Theo Chánh án TAND Tối cao, hình phạt áp dụng đối với các bị cáo phạm tội hình sự trong năm qua tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội, vừa nghiêm khắc, vừa đảm bảo tính khoan hồng, đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Đảm bảo các bản án hình sự đúng người, đúng tội
Báo cáo công tác năm 2019 của do Chánh án Tòa án nhân dân (TAND) Nguyễn Hoà Bình trình bày trước Quốc hội sáng 4-11 nêu rõ, năm 2019, số lượng các loại vụ việc mà Tòa án phải thụ lý, giải quyết tiếp tục gia tăng, diễn biến phức tạp, với tính chất ngày càng nghiêm trọng.
TAND tối cao đã chỉ đạo các Tòa án tập trung thực hiện tốt nhiều giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng công tác xét xử nên đã hoàn thành những chỉ tiêu cơ bản do Quốc hội giao.
Cụ thể, từ ngày 1-10-2018 đến ngày 30-9-2019, các Tòa án đã thụ lý 625.979 vụ việc, đã giải quyết được 500.361 vụ việc (đạt tỷ lệ 80%); so với năm 2018, số vụ việc đã thụ lý tăng 69.141 vụ (12,4%), đã giải quyết tăng 58.808 vụ (13,3%); số vụ việc còn lại hầu hết trong thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật.
“Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án là 1,09%, đáp ứng yêu cầu Quốc hội đề ra”, Chánh án TAND Tối cao nêu.
Xét xử các vụ án hình sự, các Tòa án đã thụ lý 87.712 vụ với 146.453 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 77.456 vụ với 126.512 bị cáo, đạt tỷ lệ 88,3% về số vụ và 86,4% về số bị cáo (so với năm 2018, thụ lý tăng 11.452 vụ với 18.199 bị cáo; giải quyết tăng 10.434 vụ với 15.975 bị cáo).
Việc xét xử các vụ án hình sự đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Đã phát hiện và xử lý nghiêm các vụ án kinh tế, tham nhũng được dư luận xã hội quan tâm như: vụ án Nguyễn Văn Dương, Phan Sào Nam phạm tội “Tổ chức đánh bạc”, “Đánh bạc”…; vụ án Phan Văn Anh Vũ phạm tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; vụ án Trần Phương Bình phạm tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”, “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”;…
Theo Chánh án TAND Tối cao, hình phạt áp dụng đối với các bị cáo tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội, vừa nghiêm khắc, vừa đảm bảo tính khoan hồng, đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Các Tòa án đã chú trọng quyết định tịch thu tài sản do phạm tội mà có, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, các biện pháp tư pháp, các hình phạt bổ sung và xác định trách nhiệm bồi thườngnhằm đảm bảo thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc thiệt hại,nhất là đối với các vụ án kinh tế, tham nhũng.
Công tác thi hành án hình sự; miễn, giảm các khoản thu nộp ngân sách Nhà nước được các Tòa án thực hiện kịp thời, không để quá hạn luật định; việc hoãn, tạm đình chỉ thi hành án, giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù đều có căn cứ theo quy định của pháp luật.
Hòa giải tranh chấp dân sự tại Toà án có nhiều kết quả khả quan
Báo cáo của Chánh án TAND Tối cao cũng cho biết, thực hiện kết luận của Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, TAND Tối cao đã triển khai thí điểm đổi mới, tăng cường hòa giải, đối thoại trong giải quyết các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính tại TAND hai cấp thành phố Hải Phòng với tỷ lệ hòa giải, đối thoại thành đạt 76,2%.
Sau thành công tại Hải Phòng, đã mở rộng triển khai thí điểm tại 16 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, kết quả đã hòa giải thành, đối thoại thành được 36.985 vụ việc, trên tổng số 47.493 vụ việc, đạt tỷ lệ 78,08%. Như vậy, số vụ việc hòa giải thành, đối thoại thành đã giúp các Tòa án không phải xét xử 36.985 vụ việc, qua đó tiết kiệm hàng chục tỷ đồng.
Kết quả thí điểm đã được cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương đánh giá là mô hình mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, giải quyết hiệu quả những mâu thuẫn, tranh chấp phát sinh trong đời sống, xã hội, phù hợp với xu hướng giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp thay thế xét xử của nhiều quốc gia trên thế giới. Hiện nay, TAND Tối cao đã hoàn thiện hồ sơ Dự án Luật hòa giải, đối thoại tại Tòa án để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8.
Quỳnh Vinh – Thiện Minh
