phải trải qua nhiều bước tuyển chọn mới lựa chọn được. Có thể nói, quyết tâm, quyết liệt tới cùng để có được những tòa chung cư mới trước năm 2020 thôi thúc Hải Phòng tìm ra giải pháp phù hợp và thực hiện thành công, mang lại niềm vui cho hàng nghìn hộ dân. Đây được coi là chủ trương đúng đắn, cách làm phù hợp và rất được lòng dân, được nhân dân đồng tình, ủng hộ.

Mang lại sự “đổi đời” cho người dân

Hơn 600 hộ dân được nhận căn hộ mới tại chung cư HH4 Đồng Quốc Bình vừa qua đều vỡ òa trong niềm vui sướng, nhiều người khóc vì cảm động trước sự quan tâm của thành phố, thực sự mang lại cho họ sự “đổi đời”. Không xúc động sao được, khi từ căn hộ chỉ hơn 20m² xập xệ, dột nát, tường, trần bong tróc, ngấm nước, cầu thang nhếch nhác, mất vệ sinh…, nay được dọn về những căn hộ hiện đại, khang trang, diện tích 47m² đến 55m², có cầu thang máy, đầy đủ hệ thống điều hòa nhiệt độ và bình tắm nóng lạnh. Hơn nữa, mức giá thuê không cao hơn trước bao nhiêu, đáp ứng được mong muốn của người dân. Với mục tiêu tạo nên những căn hộ mới hiện đại, tiện nghi nhưng bảo đảm cảnh quan toàn khu vực, thành phố nhất quán thực hiện chủ trương không sử dụng hình thức BT tại chỗ để dành diện diện tích đất thỏa đáng cho hệ thống đường giao thông, xây dựng công viên cây xanh, khu vui chơi và các tiện ích khác như trường học, cửa hàng… Bởi thế, người dân thực sự hài lòng.

Với cách làm như vậy, thành phố hoàn thành đầu tư xây dựng khu chung cư U19 Lam Sơn với quy mô 5 tầng, có 56 căn hộ do Tổng công ty xây dựng Bạch Đằng thực hiện; chung cư N1, N2 Lê Lợi với quy mô 6 tầng, gồm 126 căn hộ do Công ty CP đầu tư dịch vụ tài chính Hoàng Huy thực hiện; chung cư HH4 Đồng Quốc Bình với quy mô 29 tầng, có 728 căn hộ cũng do Công ty Hoàng Huy thực hiện. Cùng với đó là 3 tòa chung cư HH1, HH2, HH3… đang được khẩn trương xây dựng. Bằng cách làm này, toàn bộ 35 chung cư cũ nát Đồng Quốc Bình sẽ “biến mất”, thay vào đó là 4 tòa chung cư hiện đại với 2.486 căn hộ, không những đáp ứng đủ nhu cầu của 1.833 hộ dân tại các chung cư cũ Đồng Quốc Bình trước đây mà còn có thêm các căn hộ đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội của thành phố. Cũng là cách làm riêng, độc đáo của Hải Phòng khi chung cư cũ phá đi, chung cư mới hiện đại được xây dựng, nhưng vẫn dư quỹ đất 18 ha để làm hạ tầng giao thông và công viên cây xanh phục vụ nhân dân trong khu vực. Nhiều người dân rất hân hoan, phấn khởi, khẳng định đây là ước mơ mấy chục năm nay mới trở thành hiện thực nhờ sự quyết tâm, quyết liệt của thành phố.

Theo dự kiến, Hải Phòng sẽ phá bỏ 178 chung cư cũ và xây dựng mới 18 chung cư mới, mỗi tòa cao 20 tầng trở lên, tạo ra quỹ nhà gồm 8.000 căn hộ và phấn đấu đến năm 2024 hoàn thành toàn bộ. Đây là giấc mơ lớn, nhưng chắc chắn sẽ thành hiện thực. Những người dân đang sinh sống trong những khu chung cư xập xệ, nguy hiểm ở Vạn Mỹ, An Dương, Lam Sơn… có quyền mơ về những căn hộ hiện đại, khang trang như những chung cư mới ở phường Đồng Quốc Bình. Bởi thế, chủ trương xây dựng chung cư mới chính là ý Đảng, lòng dân, được nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá rất cao.

Đồng chí Lê Vũ Thành, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy cho rằng: Hải Phòng đã rất đúng đắn khi phát triển đô thị theo 2 cách: một là mở rộng không gian đô thị về 3 hướng đột phá như Nghị quyết đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ 15 đề ra; hai là phát triển theo chiều cao, cải tạo, chỉnh trang đô thị cũ. Đồng chí Lê Vũ Thành khẳng định, chủ trương và cách thức xây dựng chung cư mới của thành phố rất hợp lý, bởi rõ ràng không thể cứ trông chờ vào nguồn tài chính công. Hiệu quả, hiệu ứng thành phố đạt được thời gian qua trong lĩnh vực này là rất tốt. Tuy nhiên, thành phố cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền để mọi người dân hiểu được cách làm của thành phố, bảo đảm đúng quy định của pháp luật và đồng thuận thực hiện, sẽ thúc đẩy kế hoạch xây dựng các chung cư mới nhanh hơn nữa, đáp ứng yêu cầu phát triển, cải tạo, chỉnh trang đô thị của thành phố và mong muốn của nhân dân. Theo Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Hải Phòng Nguyễn Ngọc Thành, vấn đề chung cư cũ là thách thức rất lớn đối với các đô thị lớn và thành phố Hải Phòng. Trên phạm vi toàn quốc, chưa có địa phương nào đưa ra được phương án chuẩn mực để cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ bởi thực sự rất khó, nhưng Hải Phòng đã làm được, làm tốt và đã có những sản phẩm chất lượng tốt, đúng thời gian, bảo đảm yêu cầu sử dụng tối ưu. Đây cũng là một trong những thành công lớn, được lòng dân của thành phố trong những năm qua, cần được ghi nhận, phát huy, để nhanh chóng mang lại những điều kiện sống tốt đẹp hơn cho người dân./.

