Không giấy tờ, giá thành rẻ, thời gian vận chuyển nhanh, giao hàng bằng xe khách trở thành hình thức vận chuyển hàng hóa tiện lợi, được nhiều người lựa chọn. Nhưng do quản lý lỏng lẻo, thiếu ràng buộc giữa các bên khiến những chiếc xe khách thành phương tiện vận chuyển hàng cấm.
Những kiện hàng được đóng gói cẩn thận, không hỏi hàng gửi là gì, không cần giấy biên nhận, chỉ cần số điện thoại người nhận ghi bên ngoài, là được phụ xe ô tô chở khách nhận chuyển lên xe. Về việc này, lái xe Nguyễn Huy Phương, nhà xe Phương Duy cho biết: Trước kia, khi các đơn hàng gửi ít, phụ xe cũng có hỏi người gửi về chủng loại hàng hóa nhưng hiện nay, hàng gửi qua tuyến Quảng Ninh – Hải Phòng nhiều, nhà xe không còn thời gian để hỏi khách chủng loại hàng hóa gì. Hơn nữa, hàng hóa gửi qua xe đều được bọc kín, khách gửi có nói dối nhà xe cũng không thể biết được. Tất cả chỉ căn cứ theo số điện thoại ghi bên ngoài để liên lạc, hẹn vị trí giao hàng thuận lợi cho khách sau đó thu lệ phí như thống nhất.
Thực tế tại Bến xe Lạc Long cho thấy, việc gửi và nhận hàng qua xe khách khá đơn giản, chủ yếu dựa vào uy tín của nhà xe và thỏa thuận giữa người gửi hàng và nhà xe. Không chỉ nhận hàng hóa tại bến xe, nhiều nhà xe nhận hàng ngay trên đường di chuyển. Thậm chí, một số nhà xe còn thuê nhà ở gần bến xe làm nơi tập kết hàng hóa đi và đến. Cùng với đó là đội ngũ xe ôm sẵn sàng đi lấy và giao hàng tận nơi. Tất cả chỉ cần bọc kín hàng hóa, quấn băng dính chặt chẽ.
Lợi dụng việc này, một số đối tượng đóng gói hàng cấm, nhất là trong dịp giáp Tết Nguyên đán là các loại thuốc nổ, pháo nổ để gửi qua xe khách. Nhưng những người lái xe, phụ xe không ý thức rõ được những rủi ro này.
Đại diện Ban quản lý Bến xe Lạc Long cho biết: Hoạt động vận chuyển là thỏa thuận giữa nhà xe và người gửi, đơn vị chỉ thực hiện việc giám sát không để nhà xe cho hàng hóa chung với khoang chở hành khách. Ngay cả khi có thông tin xe chở hàng cấm như ma túy, thuốc nổ, pháo nổ, ban quản lý bến phối hợp lực lượng chức năng kiểm tra hàng hóa trên xe.
Thời gian qua, cũng ghi nhận nhiều vụ tai nạn cháy xe khách, gây thiệt hại lớn về người và tài sản có nguyên nhân từ việc hàng hóa ký gửi trên xe phát nổ. Điều này cho thấy sự lỏng lẻo trong việc quản lý hoạt động vận chuyển hàng hoá bằng xe khách. Tại Hải Phòng, giao thông đường bộ thuận lợi, dễ dàng kết nối với các tỉnh phía biên giới phía Bắc như Quảng Ninh, Lạng Sơn. Trung bình mỗi ngày có hơn 200 lượt xe khách xuất bến đi các tuyến này. Các đối tượng lợi dụng số lượng phương tiện hoạt động ổn định này để mở kênh vận chuyển hàng cấm.
Trung tá Lã Đức Tiềm, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông số 3, Phòng Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt (Công an thành phố) cho biết: Cùng với kế hoạch triển khai lực lượng bảo đảm an toàn giao thông dịp Tết Nguyên đán, đơn vị tăng cường phối hợp, trao đổi thông tin với các đơn vị nghiệp vụ khác, kịp thời phát hiện, xử lý hành vi vận chuyển trái phép pháo nổ nói riêng và các loại hàng hóa cấm buôn bán, vận chuyển khác.
Thực tế, các đơn vị vận tải đều tự xây dựng các quy định về vận chuyển hàng hóa, trong đó quy định việc người gửi hàng hóa tự chịu trách nhiệm về nguồn gốc, chất lượng, tính hợp pháp của hàng hóa. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai dịch vụ, các quy định này lại không được thực hiện nghiêm túc. Tình trạng này xuất phát từ cơ chế hoạt động theo kiểu “tài xế góp vốn mua xe” rồi gửi vào hãng vận chuyển. Do vậy, toàn bộ tiền cước phí vận chuyển hàng hóa sẽ được coi là thu nhập tăng thêm của lái xe. Luật sư Đỗ Đức Khánh, Văn phòng luật sư DTD chi nhánh Hải Phòng cho rằng: Để ngăn chặn hệ lụy do việc lỏng lẻo trong vận tải hàng hóa bằng xe khách, cần có quy định buộc các đơn vị vận chuyển kê khai đầy đủ thông tin hàng hóa trước khi vận chuyển. Qua đó, xác định rõ trách nhiệm những người liên quan trong trường hợp phát hiện xe chở hàng cấm.
Bài: Minh An – Ảnh: Trung Kiên/Theo Báo Hải Phòng
