Tổng thuật: Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời chất vấn

Sáng 12/11, theo chương trình phiên chất vấn và trả lời chất vấn, kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, sau khi kết thúc phần chất vấn đối với các Bộ trưởng, từ 9.45′ đến 11.20′ Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu làm rõ thêm một số vấn đề đại biểu quan tâm và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Xây dựng Chính phủ đổi mới, liêm chính, hành động, hiệu quả, vì nhân dân phục vụ

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) nêu lại thông điệp của Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra vào đầu nhiệm kỳ là: Xây dựng Chính phủ khóa XV đổi mới, liêm chính, hành động, hiệu quả, vì nhân dân phục vụ. “Cử tri, nhân dân kỳ vọng vào Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ”, đại biểu nói và đề nghị Thủ tướng cho biết về định hướng, giải pháp triển khai thực hiện thành công mục tiêu này?

Trả lời đại biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, thông điệp này có sự kế thừa từ các nhiệm kỳ trước.

Trước hết là phải đổi mới. Đổi mới cả về tư duy, hành động và tổ chức thực hiện. Muốn đổi mới thì phải có khuôn khổ pháp lý; đổi mới trong hoàn thiện cơ chế chính sách.

Thứ hai là liêm chính. Chính phủ quyết định nhiều việc liên quan đến nguồn lực vật chất, bao gồm cả cơ sở vật chất, cả tài chính và các vấn đề khác. Chúng tôi thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo về xây dựng liêm chính, Thủ tướng cho biết và nêu rõ: Muốn tăng cường liêm chính thì phải tăng cường thể chế, chính sách, tăng cường kiểm tra, giám sát, phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm.

Về tăng cường kỷ cương, theo Thủ tướng, là xây dựng các quy định, quy chế để kiểm soát thực hiện nhiệm vụ được giao.

Đối với nội dung “vì nhân dân phục vụ”, Thủ tướng cho rằng, thực tế vừa qua chứng minh là không có việc gì mà nhân dân không tham gia, muốn giành thắng lợi thì phải có vai trò của nhân dân. Trong công tác chống dịch, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã nêu rõ chiến thắng dịch bệnh là chiến thắng của nhân dân.

Các chính sách của Đảng, Nhà nước phải được thực hiện công bằng

Đại biểu Nguyễn Trường Giang đoàn Đắk Nông hỏi về quan điểm của Thủ tướng về một số bất cập tại một số nơi trong thực hiện Quyết định 244 năm 2005 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo đang trực tiếp giảng dạy trong các cơ sở giáo dục công lập, cụ thể là về chế độ phụ cấp ưu đãi với nhà giáo ở vùng cao.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời: Đây là vấn đề đã được đề cập, thảo luận trong những ngày qua. Nguyên tắc, quan điểm là các chính sách của Đảng, Nhà nước phải được thực hiện công bằng.

Về cụ thể, Thủ tướng Chính phủ sẽ chỉ đạo các cơ quan kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện ở các nơi cụ thể như đại biểu nêu, nếu chưa thực sự công bằng thì điều chỉnh, thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ sẽ làm ngay.

Đồng thời, rà soát, xem xét lại các tiêu chuẩn, tiêu chí, điều kiện, sửa đổi, bổ sung các quy định để bảo đảm thống nhất. Nguyên tắc chung là phải giải quyết cho công bằng, chưa công bằng thì phải điều chỉnh.

Nên giao việc quản lý khu công nghệ cao cho địa phương, Bộ tập trung vào quản lý nhà nước

Đại biểu Khuất Việt Dũng, đoàn Hà Nội chuyển kiến nghị cụ thể của cử tri về dự án khu công nghệ cao Hòa Lạc và dự án xây dựng Đại học Quốc gia Hà Nội tại Hòa Lạc. Đây là hai dự án quan trọng. Tuy nhiên, sau 2 thập kỷ, kết quả thực hiện chưa được như kỳ vọng với những khó khăn trong giải phóng mặt bằng, bố trí vốn, cơ chế chính sách… Đại biểu đặt câu hỏi với Thủ tướng về chủ trương, giải pháp thúc đẩy hai dự án này về đích như kỳ vọng.

Trả lời câu hỏi này, Thủ tướng bày tỏ, đây là một trong những việc khiến ông trăn trở khi nhận nhiệm vụ.

Theo Thủ tướng, trước đây việc giao khu công nghệ cao Hòa Lạc cho Bộ Khoa học và Công nghệ là đúng vì khi đó, chúng ta chưa có kinh nghiệm, nguồn lực và thể chế.

Tuy nhiên, tới nay, từ kinh nghiệm phát triển khu công nghệ cao TPHCM và kinh nghiệm các nước, có lẽ nên suy nghĩ việc này theo hướng giao cho thành phố Hà Nội, điều này có thể khả thi và sẽ giải quyết được một số vướng mắc hiện nay.

Bộ Khoa học và Công nghệ tập trung thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước, “phải 10, 20 khu công nghệ cao chứ không phải chỉ tập trung cho một khu công nghệ cao Hòa Lạc”.

Về dự án xây dựng Đại học Quốc gia Hà Nội, cần tập trung nguồn lực cho giải phóng mặt bằng, hiện nguồn lực đang dàn trải. Hiện các cơ quan liên quan đang bố trí vốn, đồng thời Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh thực hiện cơ chế hợp tác công tư trong nhiệm vụ này.

Xây dựng chiến lược tổng thể về phòng chống COVID-19

Đại biểu Nguyễn Thị Yến, đoàn Bà Rịa-Vũng Tàu cho rằng khi dịch bệnh bùng phát lần thứ 4, bám sát tình hình, Thủ tướng đã có những quyết sách, chỉ đạo quyết liệt, kịp thời, linh hoạt, hiệu quả với tinh thần đặt tính mạng và sức khỏe của nhân dân là trên hết, trước hết. Đại biểu đề nghị Thủ tướng cho biết những khó khăn trong phòng chống dịch và những giải pháp thời gian tới?

Thủ tướng cho biết, có những khó khăn, thách thức cả chủ quan và khách quan trong phòng chống dịch. Dịch bệnh chưa có tiền lệ, trong khi hành lang pháp lý, thể chế, cụ thể là Luật Dược, Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Luật Khám chữa bệnh còn có những vướng mắc, bất cập. Ngoài ra, còn có những khó khăn về cơ sở vật chất, nguồn lực.

