Ủy ban Pháp luật Quốc hội thẩm tra Tờ trình và Đề án sắp xếp đơn vị hành chính xã, phường trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2019-2021

Ngày 4/1, tại Nhà Quốc hội – Ba Đình, Hà Nội, Ủy ban Pháp luật Quốc hội tổ chức phiên họp toàn thể lần thứ 25 để thẩm tra Tờ trình và Đề án của Chính phủ về việc sắp xếp, thành lập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Tại phiên họp, Ủy ban Pháp luật Quốc hội đã thẩm tra Tờ trình và Đề án sắp xếp, thành lập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của 18 tỉnh, thành, trong đó có thành phố Hải Phòng.

Đồng chí Nguyễn Xuân Bình, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố cùng lãnh đạo Sở Nội vụ, Văn phòng UBND thành phố tham dự phiên họp.

Tại phiên họp, Ủy ban Pháp luật Quốc hội đã thực hiện thẩm tra Tờ trình và Đề án sắp xếp đơn vị hành chính xã, phường trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2019-2021, trước khi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

Thành phố Hải Phòng hiện có 223 đơn vị hành chính cấp xã (70 phường, 143 xã và 10 thị trấn). Trong đó, số lượng đơn vị hành chính cấp xã có 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số chưa đạt 50% theo quy định là 9 đơn vị. Thành phố Hải Phòng xây dựng phương án sắp xếp 12 đơn vị hành chính cấp xã (8 phường và 4 xã). Trong đó có 9 đơn vị có 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số chưa đạt 50% theo quy định và 3 đơn vị liền kề liên quan đến sắp xếp. Như vậy, sau khi tiến hành sắp xếp, thành phố Hải Phòng giảm 6 đơn vị hành chính cấp xã (4 phường và 2 xã).

Theo Đề án, việc sắp xếp các đơn vị hành chính xã, phường trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2019 – 2021, cụ thể như sau:

Nhập phường Quang Trung (thuộc quận Hồng Bàng) và phường Hoàng Văn Thụ (thuộc quận Hồng Bàng) thành một phường mới có tên gọi là phường Hoàng Văn Thụ (thuộc quận Hồng Bàng); nhập phường Phạm Hồng Thái (thuộc quận Hồng Bàng) và phường Phan Bội Châu (thuộc quận Hồng Bàng) thành một phường mới có tên gọi là phường Phan Bội Châu (thuộc quận Hồng Bàng).

Nhập phường Lương Khánh Thiện (thuộc quận Ngô Quyền) và phường Cầu Đất (thuộc quận Ngô Quyền) thành một phường mới có tên gọi là phường Cầu Đất (thuộc quận Ngô Quyền).

Nhập phường Vạn Sơn (thuộc quận Đồ Sơn) và phường Ngọc Hải (thuộc quận Đồ Sơn) thành một phường mới có tên gọi là phường Hải Sơn (thuộc quận Đồ Sơn).

Nhập xã Tiên Tiến (thuộc huyện Tiên Lãng) và xã Quyết Tiến (thuộc huyện Tiên Lãng) thành một xã mới có tên gọi là xã Quyết Tiến (thuộc huyện Tiên Lãng); nhập xã Tiên Hưng (thuộc huyện Tiên Lãng) và xã Vinh Quang (thuộc huyện Tiên Lãng) thành một xã mới có tên gọi là xã Vinh Quang (thuộc huyện Tiên Lãng).

