Theo luật sư Giang Hồng Thanh, việc tung các tin đồn thất thiệt, gây hoang mang cho cộng đồng về dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus corona là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Trước tình trạng lây lan nhanh chóng của dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp vì chủng mới của virus corona (2019-nCoV), nhiều tài khoản facebook (trong đó có những tài khoản của người nổi tiếng) đã đăng tải thông tin sai lệch, gây hoang mang dư luận.
Muôn kiểu tạo tin đồn
Trong những ngày qua, nhiều nghệ sỹ như diễn viên Cát Phượng, ca sỹ Đàm Vĩnh Hưng, diễn viên-nhà sản xuất Ngô Thanh Vân… đã vấp phải phản ứng gay gắt từ dư luận khi đăng tải những thông tin thiếu chính xác về dịch viêm phổi do chủng mới của virus corona (2019-nCoV).
Cụ thể, sau khi báo chí đưa thông tin về việc phát hiện hai ca nhiễm virus corona ở bệnh viện Chợ Rẫy (Thành phố Hồ Chí Minh), vào ngày 26/1, diễn viên Cát Phượng tiếp tục đăng tải thông tin theo kiểu “dự báo thời tiết” trên trang cá nhân: “Biết nói gì đây? Làm ơn nghĩ cho dân trước cũng là nghĩ cho chính bản thân mình. Dịch bệnh đã đến Q1, rồi sẽ lan tràn đến Q3, Q5, Q7…”
Cùng với đó, nữ diễn viên cũng chia sẻ link về một loại khẩu trang nhập khẩu và cho rằng người dùng khẩu trang này sẽ an toàn. Trong khi đó, theo khuyến cáo của Bộ Y tế cũng như của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc sử dụng đúng cách khẩu trang y tế sẽ giúp ngăn chặn các giọt nước bọt lớn có chứa virus văng ra từ người bệnh. Một số loại khẩu trang khác như N95 hay khẩu trang có van thở chỉ dành cho các nhân viên y tế hoặc dùng trong môi trường nguy cơ cao.
Tương tự nghệ sỹ Cát Phượng, sáng 31/1, diễn viên-nhà sản xuất Ngô Thanh Vân cập nhật thông tin trên fanpage (có 2,3 triệu người yêu thích, theo dõi) về tình trạng hãng hàng không vẫn có chuyến bay từ Vũ Hán (Trung Quốc) về Việt Nam giữa đại dịch viêm phổi do chủng mới của virus corona.
Ngô Thanh Vân viết: “Nghe bạn nói, tối thứ 4, tức sáng sớm thứ 5 vẫn còn chuyến bay trực tiếp từ Vũ Hán đáp vào Việt Nam. Tại sao? Chúng ta không phải đã ngưng rồi sao? Nguy hiểm quá. Chặn luôn đi chứ. Phải bảo vệ người dân và con em chúng ta chứ?”
Trong khi đó, vào thời điểm “đả nữ” của màn ảnh Việt đăng tải thông tin, Cục Hàng không đã dừng cấp phép các chuyến bay từ Việt Nam đi Vũ Hán và ngược lại, trừ bốn chuyến bay ngoại lệ đưa khách Vũ Hán đang ở Việt Nam về lại thành phố này. Những chuyến bay trên xịt khử trùng theo quy định và bay rỗng về lại Việt Nam.
Không chỉ có những người nổi tiếng, trong những ngày qua, có nhiều chủ tài khoản facebook đã phát tán những thông tin sai lệch về dịch viêm đường hô hấp cấp vì 2019-nCoV.
Cụ thể, vào khoảng 1 giờ sáng 26/1, chị N.T dùng tài khoản mạng xã hội facebook có tên là T.K. đăng tải thông tin với nội dung: “Hải Phòng đã có 1 ca nghi ngờ mắc Corona gây viêm phổi Vũ Hán hiện đang được cách ly tại khoa Lây, Bệnh viện Việt Tiệp…”
Sau khi nhận được thông tin, Sở Y tế Hải Phòng đã tiến hành xác minh, trong ngày 26/1, tại Bệnh viện Việt Tiệp, không có trường hợp nào nghi nhiễm Corona.
Sáng 29/1, tài khoản facebook “Nhàn Lê” đã đăng tải dòng trạng thái có nội dung: “Huế có 1 trường hợp dịch cúm corona, người Vũ Hán, đang nằm cách ly tại Bệnh viện Trung ương Huế.” Sau khoảng 1 giờ đăng tải, dòng trạng thái được hàng chục lượt chia sẻ, gây hoang mang và lo lắng trong dư luận.