Về giải pháp, sẽ khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19, với một số định hướng lớn về hoàn thiện thể chế, về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, về đầu tư, công nghệ, quản lý để khắc phục các khó khăn.

Phải làm rõ điểm khác biệt, lợi thế,… trong xây dựng cơ chế đặc thù phát triển vùng

Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn Đồng Tháp nêu rõ: Cử tri ĐBSCL rất trân trọng cảm ơn Chính phủ, Thủ tướng đã tổ chức thực hiện Nghị quyết 120 đi vào thực tế rất tốt trên một số lĩnh vực, nhưng kết quả vẫn chưa được như kỳ vọng. Đại biểu đề nghị Chính phủ đề xuất Quốc hội ban hành hành cơ chế chính sách đặc thù phát triển vùng ĐBSCL.

Trả lời câu hỏi này, Thủ tướng cho biết hiện đang chỉ đạo các cơ quan chức năng hoàn thành quy hoạch vùng ĐBSCL theo quy định của Luật Quy hoạch, trên cơ sở đó phát hiện, xác định tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, những hạn chế, yếu kém của vùng để đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp, hiệu quả.

Thủ tướng nhấn mạnh, về nguyên tắc là ủng hộ cơ chế đặc thù phát triển vùng nhưng phải làm sao bảo đảm hiệu quả, đúng quy định.

Con người là vốn quý nhất, nguồn lực lớn nhất

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) nêu câu hỏi về vấn đề căn cơ về chiến lược vaccine, trong đó có ngoại giao vaccine cũng như các giải pháp đột phá về phát triển KTXH trong 2 tháng cuối năm.

Về triển khai chiến lược vaccine, Thủ tướng cho biết, nhiều nội dung đã nêu trong phần trả lời trên và nhấn mạnh, giải pháp căn cơ là vừa nhập khẩu vừa sản xuất trong nước.

Về giải pháp trong 2 tháng cuối năm, Thủ tướng nêu rõ, bên cạnh thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên, thì việc phải làm là xây dựng, triển khai chương trình phục hồi, phát triển KTXH. Trên cơ sở kết luận của Trung ương, Chính phủ đang phối hợp tích cực với các cơ quan của Quốc hội để xây dựng chương trình này theo các hướng:

Thứ nhất là nâng cao năng lực y tế. Theo Thủ tướng, một nguyên nhân tăng trưởng âm trong quý III/2021 là do chúng ta phải thực hiện các biện pháp hành chính về chống dịch. Nội dung này có 2 nội hàm là nâng cao năng lực y tế dự phòng và nâng cao năng lực y tế cơ sở.

Bên cạnh đó, cần xây dựng quỹ cho công tác phòng chống dịch và quỹ an sinh xã hội để chủ động hơn nữa trong sử dụng nguồn lực.

Thứ hai, cần tập trung cho con người. Đây là vốn quý nhất. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã nêu rõ về phát huy tối đa nhân tố con người, lấy con người là trung tâm, mục tiêu và động lực phát triển quan trọng nhất của đất nước. Thủ tướng nhấn mạnh, nguồn lực con người là nguồn lực lớn nhất. Trong quá trình phát triển, lấy nội lực là cơ bản, lâu dài, quyết định, chiến lược; ngoại lực là quan trọng, đột phá.

Nội dung thứ 3 trong chương trình tổng thể phục hồi kinh tế là hỗ trợ doanh nghiệp. Theo đó, cần phối hợp hài hòa, hợp lý giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ để vừa bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, giữ vững các cân đối lớn, kiểm soát lạm phát, vừa tạo điều kiện cho tăng trưởng. Đây là bài toán khó.

Thứ tư là đầu tư hạ tầng. Thực hiện chương trình này, Thủ tướng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của gói hỗ trợ “phi tài chính”, là các cơ chế, chính sách, cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

Không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần

Đại biểu Hoàng Văn Liên, Long An đặt câu hỏi: Cử tri đánh giá cao kết quả chuyến công tác của Thủ tướng tham dự Hội nghị COP26 và thăm làm việc tại Vương quốc Anh, thăm chính thức Cộng hòa Pháp. Đặc biệt, các thông điệp của Thủ tướng đã thể hiện rõ quan điểm, lập trường Việt Nam về vấn đề toàn cầu biến đổi khí hậu, nâng cao vị thế, vai trò của Việt Nam. Đồng thời, Thủ tướng có nhiều cuộc làm việc với các doanh nghiệp, tập đoàn, nhiều nhà đầu tư bày tỏ quan tâm và sẵn sàng đầu tư vào Việt Nam, nhất là vào khu vực ĐBSCL. Xin Thủ tướng cho biết các giải pháp đột phá thu hút đầu tư nước ngoài trong và sau đại dịch?

Trả lời câu hỏi này, Thủ tướng nhấn mạnh: Nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, nguồn lực bên ngoài là quan trọng và đột phá. Đầu tư nước ngoài góp phần giải quyết các vấn đề về vốn, công nghệ, năng lực quản lý và đào tạo nguồn nhân lực.

Về các giải pháp đột phá, các Bộ trưởng, nhất là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trao đổi nhiều về thể chế, hạ tầng… Thủ tướng cho biết có hai điểm rất quan trọng mà trong các phiên làm việc vừa qua với các nước, các tập đoàn, doanh nghiệp, họ đều rất quan tâm.

Thứ nhất là ổn định chính trị để họ an tâm đầu tư lâu dài một nguồn vốn rất lớn, như Ngân hàng Standard Chartered sẵn sàng dành 8 tỷ USD đầu tư cho chúng ta phát triển bền vững, trong đó sẵn sàng đầu tư vào ĐBSCL.

Thứ hai là con người Việt Nam, ngoài truyền thống cần cù lao động, thương yêu lẫn nhau, linh hoạt sáng tạo thì chủ trương của chúng ta rất được hoan nghênh, theo đó, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là động lực và là mục tiêu của phát triển, dứt khoát không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Tiếp cận toàn dân, ứng phó linh hoạt, huy động sự giúp đỡ quốc tế trong phòng chống dịch

Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) đánh giá cao việc chuyển trạng thái chống dịch sang thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 và trạng thái bình thường mới đã được thiết lập ở một số địa phương. Đại biểu muốn biết về các bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo thời gian qua.

Trả lời đại biểu về kinh nghiệm phòng chống dịch, Thủ tướng cho biết, thứ nhất là cách tiếp cận toàn dân, lấy người dân là trung tâm, là chủ thể trong phòng chống dịch, từ đó, triển khai các chính sách đều hướng đến người dân. Ngược lại, người dân cũng tham gia tích cực, chủ động vào phòng chống dịch.