Giải trình một số ý kiến đối với Đề án sắp xếp đơn vị hành chính xã, phường trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2019-2021, đồng chí Nguyễn Xuân Bình, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố cho biết, căn cứ chỉ đạo của Trung ương, hướng dẫn của Bộ Nội vụ, và chỉ đạo của Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng, UBND thành phố Hải Phòng ban hành Kế hoạch thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính; Kế hoạch tổ chức lấy ý kiến cử tri, trong đó chỉ đạo các cơ quan, địa phương liên quan tập trung đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nhằm tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Nhờ tích cực làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, khi thực hiện việc lấy ý kiến cử tri đại đa số cử tri đồng ý với phương án sắp xếp xã, phường (nhập 2 đơn vị để thành lập 1 đơn vị mới): địa phương thấp nhất có 86,09% tổng số cử tri đồng ý; địa phương cao nhất có 99,71 % tổng số cử tri đồng ý. Riêng 6 phường thuộc quận Hồng Bàng và Ngô Quyền có tỷ lệ cử tri đồng ý là 98,2%. Tháng 7/2019, Hội đồng nhân dân các cấp tại thành phố Hải Phòng đã họp và nhất trí biểu quyết thông qua Đề án với tỷ lệ 100% số đại biểu có mặt biểu quyết.

Sau khi Hội đồng thẩm định, Bộ Nội vụ có ý kiến đề nghị thành phố Hải Phòng nghiên cứu phương án nhập thêm đơn vị hành chính với các đơn vị hành chính thuộc diện sắp xếp thuộc quận Hồng Bàng và Ngô Quyền để tăng quy mô diện tích.

Căn cứ ý kiến nói trên, UBND thành phố Hải Phòng đã có văn bản chỉ đạo các quận Hồng Bàng, Ngô Quyền nghiên cứu phương án sắp xếp và tổ chức thăm dò ý kiến nhân dân. UBND các phường đã chỉ đạo các tổ dân phố họp xin ý kiến nhân dân về việc điều chỉnh phương án sắp xếp. Kết quả, nhân dân địa phương đồng thuận cao với chủ trương của Trung ương và thành phố sắp xếp đơn vị hành chính nhưng tha thiết đề nghị cho giữ nguyên phương án sắp xếp 2 phường để thành lập phường mới đã được lấy ý kiến cử tri và thông qua Hội đồng nhân dân các cấp.

Tại Phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Nguyễn Xuân Bình đã nêu rõ căn cứ đề nghị giữ nguyên phương án sắp xếp 2 phường để thành lập phường mới thuộc quận Hồng Bàng và Ngô Quyền.

Đối với 4 phường Hoàng Văn Thụ, Quang Trung, Phan Bội Châu, Phạm Hồng Thái, quận Hồng Bàng, Phó Chủ tịch Thường trực Nguyễn Xuân Bình cho biết, do các phường này ngăn cách với phường Hạ Lý bởi con sông Tam Bạc nên không thể nhập thêm phường Hạ Lý với các phường này.

Bên cạnh đó, sau năm 1945, địa bàn 2 phường Hoàng Văn Thụ, Quang Trung là Tiểu khu thuộc Khu phố Máy Nước; địa bàn 2 phường Phan Bội Châu, Phạm Hồng Thái là Tiểu khu thuộc Khu phố Chợ Sắt. Thực hiện Quyết định số 03-CP ngày 3/1/1981 của Hội đồng Chính phủ, các Tiểu khu được đổi tên thành phường và hoạt động đến thời điểm hiện nay. Nếu nhập 2 phường với nhau thì sẽ trở lại địa giới trước đây của Khu phố Máy Nước và Khu phố Chợ Sắt. Dân cư hai phường Hoàng Văn Thụ, Quang Trung có nét tương đồng phần lớn là cán bộ, công chức nhà nước và các hộ kinh doanh dịch vụ cho khách du lịch xung quanh Nhà hát lớn (chiếm hơn 90% hộ dân). Dân cư 2 phường Phan Bội Châu, Phạm Hồng Thái có nét tương đồng phần lớn là các hộ kinh doanh, buôn bán nhỏ lẻ các mặt hàng gia dụng tại chợ Sắt, chợ Tam Bạc (chiếm hơn 95% hộ dân).

