Ít có địa phương nào ở thành phố Cảng lại có nhiều lễ hội mang đậm hào khí của người miền biển như Kiến Thụy. Hơn tháng nữa thôi, mùa trẩy hội du xuân bắt đầu. Nếu bạn còn đang băn khoăn chưa biết lựa chọn điểm đến cho chuyến xuất hành đầu năm, Hải Phòng cuối tuần giới thiệu đến các bạn một số lễ hội đặc sắc trên mảnh đất Kiến Thụy.
Lễ hội chạy đá và rước lợn ông Bồ
Có lễ hội rất độc đáo tổ chức vào mồng 9, mồng 10 tháng Giêng hằng năm tại làng Kỳ Sơn (xã Tân Trào): lễ hội chạy đá và rước lợn ông Bồ. Được phục dựng từ năm 1997, đến nay, cứ 3 năm một lần, người dân Kỳ Sơn lại nô nức, phấn khởi tổ chức lễ hội truyền thống với ý nghĩa khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp, ước mong cuộc sống phồn thịnh, no đủ.
Đông đảo người dân và du khách tham dự Lễ hội Minh Thề (xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy) – Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia. Ảnh: Duy Lân
Sáng mồng 10 tháng Giêng, chủ lợn mở cửa chuồng để mọi người biết. Lợn được mổ thịt, làm sạch sẽ, đặt trên mâm, có giấy hồng điều trang trí. Những người được rước “ông Bồ” mặc áo nâu, đầu đội khăn đỏ, thắt đai xanh. Đi trước “ông Bồ” là các chủ tế cùng các cụ bồi tế và đoàn nhạc bát âm. Tiếp sau là mâm bánh dày đặt trên đòn kiệu và các loại hoa quả, sản vật của các gia đình thành tâm kính lễ Thành hoàng làng. Xong phần lễ tế, “ông Bồ” ngự trên gánh kiệu, nữ tế đội bánh theo sau, hàng nghìn người kính cẩn rước tới sân đình. Rước xong, bánh dày, lộc quả chia cho dân làng thụ hưởng, còn “ông Bồ” được sẻ thịt, chia cho mọi thành viên trong giáp họ.
Trước đó, chiều mồng 9, thanh niên trong làng tụ tập ở khu vực bến Đầm thi tài chạy đá. Sau khi tế lễ ở đình làng, người cao tuổi trong làng đưa hòn đá thiêng, hình bầu dục, nhẵn, trơn nặng hơn 10 kg, giấu dưới hồ nước cách đình làng chừng 10 m. 12 thanh niên trẻ khoẻ chia làm 2 giáp, mỗi giáp 6 người, khi vào cuộc chơi chạy ba lần theo tiếng trống để mò tìm đá. Cuộc thi mò đá diễn ra trong 3 hiệp, mỗi hiệp khoảng 15 phút. Bên nào tìm được đá phải khéo léo chuyền nhau đưa đá về đình. Giáp nào nhanh hơn sẽ thắng cuộc. Người xưa quan niệm ai mò được đá, năm ấy gia đình và dòng họ làm ăn phát tài, phát lộc.
Lễ hội Minh thề
Độc đáo “có một không hai” hơn cả là lễ hội Minh thề, tổ chức vào các ngày 14, 15 và 16 tháng Giêng hằng năm, tại Khu di tích quốc gia đền chùa Hòa Liễu (thôn Hoà Liễu, xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy).
Nét đặc sắc của lễ hội chính là phần lễ trang trọng, ý nghĩa. Đầu tiên, chủ lễ và các vị bồi lễ đọc chúc văn lai lịch công đức của Thánh vương. Sau đó là lễ dâng hương, dâng rượu, dâng nước. Tế thần xong, các bô lão, quan khách và dân làng, chức dịch, quần áo chỉnh tề tập trung quanh sân miếu theo thứ bậc. Nội dung quan trọng nhất là “Miêng thệ”, người chủ tế dùng động tác “chỉ trời, vạch đất” rồi vẽ vòng tròn lớn đường kính khoảng 2 m ở giữa sân miếu gọi là “đài thề”. Trước đài thề, đặt bàn thờ hướng về cửa miếu thâm nghiêm. Ba vị đại diện hàng ngũ chức dịch, hội tư văn và bô lão trong làng bước lên đài thề làm lễ thắp hương khấn vái trời đất, thánh thần. Đại diện ban tế dõng dạc đọc hịch văn Minh thề. Mọi người trong làng cùng hô: “Ai dùng của công dùng vào việc công xin thần linh ủng hộ, ai lấy của công về làm của tư, cầu thần linh đả tử…. làm tôi bất trung, làm con bất hiếu, xin thần linh tru diệt”. Sau khi mọi người cùng hô vang: “Y như lời thề” hoặc “Y như miệng thề”, vị chủ tế cầm dao bầu cắm mạnh xuống vòng tròn “Đài thề” biểu thị sự quyết tâm. Sau cùng là nghi lễ cắt tiết gà, máu gà trống hoà vào bình rượu lớn, mọi người chuyền tay uống, khẳng định đoàn kết, một lòng quyết tâm thực hiện lời thề.
An nhiên – Báo Hải Phòng 13/1/2018