Trên thực tế, vừa qua, khi dịch bệnh bùng phát ở TPHCM, chúng ta đã triển khai phương châm lấy xã, phường làm pháo đài. Tuy nhiên, có nơi hiểu pháo đài như lô cốt. Thủ tướng cho rằng, đây là cách hiểu không đúng, pháo đài là để tổ chức công việc chứ không phải làm lô cốt, bao vây lại, gây ra ách tắc.

Trong việc tiếp cận toàn dân thì phát huy tinh thần, huy động sức mạnh đại đoàn kết dân tộc vào chống dịch.

Kinh nghiệm nữa là ứng phó linh hoạt, vì đây là trường hợp không có tiền lệ. Thủ tướng lấy ví dụ, khi năng lực y tế cơ sở yếu thì chúng ta ngay lập tức điều động lực lượng quân đội, công an vào cuộc, có thời điểm thiết lập hơn 500 trạm y tế lưu động tại TPHCM.

Thủ tướng cho biết thêm, khi thực hiện các biện pháp hành chính để ngăn chặn dịch bệnh thì phải quan tâm, “đầu tư dày công” cho an sinh xã hội. Lo an sinh xã hội là yếu tố quan trọng để người dân yên tâm, tham gia phòng chống tốt dịch bệnh.

Kinh nghiệm nữa là huy động sự giúp đỡ quốc tế. Thủ tướng cho biết, lãnh đạo Đảng, Nhà nước tất cả các cuộc tiếp xúc, hội nghị trực tiếp và trực tuyến thì đều kêu gọi hỗ trợ vaccine, vũ khí quan trọng để ngăn chặn dịch bệnh.

Bên cạnh đó, thúc đẩy sản xuất vaccine trong nước. Về phía quản lý Nhà nước, sẽ tiến hành thủ tục hành chính nhanh gọn mà Nghị quyết 30 cho phép, còn mặt chuyên môn thì do 2 hội đồng là hội đồng đạo đức và hội đồng cấp phép. Với vaccine, vấn đề an toàn là rất quan trọng, điều này do các nhà chuyên môn quyết định.

Khi có công ăn việc làm thì người dân sẽ yên tâm ở lại quê hương

Nêu vấn đề về dòng người lao động từ một tỉnh, thành phố phía Nam về quê khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) đặt câu hỏi về giải pháp, chính sách của Chính phủ cũng như các địa phương, trong đó có cơ chế liên vùng để giúp người dân an cư lạc nghiệp trên mảnh đất quê hương?

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính phủ cho biết, hiện tượng dịch chuyển thị trường lao động là hiện tượng bình thường trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, điều không bình thường ở đây là sự quản lý Nhà nước còn bất cập, cho nên, khi có sự dịch chuyển lao động tại các tỉnh phía Nam thì gây áp lực cho các địa phương.

Vậy giải quyết áp lực này như thế nào? Thủ tướng nêu rõ, thứ nhất, Trung ương phối hợp với địa phương để nâng cao năng lực y tế. Thứ hai, là tăng cường năng lực cung cấp vaccine. Thứ ba, là bảo đảm an sinh xã hội. Thứ tư, là kêu gọi sự hỗ trợ của các thành phần kinh tế để giúp giảm áp lực cho các tỉnh, thành phố ĐBSCL.

Cho biết thêm về các chính sách căn cơ, Thủ tướng nêu rõ, tạo sinh kế, công ăn việc làm mang tính quyết định. Muốn vậy, phải giải quyết nút thắt về hạ tầng, bao gồm: Đường bộ, giao thông thủy nội địa; hạ tầng chống biến đổi khí hậu và hạ tầng y tế, giáo dục. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 120 cho vùng ĐBSCL, tuy nhiên, để nghị quyết đi vào cuộc sống phải có các cơ chế, chính sách hiệu quả.

Thủ tướng cho biết, các bộ, ngành xây dựng cơ chế, chính sách để trình cấp có thẩm quyền, trình Quốc hội để giúp ĐBSCL giải quyết vấn đề về 3 hạ tầng này, tạo sinh kế, công văn việc làm cho người dân.

“Khi có công ăn việc làm thì người dân sẽ yên tâm ở lại quê hương”, Thủ tướng nói.

Gắn quy hoạch hạ tầng với quy hoạch phát triển KTXH

Đại biểu Vương Thị Hương (Hà Giang) đặt câu hỏi: Việc đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng là kỳ vọng và mong muốn của cử tri. Xin Thủ tướng cho biết giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng thời gian tới?

Trả lời đại biểu, Thủ tướng cho biết: Phát triển hạ tầng là vấn đề mà trong những ngày vừa qua, trong thảo luận và chất vấn, có rất nhiều đại biểu đề cập. Hạ tầng bao gồm hạ tầng cứng và hạ tầng mềm, hạ tầng phát triển KTXH như y tế, giáo dục, chuyển đổi số, ứng phó biến đổi khí hậu…

Về giải pháp phát triển hạ tầng, trước hết phải tổng kết, rà soát lại việc thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước trong thời gian qua, cái gì đã làm được, cái gì chưa làm được, nguyên nhân khách quan, chủ quan ở đâu, trên cơ sở đó, xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển hạ tầng phù hợp, nhất là quy hoạch hạ tầng gắn với quy hoạch, phát triển KTXH, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng tại Đại hội XIII.

Thứ nhất, phải rà soát, hoàn thiện thể chế, quy định, quy trình liên quan phát triển hạ tầng, những điểm còn vướng mắc cần bổ sung hoàn thiện để có hành lang pháp lý đủ mạnh, đủ điều kiện để chúng ta phát triển hạ tầng. Nội dung nào thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương thì chính quyền địa phương phải lo, nội dung nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ phải lo, nội dung nào vượt thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ đề xuất cấp có thẩm quyền, đề xuất Quốc hội xem xét, quyết định, ban hành, từng bước hoàn thiện thể chế phát triển hạ tầng.

Thứ hai, phân tích thực trạng đầu tư công chưa đạt yêu cầu đề ra, có các nguyên nhân như các đại biểu đã phân tích trong những ngày vừa qua, có nguyên nhân từ Trung ương và từ địa phương. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là từ nguồn nhân lực, do đó, phải tiếp tục đào tạo nguồn nhân lực trong phát triển hạ tầng.

