Trong số các đồng chí nguyên lãnh đạo thành phố được gặp gỡ, tiếp xúc, làm việc, trực tiếp lĩnh hội chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có đồng chí Dương Anh Điền, nguyên Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch UBND thành phố, nguyên Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng. Trong những ngày cả nước đang quốc tang tưởng nhớ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, những hồi ức, kỷ niệm lại ùa về, như mới xảy ra ngày hôm qua. Đồng chí xúc động kể:
Tôi có khoảng 10 năm (từ 2005-2015) được gặp gỡ, tiếp xúc, làm việc và trực tiếp lĩnh hội sự chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với nhiều kỷ niệm sâu sắc, ấn tượng. Giai đoạn đồng chí Nguyễn Phú Trọng làm Chủ tịch Quốc hội, tôi làm Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng. Ngày ấy, Đoàn Hải Phòng có 10 đại biểu, am hiểu sâu nhiều lĩnh vực: Pháp luật, kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh. Trên các diễn đàn Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng thể hiện rõ vai trò trong việc đóng góp tiếng nói, tham gia quyết định những vấn đề trọng đại của đất nước nhưng cũng nắm bắt sâu sắc tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của nhân dân. Trong quá trình tham gia Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng (giai đoạn 2007-2011), tôi may mắn được tháp tùng Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng thăm và làm việc tại Liên bang Nga và một số quốc gia. Biết tôi từng tốt nghiệp đại học ở Belarus, đi đến đâu, đồng chí cũng giới thiệu tôi là cựu sinh viên Liên Xô cũ và đề nghị tôi phát biểu trực tiếp bằng tiếng Nga với các bạn, nhờ đó mà các cuộc làm việc, trong quá trình trao đổi đều trở nên thân thiết hơn, gần như không còn khoảng cách.
Trong quá trình được làm việc cùng đồng chí với các nước, tôi cảm nhận rõ hơn đồng chí Nguyễn Phú Trọng thực sự là nhà ngoại giao xuất sắc. Với lý luận sắc sảo, kiến thức thực tế uyên thâm về chính trị, kinh tế, văn hóa, các phát biểu của đồng chí tại các cuộc gặp gỡ đều được phía bạn đánh giá cao. Thời kỳ ấy, đường lối “ngoại giao cây tre” dù chưa định hình, đúc kết nhưng trong các hoạt động ngoại giao của Đoàn do đồng chí Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng làm trưởng đoàn đều mang bóng dáng và nội hàm nhất định, hình thành cơ sở lý luận về đường lối ngoại giao mang đặc trưng Việt Nam.
Khi tôi trên cương vị Chủ tịch UBND thành phố, đúng thời điểm đất nước vừa trải qua cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 2008, trong nước lạm phát tăng cao, Chính phủ chủ trương cắt giảm đầu tư công, thực hiện chính sách tài chính tiền tệ thắt chặt để giảm cung tiền ra thị trường, dừng, giãn hoãn nhiều dự án đầu tư. Thành phố Hải Phòng bị ảnh hưởng lớn từ khủng hoảng vì là thành phố công nghiệp, việc cắt giảm vốn đầu tư công dẫn đến việc “đóng băng” các dự án, công trình. Điều đó ảnh hưởng đến việc thực hiện Nghị quyết 32 của Bộ Chính trị. Bối cảnh đó đặt ra thách thức lớn đối với thành phố: Hải Phòng mong muốn phát triển nhưng không có nguồn vốn. Trước khó khăn đó, Đảng, Nhà nước quan tâm và bàn giải pháp giúp Hải Phòng tháo gỡ khó khăn. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Hải Phòng tập trung phát triển cơ sở hạ tầng, huy động mọi nguồn vốn, nhất là sử dụng vốn ODA đầu tư công trình, dự án; đồng thời quan tâm đẩy mạnh cải cách hành chính, thể chế, chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao…