Đối với 2 phường Lương Khánh Thiện và Cầu Đất thuộc quận Ngô Quyền, Phó Chủ tịch Thường trực đã nêu rõ căn cứ, đó là: các phường có vị trí tiếp giáp phường Lương Khánh Thiện và Cầu Đất là các phường Máy Tơ, Lê Lợi, Gia Viên không trong diện sắp xếp giai đoạn 2019-2021. Phường Máy Tơ hiện có dân số gần 13.000 người, là địa bàn đang có nhiều dự án lớn của thành phố triển khai sau khi hoàn thành vào giữa năm 2020 dân số dự kiến của phường Máy Tơ là hơn 20.000 người. Nếu nhập 2 phường Lương Khánh Thiện và phường Cầu Đất với phường Máy Tơ, phường mới sẽ có dân số hơn 30.000 người (gấp 2 lần tiêu chuẩn dân số của phường), địa bàn trải dài từ khu vực chân cầu Hoàng Văn Thụ tới giáp quận Lê Chân rất khó khăn cho công tác quản lý trên địa bàn. Các phường Lê Lợi, Gia Viên có lịch sử hình thành rất lâu đời trên phần đất của Làng Cấm từ thế kỷ 10. Nếu nhập Phường Lương Khánh Thiện, phường Cầu Đất với phường Gia Viên hoặc Phường Lê Lợi thì sẽ không còn địa giới truyền thống của Làng Cấm cổ. Dự kiến giai đoạn tiếp theo, hai phường Lê Lợi và Gia Viên sẽ nhập thành một phường, đảm bảo sự phù hợp về quản lý hành chính, văn hóa, xã hội.

Mặt khác, cả 4 phường thuộc quận Hồng Bàng và 2 phường thuộc quận Ngô Quyền nằm trên khu vực dải trung tâm thành phố Hải Phòng, thuộc vùng đô thị cổ có lịch sử hình thành và phát triển hàng trăm năm, có nhiều công trình mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa cần bảo tồn và phát triển. Mật độ dân số trung bình các phường này rất cao gấp gần 20 lần mật độ dân số trung bình của thành phố. Tổng thu ngân sách trên địa bàn các phường này chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu ngân sách các phường thuộc quận Hồng Bàng (năm 2018 chiếm hơn 50%) và quận Ngô Quyền (chiếm hơn 18%). Nếu nhập thêm phường khác với 02 phường này sẽ rất khó khăn trong việc quản lý hành chính, trật tự, đô thị trên địa bàn…

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Nguyễn Xuân Bình khẳng định, như vậy, phương án sắp xếp 2 phường để thành lập phường mới cơ bản phù hợp với các yếu tố về lịch sử, văn hóa, phát triển kinh tế – xã hội, an ninh, quốc phòng theo tinh thần Nghị quyết 653 ủa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Nghị quyết số 32 của Chính phủ. Mặt khác, thời điểm này đã là cuối năm 2019, nếu thay đổi phương án sắp xếp sẽ phải thực hiện lại toàn bộ thủ tục xây dựng Đề án, ảnh hưởng đến quá trình chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 diễn ra từ đầu năm 2020. Do đó, trên cơ sở ý kiến của nhân dân và đề nghị của quận, huyện, Ban Cán sự Đảng UBND thành phố Hải Phòng đã báo cáo và được Ban Thường vụ Thành ủy đồng ý tại Thông báo số 912-TB/TU, ngày 31/10/2019 theo đó thành phố Hải Phòng đề nghị được giữ nguyên Phương án sắp xếp xã, phường giai đoạn 2019-2021. Đối với các đơn vị hành chính chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định, thành phố sẽ xây dựng phương án sắp xếp trong giai đoạn 2022-2030 theo tinh thần Nghị quyết số 37-NQ/TW, ngày 24/12/2018 và Nghị quyết số 45-NQ/TW, ngày 25/01/2019 của Bộ Chính trị.

Kết luận phiên họp, đồng chí Hoàng Thanh Tùng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, qua thảo luận, Ủy ban Pháp luật cơ bản thống nhất phương án theo Tờ trình và Đề án của Chính phủ (trong đó có Đề án của thành phố Hải Phòng). Đồng chí đề nghị Chính phủ và các địa phương có văn bản giải trình các ý kiến tại phiên họp để gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.