Thứ ba, là vấn đề huy động nguồn vốn để phát triển hạ tầng, gồm cả vốn nhà nước và tư nhân, trong đó nguồn vồn nhà nước làm vốn mồi, kích hoạt, dẫn dắt mọi nguồn vốn.

Thứ tư, phải có công nghệ phát triển hạ tầng đáp ứng yêu cầu, nâng cao chất lượng, giảm giá thành…

Thứ năm, nâng cao năng lực quản trị để không lãng phí, chống tiêu cực, công khai minh bạch trong phát triển hạ tầng.

Cùng với đó, còn có các giải pháp khác phối hợp với nhau để phát triển hạ tầng.

Xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp, hiệu quả, tránh tiêu cực, trục lợi

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, Quảng Ninh đặt câu hỏi về các chính sách hỗ trợ thời gian tới với người dân trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường?

Trả lời câu hỏi này, Thủ tướng nêu rõ: Vừa qua, chúng ta thực hiện các chính sách hỗ trợ rất tích cực, nhất là sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 30, tạo hành lang pháp lý rất quan trọng để Chính phủ và các cơ quan đề xuất cấp có thẩm quyền và chủ động triển khai các chính sách.

Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ còn nhiều bất cập như các đại biểu đã đề cập và các Bộ trưởng đã trả lời trong những ngày vừa qua, tôi không nhắc lại nữa.

Về thời gian sắp tới, trước hết phải rà soát, đánh giá lại những việc đã triển khai, cái gì chưa được, những việc đã làm được, phân tích các nguyên nhân, trên cơ sở đó, rà soát lại các đối tượng, phạm vi, mức độ hỗ trợ, định ra chính sách hỗ trợ phù hợp, hiệu quả, tránh tiêu cực, lợi dụng chính sách, bỏ sót đối tượng, hoặc các vấn đề bất cập như đã chỉ ra.

Chúng ta đã có nhiều kinh nghiệm hơn, hiểu rõ hơn về dịch bệnh để tự tin chuyển trạng thái

Đại biểu Ma Thị Thúy, đoàn Tuyên Quang cho rằng, đến nay, tình hình dịch cơ bản được kiểm soát nhưng chúng ta còn đối mặt nhiều khó khăn, chúng ta đã chuyển trạng thái thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, đây là cách làm đúng, bước đầu chứng tỏ hiệu quả và phù hợp thông lệ quốc tế. Đại biểu đặt câu hỏi về chương trình hành động ứng phó dịch bệnh trong thời gian tới?

Trả lời câu hỏi này, Thủ tướng cho biết: Dịch bệnh COVID-19 không những ảnh hưởng tới nước ta mà còn ảnh hưởng tới toàn thế giới. Sau gần 2 năm phòng chống dịch, chúng ta đã có nhiều kinh nghiệm hơn, hiểu rõ hơn về dịch bệnh để dần dần thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh.

Chúng ta chưa tiến hành tổng kết đầy đủ, toàn diện, nhưng đã rút ra được một số kinh nghiệm, đưa ra được các trụ cột phòng chống dịch về cách ly, xét nghiệm, điều trị.

Cụ thể, thứ nhất, cách ly nhanh nhất, hẹp nhất, chặt nhất, thực hiện các biện pháp y tế, an sinh xã hội kịp thời, hiệu quả để giải tỏa nhanh nhất có thể.

Thứ hai, xét nghiệm thần tốc, khoa học, an toàn, hiệu quả, tiết kiệm, nhanh hơn tốc độ lây lan của dịch bệnh.

Thứ ba, điều trị tích cực từ sớm, từ xa, ngay từ cơ sở để người bệnh không chuyển nặng, giảm tử vong.

Cùng với đó, chúng ta đã đúc rút phương châm là 5K + Vaccine, Thuốc đặc hiệu + Các biện pháp điều trị + Công nghệ + Đề cao ý thức người dân + Biện pháp khác như kết hợp y học cổ truyền và hiện đại… Chúng ta đã hình thành tạm gọi là “lý thuyết chống dịch”, trên cơ sở đó, mạnh dạn, tự tin để chuyển trạng thái.

Thủ tướng cũng nêu rõ: “Dịch bệnh làm bộc lộ yếu kém về hệ thống y tế dự phòng và cơ sở, cần củng cố bằng các biện pháp khác nhau. Nhưng quan trọng nhất, theo tôi là phải đầu tư cho nguồn nhân lực, dành tiền mua trang thiết bị có thể nhanh, sớm, nhưng đào tạo ngành y phải nhiều năm. Tôi lo nhất là đào tạo nguồn nhân lực, do đó phải tập trung cho đào tạo nguồn nhân lực, có chính sách thu hút nguồn nhân lực này tới cơ sở”.

Vừa thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, vừa tạo thuận lợi thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH

Trình bày Báo cáo giải trình và trả lời chất vấn trước Quốc hội, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính trân trọng cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội, đồng bào, cử tri cả nước đã cơ bản đồng tình và quan tâm, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, sâu sắc, trách nhiệm về các báo cáo của Chính phủ, nhất là kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KTXH năm 2021, dự kiến kế hoạch phát triển KTXH năm 2022 và chia sẻ, cảm thông sâu sắc và đồng tình ủng hộ công tác phòng, chống đại dịch COVID-19.

Chính phủ xin trân trọng lắng nghe, nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu, các vị đại biểu Quốc hội và ý kiến của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, của đồng bào, cử tri cả nước; trên cơ sở đó yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương tập trung xử lý, giải quyết, nhất là những khó khăn, vướng mắc và các vấn đề thực tiễn đặt ra trên các lĩnh vực để vừa thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, vừa tạo thuận lợi thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH.

Thủ tướng cho biết, trong chương trình chất vấn của Quốc hội, hơn 2 ngày qua đã có các Bộ trưởng và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trực tiếp trả lời và tham gia trả lời chất vấn tại hội trường. Đối với những vấn đề chất vấn bằng văn bản hoặc các vị đại biểu Quốc hội chất vấn trực tiếp nhưng chưa được trả lời, Thủ tướng yêu cầu các thành viên Chính phủ nghiêm túc trả lời bằng văn bản gửi đến các vị đại biểu Quốc hội.