Ngay trong chiều cùng ngày, Bệnh viện Trung ương Huế đã nhanh chóng ban hành văn bản đính chính thông tin sai sự thật và đề nghị Công an tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Thừa Thiên-Huế xử lý, ngăn chặn thông tin sai sự thật về dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona.
Dấu hiệu vi phạm pháp luật
Nhìn nhận trên góc độ pháp lý, luật sư Giang Hồng Thanh (Trưởng văn phòng Luật sư Giang Hồng Thanh, Đoàn Luật sư Hà Nội) cho hay việc tung các tin đồn thất thiệt, gây hoang mang cho cộng đồng nhất là trong thời điểm dịch bệnh đang “nóng” là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
“Các hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 174/2013/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện,” luật sư Giang Hồng Thanh cho hay.
Cụ thể, theo Điểm a Khoản 3 Điều 64 Nghị định 174/2013/NĐ-CP (ngày 13/11/2013), người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng với hành vi “cung cấp nội dung thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân.”
Điểm g Khoản 3 Điều 66 Nghị định cũng quy định: Xử phạt 10 đến 20 triệu đồng đối với hành vi “cung cấp, trao đổi, truyền đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác.”
Trong trường hợp, nếu xác định được chính xác người tung tin đồn thất thiệt có tính chất vu khống thì xử lý theo quy định tại Điều 122, Bộ luật Hình sự. Người phạm tội vu khống có thể bị phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm.
Trường hợp không xác định được chính xác người tung tin đồn thất thiệt mà chỉ xác định được người đưa tin lên mạng thì áp dụng theo quy định tại Điều 226 Bộ luật Hình sự, tội “Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet những thông tin trái với quy định của pháp luật” (nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 88 và Điều 253 của bộ luật này). Hành vi xâm phạm đó gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm tù.
Cũng theo người đứng đầu văn phòng luật sư Giang Hồng Thanh, xét về mặt đạo đức xã hội, đây cũng là hành vi không thể chấp nhận được khi trực tiếp gây tâm lý hoang mang cho người dân, đặc biệt là với những nghệ sỹ có lượng theo người dõi lớn (lên đáng hàng triệu lượt) trên mạng xã hội.
“Chế tài xử phạt hiện nay tương đối chặt chẽ. Tuy nhiên, thực tế việc xử phạt còn hạn chế khi vi phạm quá nhiều mà xử phạt còn chưa tương xứng. Vì vậy, theo tôi, các cơ quan chức năng cần phải tăng cường hơn nữa việc xử phạt cũng như công tác tuyên truyền trong thời gian tới,” luật sư Thanh nhấn mạnh.
Liên quan đến vấn đề này, thông tin từ Bộ Công an cho hay cơ quan chức năng đã xử lý, răn đe nhiều trường hợp đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng xã hội.
Sáng 30/1, Phòng An ninh chính trị nội bộ-Công an thành phố Hải Phòng tiến hành xác minh, làm rõ chủ tài khoản facebook đăng tải thông tin về virus Corona tại Hải Phòng là Vũ Thị N.T (trú ở quận Ngô Quyền, Hải Phòng).
Với hành vi trên, Vũ Thị N.T. đã bị xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 10 triệu đồng do “Cung cấp nội dung thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân.”
Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Thừa Thiên-Huế Nguyễn Xuân Sơn cho biết cơ quan này đã phối hợp cùng Phòng An ninh chính trị nội bộ (Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế) làm việc với chủ tài khoản mạng xã hội facebook “Nhàn Lê.”
Tại cơ quan Công an tỉnh, chủ tài khoản mạng xã hội facebook “Nhàn Lê” đã thừa nhận hành vi tung tin sai sự thật, vô căn cứ của mình và ký cam kết sẽ không tái phạm. Cơ quan Công an đã lập biên bản vi phạm hành chính và đề xuất mức xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền 12,5 triệu đồng.
Tại cuộc họp phòng, chống dịch 2019-nCoV do Chính phủ tổ chức chiều 30/1, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, thực hiện chỉ đạo và nhiệm vụ của Chính phủ giao, Bộ Công an đã phối hợp công tác thông tin tuyên truyền, định hướng dư luận, không gây hoang mang, dao động cho người dân, khuyến nghị người dân không đến các nơi tập trung đông người; phối hợp kiểm soát chặt chẽ việc xuất cảnh tại các cửa khẩu đường bộ, đường không, đường biển.
Tạm thời, ngành công an không giải quyết cấp thị thực du lịch vào Việt Nam với những người đến từ vùng dịch bệnh; tham mưu chính quyền địa phương để thống kê số khách Trung Quốc để tuyên truyền vận động số du khách này phối hợp cung cấp thông tin về tình trạng sức khoẻ, quê quán, lịch trình để phân loại và có biện pháp xử lý./.
Bách Mai (Vietnam+)