Ông Nguyễn Ngọc Thành, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam: Vừa bảo đảm an sinh xã hội vừa mở rộng không gian đô thị.

Tôi đánh giá rất cao kết quả cải tạo chung cư cũ mà Hải Phòng đạt được trong những năm qua. Hải Phòng cũng như các đô thị lớn khác trên toàn quốc đang phải đối diện với thách thức rất lớn là vấn đề khai thác có hiệu quả hệ thống chung cư cũ được xây dựng từ hàng chục năm trước. Nếu nhìn rộng trên góc độ toàn quốc, đến nay, chưa có địa phương nào đưa ra phương án “chuẩn” để cải tạo các chung cư cũ bởi nhiều khó khăn. Các địa phương đều phải đối mặt với bài toán phải xây dựng những khu nhà ở mới, hiện đại hơn tại vị trí hiện tại, đưa người dân quay về ở trong những căn hộ tiện nghi, rộng rãi hơn nhưng không phải đóng góp thêm quá nhiều chi phí.

Thành phố Hải Phòng đã làm được điều này. Để đạt kết quả đó, lãnh đạo thành phố rất quyết liệt và tập trung chỉ đạo tìm ra giải pháp để triển khai hiệu quả cao chính sách cải tạo chung cư cũ. Những chung cư được xây mới không chỉ là khu chung cư hiện đại dành cho người lao động thu nhập thấp mà còn là giải pháp khai thác hiệu quả cao không gian đô thị Hải Phòng phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội và mở rộng đô thị Hải Phòng theo đúng tinh thần Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị.

Nguyễn Cường ghi

Đồng chí Nguyễn Thị Len, Bí thư chi bộ TDP số 4, phường Máy Tơ (quận Ngô Quyền): Đô thị đổi mới, đời sống đi lên

Tuy không là hộ dân trực tiếp thụ hưởng lợi ích từ chủ trương cải tạo chung cư cũ xuống cấp của thành phố, nhưng là cán bộ tổ dân phố, người dân sinh sống lâu năm ở khu phố Lê Lợi, tôi rất phấn khởi và ủng hộ cao chủ trương hết sức đúng đắn, kịp thời này của thành phố. Nhờ có chủ trương này, chỉ trong chưa đầy 1 năm, cuộc sống của 106 hộ dân ở tổ dân phố bước sang trang mới; diện mạo khu phố sáng đẹp, văn minh hẳn lên.

Trước đây, các dãy nhà U1, U2, U3 Lê Lợi là khu tập thể của Cảng, xây dựng từ những năm 1960. Quá trình sử dụng lâu năm, các khu nhà đều xuống cấp, dột nát, thậm chí có thể đổ sập bất cứ lúc nào, khiến đời sống sinh hoạt của các hộ dân gặp nhiều khó khăn, lúc nào cũng nơm nớp lo nhà đổ. Được sự quan tâm của thành phố, năm 2017, 3 dãy tập thể cũ được phá bỏ, thay vào đó là 2 chung cư mới N1, N2 cao 6 tầng với 126 căn hộ có diện tích từ 38,6m² đến 46,9m². Đặc biệt, khu chung cư mới có sân chơi cộng đồng thoáng mát, nhiều cây xanh, lắp đặt các thiết bị phục vụ người dân tập luyện thể dục thể thao. Chất lượng đời sống được nâng lên, các hộ dân đều vui mừng, cảm ơn sự quan tâm của thành phố.

Bà Đặng Thị Thơm, nhà A8, phường Vạn Mỹ (quận Ngô Quyền): Thiết tha mong mỏi thành phố sớm cải tạo các chung cư cũ ở Vạn Mỹ

Khi các chung cư mới U19 Lam Sơn, N1, N2 Lê Lợi và mới đây là HH4 Đồng Quốc Bình được hoàn thành, đón người dân về ở, ổn định cuộc sống thì niềm mong mỏi các chung cư cũ ở Vạn Mỹ sẽ được đầu tư cải tạo càng tha thiết hơn.

Theo kết quả kiểm định của cơ quan chức năng, cả 10 chung cư ở đây đều xuống cấp rất nghiêm trọng. Như căn hộ gia đình tôi ở tầng 1, cầu thang 4, nhà A8, tường nứt, mái ngấm dột, đường ống nước vỡ, sinh hoạt hằng ngày rất bất tiện. Nhiều căn hộ khác còn xuống cấp nguy hiểm hơn. Phần lớn người dân sinh sống trong khu tập thể là hộ khó khăn, thu nhập thấp, không có điều kiện mua nhà mới. Do vậy, nguyện vọng tha thiết của tất cả người dân trong khu tập thể Vạn Mỹ là mong muốn thành phố quan tâm, khắc phục khó khăn, tiếp tục triển khai cải tạo các chung cư cũ xuống cấp trên địa bàn thành phố theo kế hoạch đề ra, trong đó có khu Vạn Mỹ.

Ngọc Lan ghi

Hồng Thanh – Ảnh: Hoàng Phước