Tình hình KTXH tháng 10 chuyển biến tích cực, có nhiều điểm khởi sắc hơn

Báo cáo, giải trình một số vấn đề được đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri quan tâm, thảo luận, chất vấn, Thủ tướng cho biết, đầu kỳ họp, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội về tình hình KTXH 9 tháng, dự báo cả năm 2021. Trong tháng 10 và những ngày đầu tháng 11, các cấp, các ngành, các địa phương tiếp tục thực hiện quyết liệt công tác phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là đổi mới về tư duy, phương pháp và cách thức tổ chức phòng, chống dịch theo phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, đồng thời tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thực hiện lộ trình từng bước mở cửa nền kinh tế; nhờ đó tình hình KTXH tháng 10 chuyển biến tích cực và có nhiều điểm khởi sắc hơn so với tháng trước.

Kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm, lạm phát được kiểm soát ở mức thấp. Dư nợ tín dụng 10 tháng tăng trên 8,7%; tỷ giá, lãi suất ổn định, dự trữ ngoại hối được củng cố. Xuất khẩu tháng 10 tăng 6,4% và xuất siêu 2,85 tỷ USD; ước 10 tháng xuất siêu 160 triệu USD. Thu hút vốn FDI 10 tháng đạt trên 20 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ; số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng trở lại. Thu ngân sách nhà nước (NSNN) đạt khoảng 91% dự toán năm, tăng 5,5% so với cùng kỳ. Sản xuất công nghiệp phục hồi khá; khu vực nông nghiệp phát triển ổn định; khu vực dịch vụ phục hồi khá nhanh. Nhiều địa phương nỗ lực vươn lên mạnh mẽ trong phục hồi, phát triển KTXH gắn với kiểm soát dịch bệnh.

Công tác bảo đảm an sinh xã hội và chăm lo đời sống người dân tiếp tục được các cấp, các ngành, các địa phương chú trọng. Tích cực triển khai các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được quan tâm chỉ đạo và có những chuyển biến tích cực, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước.

Tuy nhiên, như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu, chúng ta còn rất nhiều khó khăn, thách thức cả trước mắt và lâu dài. Tình hình kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro; sức ép lạm phát tăng. Sản xuất kinh doanh trong nhiều lĩnh vực còn rất khó khăn, nhất là du lịch, lưu trú, vận tải…; số doanh nghiệp ngừng hoạt động, giải thể còn lớn. Tình trạng thiếu lao động cục bộ và đứt gãy một số chuỗi sản xuất, cung ứng cần sự nỗ lực rất lớn để khắc phục. Lao động, việc làm, đời sống tinh thần, vật chất của một bộ phận người dân tiếp tục bị ảnh hưởng nặng nề…

Trong những tháng cuối năm 2021, Chính phủ tập trung chỉ đạo tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra theo các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; đang khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch và Chương trình phục hồi và phát triển KTXH. Đặc biệt là đẩy nhanh tốc độ bao phủ tiêm vaccine trên toàn quốc; chủ động chuẩn bị thuốc điều trị; tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh để phát triển KTXH. Tiếp tục thực hiện kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Quyết liệt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh; cơ bản không để cản trở, ách tắc trong vận chuyển hành khách, lưu thông hàng hóa; nỗ lực phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu kế hoạch năm 2021 và tạo thuận lợi cho triển khai thực hiện kế hoạch năm 2022 và những năm tiếp theo.

Về quốc phòng, an ninh, đối ngoại: Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, tình hình dịch bệnh và an ninh biên giới, biển đảo diễn biến phức tạp, trong khi đó các thế lực thù địch, phản động vẫn tiếp tục chống phá quyết liệt, chúng ta vẫn tập trung củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và lợi ích quốc gia-dân tộc, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống; đặc biệt phải giữ vững ổn định chính trị để phát triển KTXH trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp; đồng thời chú trọng bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và cuộc sống bình yên cho Nhân dân.

Công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế được lãnh đạo Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo theo tinh thần “trong ấm, ngoài êm” và đạt được kết quả quan trọng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, nhất là ngoại giao vaccine. Tăng cường, củng cố các mối quan hệ hợp tác đa phương, song phương; duy trì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác cho phát triển; đồng thời chủ động tham gia xử lý hiệu quả những thách thức mang tính toàn cầu, nhất là các vấn đề bảo đảm an ninh khu vực, phòng, chống dịch bệnh, thiên tai và ứng phó biến đổi khí hậu. Tích cực thực hiện các chương trình, sáng kiến, dự án phát triển xanh, thích ứng biến đổi khí hậu, nhất là ở đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung, Tây Nguyên và miền núi phía Bắc, được nhiều quốc gia, đối tác và cộng đồng quốc tế đánh giá cao và chia sẻ, cam kết ủng hộ, giúp đỡ trong thời gian tới.

Nghị quyết 128 đã được thực tiễn chứng minh là phù hợp, kịp thời

Về định hướng chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19: Thủ tướng nêu rõ, sau hơn 1 tháng triển khai, Nghị quyết số 128/NQ-CP về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 đã được thực tiễn chứng minh là phù hợp, kịp thời và đang được các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và người dân tích cực triển khai thực hiện.

Thủ tướng cho biết, chúng ta đã đẩy mạnh nhập khẩu và thực hiện chiến dịch tiêm vaccine phòng dịch lớn nhất từ trước tới nay trên toàn quốc; có lộ trình từng bước tiêm vaccine cho trẻ em; đồng thời tích cực chuyển giao công nghệ nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước.

Đồng thời, tích cực thiết lập hệ thống trạm y tế lưu động, bệnh viện hồi sức, chăm sóc, điều trị; số ca tử vong tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp. Tuy còn có nhiều ổ dịch xuất hiện, nhưng trạng thái bình thường mới dần được thiết lập ở tất cả các địa phương trên cả nước, tạo thuận lợi cho phục hồi và phát triển KTXH, thực hiện kiểm soát rủi ro.

Theo dự báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đại dịch COVID-19 có thể còn tiếp tục kéo dài trên toàn cầu với khả năng xuất hiện các biến chủng mới. Trong công tác phòng, chống dịch bệnh và phục hồi, phát triển KTXH, chúng ta vận dụng phương châm và triết lý hành động của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Điều bất biến là đặt mục tiêu cao nhất là bảo vệ tính mạng, sức khỏe của nhân dân; ứng vạn biến là trong điều kiện diễn biến của dịch bệnh có phương pháp và cách tổ chức phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển KTXH phù hợp, hiệu quả. Thực hiện lộ trình mở cửa nền kinh tế gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh; cùng với việc khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19, Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau đây:

Thứ nhất, chuyển đổi tư duy, phương pháp, biện pháp, tổ chức thực hiện từ quản lý không COVID-19 (Zero COVID) sang quản lý rủi ro, giảm thiểu tử vong; thực hiện tốt Nghị quyết số 128/NQ-CP quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”; kịp thời nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung những nội dung chưa phù hợp; bảo đảm sự chỉ đạo nhất quán, tập trung, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương.