Tôi nhớ rất rõ, ngày 10 và 11/7/2013, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về thăm và làm việc với Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố. Với tác phong khoa học, tỉ mỉ, sâu sát, nắm tình hình, đồng chí gọi tôi lên phòng riêng tại Nhà khách thành phố (số 2 phố Bến Bính) để nghe báo cáo tình hình cụ thể trước khi làm việc với Thành ủy. Tôi đã báo cáo đồng chí Tổng Bí thư một cách cụ thể, thẳng thắn nêu những vướng mắc, khó khăn đối với những dự án lớn mà Hải Phòng đang triển khai liên quan đến Cảng Lạch Huyện, cầu Đình Vũ-Cát Hải vướng mắc do nguồn vốn đầu tư lớn, sân bay Cát Bi thuộc dự án của Trung ương, nếu thành phố đầu tư là làm trái Luật Ngân sách; đối với việc phát triển một số khu công nghiệp như Tràng Duệ, Tập đoàn LG Hàn Quốc yêu cầu phải được ưu đãi của khu kinh tế, song việc đưa khu công nghiệp này vào Khu kinh tế Đình Vũ-Cát Hải gặp vướng mắc do quy định của Chính phủ là chỉ mở rộng khu kinh tế khi tỷ lệ lấp đầy đạt 60%, trong khi đó, tỷ lệ lấp đầy của Khu kinh tế Đình Vũ-Cát Hải mới đạt 5-6%… Đồng chí Tổng Bí thư dành 1,5 giờ nghe tôi báo cáo về quy hoạch, chiến lược, các công trình, dự án phục vụ phát triển Hải Phòng. Qua nghe báo cáo, đồng chí Tổng Bí thư khẳng định, đây đều là những dự án tạo sự phát triển đột phá cho Hải Phòng trong giai đoạn sau, yêu cầu phải làm tốt, làm nhanh, quyết liệt, có khát vọng, nghĩ lớn, làm lớn nhưng cũng hết sức cẩn trọng, những vấn đề chưa phù hợp với các quy định hiện hành, thành phố cần báo cáo, xin ý kiến của cấp có thẩm quyền để bảo đảm chặt chẽ. Và tại hội nghị làm việc với Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố, trong phần phát biểu kết luận, đồng chí Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Tương lai Hải Phòng là rất tươi sáng!”.
Tháng 9/2015, tôi với vai trò Bí thư Thành ủy, dẫn đầu Đoàn công tác của thành phố lên báo cáo với đồng chí Tổng Bí thư và các đồng chí trong Bộ Chính trị về công tác chuẩn bị Đại hội Đảng bộ thành phố. Tại cuộc làm việc, Tổng Bí thư luôn nhấn mạnh việc phát huy truyền thống thành phố và sức mạnh con người Hải Phòng, vì thế, Tổng Bí thư yêu cầu bổ sung tiêu đề Báo cáo chính trị đại hội nội hàm “Phát huy truyền thống thành phố Cảng”. Điều đó cho thấy, Tổng Bí thư luôn có tầm nhìn bao quát, có chiều sâu về truyền thống lịch sử, văn hóa, con người Hải Phòng là một trong những yếu tố quan trọng quyết định thành công của công cuộc xây dựng, phát triển thành phố “Trung dũng-Quyết thắng”…
Suốt quá trình gắn bó, làm việc và được trực tiếp nghe ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, đến khi nghe tin đồng chí yếu mệt và khi hay tin anh qua đời, dẫu vẫn biết cuộc đời là vô thường, sinh lão bệnh tử là quy luật của tạo hóa, bản thân tôi không tránh khỏi cảm giác bàng hoàng, xúc động. Đối với tôi, đồng chí là một nhà lãnh đạo lỗi lạc, nhân văn, một nhân cách lớn, một người thầy, một người anh mà tôi rất mực kính trọng. Ở đồng chí hội tụ đầy đủ các yếu tố của người lãnh đạo đứng đầu Đảng, Nhà nước ta: tài, tầm, tâm đức vẹn toàn, sâu sắc. Xin được thành kính tiễn biệt Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng kính mến.
Nam Sơn ghi lược