Thứ hai, tập trung thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch được đúc rút trong thời gian vừa qua. Tuyệt đối không lơ là, chủ quan. Tập trung bố trí nguồn lực và có kế hoạch cụ thể để nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở từ nay đến hết năm 2022. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Chiến lược vaccine đầy đủ, nhanh nhất để tiêm sớm nhất cho người dân; phấn đấu đến hết năm 2021 tiêm 2 mũi đạt tỷ lệ bao phủ 100% cho các đối tượng cần thiết theo quy định.

Thứ ba, rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách huy động nguồn lực cho phòng, chống dịch, thúc đẩy xã hội hóa, kết hợp công tư; tiếp tục đổi mới công tác đào tạo nhân lực đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch và có chính sách đặc thù phù hợp cho cán bộ, nhân viên y tế và các lực lượng tuyến đầu phòng, chống dịch.

Thứ tư, tiếp tục phát huy vai trò trung tâm, chủ thể của người dân, doanh nghiệp trong chủ động tổ chức phòng, chống dịch và sản xuất kinh doanh, bảo đảm giao thông vận tải, lưu thông hàng hóa, không để xảy ra ách tắc cục bộ.

Thứ năm, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, góp phần tạo đồng thuận, củng cố niềm tin cho Nhân dân trong phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển KTXH.

Triển khai nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn

Về bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ người dân, người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19: Thủ tướng nêu rõ, triển khai các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo tập trung triển khai nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân, người lao động, người sử dụng lao động. Các cơ chế, chính sách này và sự chia sẻ của toàn xã hội đã góp phần hỗ trợ thiết thực, hiệu quả cho người dân, người lao động vượt qua khó khăn, ổn định đời sống, bảo đảm an toàn và sẵn sàng tham gia trở lại các hoạt động KTXH.

Tuy nhiên, việc triển khai nhiệm vụ này vẫn còn những hạn chế, bất cập, như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu.

Thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành khẩn trương khắc phục bằng được những hạn chế, bất cập; tiếp tục rà soát, thực hiện đồng bộ các giải pháp để hỗ trợ kịp thời, hiệu quả, thiết thực cho người dân gặp khó khăn, đặc biệt là các cháu bị mồ côi do dịch COVID-19; củng cố hệ thống an sinh xã hội dựa trên 3 trụ cột chính là phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro.

Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ hiện hành; đồng thời rà soát, hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền một số cơ chế, chính sách hỗ trợ phù hợp cho những nhóm đối tượng khó khăn nhất.

Chú trọng thực hiện các chính sách người có công, trợ giúp xã hội, tạo việc làm, giảm nghèo bền vững và các chương trình mục tiêu quốc gia, giải quyết kịp thời các chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động…

Ưu tiên bố trí nguồn NSNN và huy động các nguồn lực xã hội để góp phần thực hiện mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, nhất là người dân bị tác động tiêu cực của dịch bệnh.

Huy động mọi nguồn lực phục hồi, phát triển KTXH

Về các chính sách, giải pháp hỗ trợ phục hồi và phát triển KTXH gắn với thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19: Thực hiện các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương nỗ lực huy động mọi nguồn lực, triển khai thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn, nhất là những đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp, nặng nề do dịch COVID-19, góp phần quan trọng trong việc duy trì, phát triển năng lực sản xuất kinh doanh phù hợp, như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã đánh giá.

Hiện nay, nhiều quốc gia, đối tác lớn về thương mại, đầu tư của ta đang trên đà phục hồi mạnh mẽ. Đây vừa là cơ hội thuận lợi để thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH, nhưng cũng vừa là thách thức lớn về nguy cơ tụt hậu, lỡ nhịp với xu hướng phục hồi của kinh tế thế giới nếu chúng ta không có những quyết sách, giải pháp linh hoạt, phù hợp, kịp thời, hiệu quả.

Chính phủ đang nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền điều chỉnh phù hợp, linh hoạt các chính sách tiền tệ, tài khóa dựa trên nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát ở mức thấp, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, nợ công được kiểm soát chặt chẽ để hỗ trợ phục hồi và phát triển KTXH.

Thực hiện Kết luận của Trung ương, Chính phủ đang tập trung chỉ đạo hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền dự thảo Chương trình phục hồi và phát triển KTXH, trong đó phân tích, đánh giá kỹ, lựa chọn phù hợp các công cụ, chính sách hỗ trợ, huy động nguồn lực và đánh giá tác động, ảnh hưởng trên các lĩnh vực để trình Quốc hội xem xét.

Phương châm đặt ra là hỗ trợ đúng, kịp thời, khả thi, hiệu quả; gắn kết hài hòa giữa cắt giảm thủ tục hành chính, hỗ trợ về cơ chế, chính sách và hỗ trợ về nguồn lực tài chính; bảo đảm nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn.

Yêu cầu đặt ra là phải có những chủ trương, quyết sách đúng đắn, phù hợp và các cơ chế, chính sách hỗ trợ, kích thích với quy mô đủ lớn, phạm vi và thời gian phù hợp.

Đối tượng hỗ trợ tập trung vào người dân, người lao động, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, nhất là trong những ngành, lĩnh vực quan trọng bị ảnh hưởng lớn bởi dịch COVID-19 với thứ tự ưu tiên, mức độ hỗ trợ, lộ trình phù hợp, khả thi, hiệu quả.

Phát huy tinh thần tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo

Trong thời gian tới, Chính phủ chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương phát huy tinh thần tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo; tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, triển khai thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển KTXH sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt; trong đó đặc biệt chú trọng phục hồi các chuỗi sản xuất, cung ứng, bảo đảm lưu thông hàng hóa, lao động an toàn, thông suốt; khắc phục nhanh những bất cập, vướng mắc; hỗ trợ kịp thời, thiết thực, hiệu quả người dân, doanh nghiệp.

Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án hạ tầng trọng điểm; thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn, nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp nhà nước; tăng cường thu hút đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài.

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực.

Khẩn trương lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện hiệu quả các quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch.

Đẩy mạnh khôi phục, phát triển thị trường lao động và đào tạo lao động; thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển kinh tế số, xã hội số; tạo nền tảng vững chắc cho đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, sức cạnh tranh và tính tự chủ của nền kinh tế, phù hợp với những điều chỉnh của kinh tế thế giới trong bối cảnh dịch bệnh.

Bảo đảm thu hút đủ nguồn cung lao động đáp ứng yêu cầu sản xuất

Về các giải pháp phục hồi thị trường lao động: Đại dịch COVID-19 bùng phát lần thứ 4 đã ảnh hưởng nặng nề đến tình hình lao động, việc làm trong nhiều ngành, lĩnh vực. Tỷ lệ lao động thiếu việc, thất nghiệp tăng cao. Một lượng lớn người dân, người lao động trở về quê dẫn đến những vấn đề xã hội và tình trạng thiếu hụt lao động cục bộ, nhất là tại các địa phương vùng kinh tế trọng điểm phía Nam sau khi nới lỏng giãn cách xã hội và từng bước mở cửa nền kinh tế.

Thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, đặc biệt là các địa phương phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp, người lao động thực hiện mọi biện pháp cần thiết để trước mắt, trong thời gian từ nay đến cuối năm 2021 và đầu năm 2022, bảo đảm thu hút đủ nguồn cung lao động đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh trên địa bàn, nhất là tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu công nghệ cao trong thời gian sớm nhất gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh.

Chủ động ưu tiên tiêm vaccine, thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch tại chỗ; có giải pháp hỗ trợ phù hợp người lao động đối với các khoản chi phí đi lại, ăn ở, sinh hoạt trong thời gian đầu.

Về lâu dài, triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp phục hồi và phát triển thị trường lao động. Đẩy mạnh, xây dựng, phát triển nhà ở cho người lao động, công nhân, nhất là tại các khu công nghiệp, khu kinh tế. Thực hiện hiệu quả các chương trình hỗ trợ đào tạo, đào tạo lại lao động.

Về vấn đề nhiều người người lao động về quê trong thời điểm dịch bệnh, Chính phủ chỉ đạo phân tích, đánh giá kỹ để tìm hiểu nguyên nhân, có giải pháp cụ thể, trước mắt và căn cơ, lâu dài, bảo đảm các điều kiện cần thiết để ổn định đời sống, việc làm cho người lao động; nhanh chóng kiểm soát tình hình dịch chuyển lao động.

Đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công

Về đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược, trong thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều cố gắng, quyết liệt chỉ đạo, điều hành, thúc đẩy mạnh mẽ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm. Tổ chức các hội nghị, cuộc họp trực tuyến toàn quốc; ban hành các Nghị quyết, Chỉ thị, Công điện, Kết luận; cắt giảm số lượng dự án, điều chuyển vốn, hạn chế tình trạng bố trí vốn dàn trải…

Tuy nhiên, tình hình thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu đề ra và còn những hạn chế, bất cập. Những hạn chế này có nguyên nhân khách quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là cơ bản của cả chính quyền trung ương và địa phương.

Thời gian tới, Chính phủ xác định đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong chỉ đạo, điều hành để góp phần thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH.

Yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương kiểm điểm, xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân, thúc đẩy triển khai đúng quy trình, quy định, bảo đảm kịp thời, tránh tiêu cực, lãng phí…; không vì tiến độ mà bỏ qua quy trình, thủ tục cần thiết, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư công.

Tháo gỡ ngay vướng mắc trong việc đền bù, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng, đấu thầu…

Rà soát, kiên quyết điều chuyển vốn, không để tình trạng dàn trải, lãng phí. Đẩy nhanh triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm; báo cáo cấp có thẩm quyền, trình Quốc hội Đề án xây dựng đường bộ cao tốc giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030 và Đề án thí điểm tách bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư.

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách; huy động hiệu quả hơn các nguồn lực, bảo đảm tính kết nối tổng thể để phát huy hơn nữa vai trò của hệ thống kết cấu hạ tầng đối với sự phát triển của đất nước.

Khẩn trương xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Về phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Thủ tướng khẳng định, chính sách dân tộc có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc ta, là một yếu tố mang tính quyết định góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Trong thời gian qua, hệ thống các chính sách dân tộc đã hình thành tương đối toàn diện để hỗ trợ thúc đẩy phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và đã góp phần quan trọng nâng cao đời sống của đồng bào và cải thiện tình hình KTXH trên địa bàn.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện đã bộc lộ những hạn chế, bất cập cần được tập trung khắc phục; thực trạng điều kiện sống của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn khoảng cách khá xa so với mặt bằng chung của cả nước, như một số vị đại biểu Quốc hội đã nêu.

Trước tình hình đó, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về công tác dân tộc trong tình hình mới, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Nghị quyết phê duyệt Đề án tổng thể phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong đó lần đầu tiên xây dựng riêng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt Chương trình giai đoạn 2021-2025. Tuy nhiên, việc triển khai Nghị quyết của Quốc hội và phê duyệt Chương trình này còn chậm.

Vấn đề này có nguyên nhân do phạm vi rộng, tính chất đặc thù phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, nhiều cơ quan, địa phương… trong khi đó quá trình chuẩn bị chưa kỹ lưỡng, chưa thực sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan liên quan.

Chính phủ đã yêu cầu nghiêm túc chấn chỉnh, rút kinh nghiệm; khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện, đưa các cơ chế, chính sách của Chương trình vào thực tiễn cuộc sống, phát huy hiệu quả trong vùng đồng bào dân tộc, miền núi.

Từ nay đến cuối năm 2021, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan khẩn trương xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện Chương trình; xác định phương án và thực hiện phân bổ vốn ngân sách nhà nước năm 2021, năm 2022.

Ngay trong năm 2021, ban hành đủ các quy định, hướng dẫn cụ thể về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện, chính sách tín dụng ưu đãi và nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách nhà nước để làm cơ sở thực hiện Chương trình.

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách liên quan trên các lĩnh vực, bảo đảm sự tích hợp, thống nhất với các nội dung của Chương trình.

Khẩn trương xây dựng kế hoạch từng bước mở cửa lại trường học

Về vấn đề dạy và học trong bối cảnh dịch bệnh: Đại dịch COVID-19 kéo dài đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến lĩnh vực giáo dục. Mặc dù ngành giáo dục cùng cả nước đã có nhiều nỗ lực vượt qua khó khăn, đa dạng hóa các phương thức dạy và học, nhưng việc nghỉ học và học trực tuyến dài ngày ở nhiều địa phương đã ảnh hưởng đến tâm sinh lý học sinh, giáo viên, gia đình và chất lượng giáo dục….

Chính phủ xin chia sẻ những khó khăn khi cuộc sống, sinh hoạt của các gia đình, thầy cô giáo, các em học sinh bị đảo lộn trong thời gian qua. Việc dạy và học trực tuyến toàn phần chỉ là giải pháp tình thế trong điều kiện chưa tiêm phủ vaccine cho học sinh và điều kiện phòng, chống dịch chưa đáp ứng yêu cầu.

Dự báo đại dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp trên thế giới, khu vực và trong nước. Đồng tình với ý kiến của nhiều vị đại biểu Quốc hội về việc học trực tuyến không thể kéo dài, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Y tế khẩn trương xây dựng kế hoạch với lộ trình và phương án cụ thể để từng bước mở cửa lại trường học trong năm 2021.

Đẩy nhanh tiêm vaccine phòng COVID-19 cho trẻ em

Với quan điểm bảo đảm tổ chức dạy và học an toàn, chất lượng, phù hợp tình hình dịch bệnh, Chính phủ tập trung chỉ đạo nghiên cứu, đẩy nhanh tiêm vaccine phòng COVID-19 cho trẻ em; chuẩn bị tốt các điều kiện phòng, chống dịch tại trường học; tổ chức dạy học linh hoạt, bằng nhiều phương thức phù hợp với tình hình dịch bệnh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong giáo dục.

Đổi mới phương pháp dạy và học, kiểm tra, đánh giá phù hợp; rà soát tinh giản nội dung chương trình; nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên; hỗ trợ, tư vấn tâm lý cho giáo viên, học sinh, gia đình. Huy động các nguồn lực xã hội hỗ trợ trang thiết bị cho học sinh, đặc biệt là vùng khó khăn.

Đồng thời, xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ cơ sở giáo dục, đào tạo gặp khó khăn do dịch bệnh và rà soát, bổ sung chế độ, chính sách đối với nhà giáo, cán bộ quản lý cho phù hợp với tình hình và yêu cầu thực tiễn, nhất là đối với giáo viên mầm non và giáo viên ngoài công lập.

* Đây là lần đầu tiên Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời chất vấn trước Quốc hội. Tuy nhiên, đây cũng là thông lệ từ các nhiệm kỳ trước. Ở kỳ họp cuối năm, Thủ tướng sẽ là thành viên Chính phủ cuối cùng đăng đàn trước khi kết thúc hoạt động chất vấn của kỳ họp.

Trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn đang có những diễn biến phức tạp, khó lường; trong khi cả nước đang từng bước hoạt động trở lại ổn định trong trạng thái bình thường mới, việc Người đứng đầu Chính phủ đăng đàn được đồng bào và cử tri cả nước rất trông đợi, hy vọng sẽ làm rõ những băn khoăn, mong mỏi của người dân.

Trước đó, Quốc hội đã tiến hành chất vấn các Bộ trưởng: Nguyễn Thanh Long, Đào Ngọc Dung, Nguyễn Kim Sơn, Nguyễn Chí Dũng về 4 nhóm vấn đề: y tế; lao động, thương binh và xã hội; giáo dục và đào tạo; kế hoạch và đầu tư.

Cụ thể, đối với lĩnh vực y tế, các đại biểu chất vấn Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long về công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19 thời gian vừa qua; chiến lược phòng, chống dịch, chiến lược về vaccine trong thời gian tới. Việc bảo đảm cung cấp và quản lý giá xét nghiệm đối với các vật tư y tế liên quan đến COVID-19; thuốc chữa bệnh, trang thiết bị y tế và sinh phẩm xét nghiệm. Giải pháp giảm thiểu sự chênh lệch về chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh giữa các tuyến, các vùng, miền và nâng cao năng lực của hệ thống y tế cơ sở, đặc biệt là các vùng khó khăn; định hướng đào tạo, sử dụng và chế độ đặc thù cho đội ngũ cán bộ y tế…

Đối với nhóm vấn đề lao động, thương binh và xã hội, Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội trả lời chất vấn xoay quanh việc thực hiện các gói hỗ trợ cho đối tượng bị ảnh hưởng bởi COVID-19 bảo đảm tiến độ, đúng đối tượng, hiệu quả; công tác bảo vệ quyền trẻ em, đặc biệt là trẻ mồ côi do đại dịch. Thực trạng, nguyên nhân người lao động rời thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh vùng kinh tế trọng điểm phía Nam trong nhiều đợt; giải pháp tháo gỡ những khó khăn của thị trường lao động theo diễn biến của dịch; các chính sách thu hút lực lượng lao động trở về làm việc và giải pháp hỗ trợ giải quyết việc làm đối với lực lượng lao động bị mất việc. Việc chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan theo dõi, kiểm tra việc thực hiện cứu trợ thiện nguyện bảo đảm đúng chế độ, chính sách.

Đối với nhóm vấn đề về giáo dục, đào tạo, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn về việc bảo đảm chất lượng dạy và học, tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản giáo dục, đào tạo trong điều kiện COVID-19; công tác dạy học trực tuyến bảo đảm hiệu quả, công bằng trong việc tiếp cận các điều kiện giáo dục, học tập giữa học sinh các vùng miền; việc giảm tải chương trình học cho học sinh. Việc thu hẹp khoảng cách về giáo dục giữa thành thị và nông thôn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Công tác an toàn trường học, y tế học đường để học sinh, sinh viên có thể trở lại trường học; phương án tổ chức kỳ thi THPT quốc gia trong bối cảnh dịch bệnh.

Đối với nhóm vấn đề về lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trả lời chất vấn của các đại biểu về giải pháp phục hồi phát triển kinh tế trong bối cảnh tình hình mới; giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh kinh doanh để phục hồi phát triển sản xuất và kinh doanh. Công tác chuẩn bị đầu tư được phân bổ, giao kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và kế hoạch của năm 2021; giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công và các dự án trọng điểm quốc gia; tiến độ thực hiện các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi đầu tư cho phát triển.

Trong quá trình các Bộ trưởng trả lời chất vấn, lãnh đạo Chính phủ và các thành viên Chính phủ đã tham gia trả lời chất vấn và giải trình những vấn đề liên quan./.