Với mục tiêu duy trì, phát triển hiệu quả, bền vững ngành Da Giày Hải Phòng theo mô hình kinh tế tuần hoàn. Chiều 10/8, Sở Công Thương phối hợp với Vụ Chính sách Thương mại đa biên, Bộ Công Thương tổ chức “Tọa đàm xây dựng hệ sinh thái phát triển ngành Da giày tại Thành phố Hải Phòng”. Phó Chủ tịch UBND thành phố Hoàng Minh Cường chủ trì chương trình Tọa đàm.
Chương trình Tọa đàm nhằm trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, góp phần duy trì, phát triển hiệu quả, bền vững ngành Da giày, hoàn thiện chuỗi giá trị sản xuất trong nước, tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu, phát triển được một số thương hiệu mang tầm khu vực và thế giới, đẩy mạnh sản xuất sản phẩm có chất lượng, có năng lực cạnh tranh cao trên thị trường, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước, đồng thời góp phần quan trọng trong chiến lược xuất khẩu hàng hóa của thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035. Bên cạnh đó, đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu ngành Da giày Việt Nam nói chung và Hải Phòng nói riêng, giúp các doanh nghiệp tận dụng tối đa cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do (FTAs).
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hoàng Minh Cường cho biết, ngành công nghiệp Da giày Hải Phòng là một trong các ngành công nghiệp truyền thống, được xác định là nhóm sản phẩm mũi nhọn với tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm từ 10 đến 15%, Hải Phòng từng được coi là “Thủ đô của ngành công nghiệp giày dép”, luôn tiên phong, đứng đầu cả nước về phát triển ngành da giày, cũng như kêu gọi đầu tư FDI, với các tổ hợp sản xuất giày dép và sản phẩm được tái lập bằng yếu tố đầu tư nước ngoài… Năm 2022, số lượng doanh nghiệp sản xuất của ngành công nghiệp Da Giày dao động từ 130 doanh nghiệp đến 163 doanh nghiệp, số lượng lao động làm việc khoảng trên 60.000 lao động. Chỉ số sản xuất có sự tăng trưởng vượt bậc 14,43%; giá trị sản xuất công nghiệp đạt gần 17.000 tỷ đồng; kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1,8 tỷ USD.
Tuy nhiên theo Phó Chủ tịch, ngành công nghiệp Da giày Việt Nam nói chung và Hải Phòng nói riêng vẫn còn tồn tại một số khó khăn, hạn chế. Ngành Da giày tuy tăng trưởng nhanh nhưng sản xuất theo phương thức gia công là chủ yếu, khâu thiết kế còn yếu và chưa được thị trường nước ngoài chấp nhận với định vị thương hiệu Việt Nam; đội ngũ lao động của ngành Da giày phát triển nhanh nhưng còn thiếu lao động kỹ thuật được đào tạo chuyên sâu; trình độ công nghệ tuy đã được cải thiện những vẫn thấp so với các quốc gia sản xuất ngành Da giày trong khu vực…
Báo cáo tại chương trình Tọa đàm, Phó Giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Công Hân cho biết, ngành công nghiệp Da giầy Hải Phòng đang tiếp tục duy trì nhiều việc làm cho người lao động địa phương, đóng góp lớn trong kim ngạch xuất khẩu, tạo cơ hội phát triển cho các ngành liên quan (vận tải, xây dựng, sản xuất nguyên phụ liệu, dịch vụ…). Trong giai đoạn 2018-2022, giá trị sản xuất công nghiệp đạt tốc độ tăng trưởng trung bình 15,8%/năm; kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng 10,7%/năm, đạt 1,881 tỷ USD năm 2022; thu nhập bình quân của lao động ngành Da giày 10,2%/năm; giá trị thuế đóng góp cho thành phố tăng trưởng 14,8%/năm, đạt 174,8 tỷ đồng năm 2022 (chiếm tỷ trọng 3,3% tổng giá trị thuế toàn ngành công nghiệp).
Song, trong bức tranh tổng thể về phát triển các nhóm ngành công nghiệp thành phố, Da giày được đánh giá nằm trong cụm ngành ít có lợi thế (do chi phí thuê mặt bằng của thành phố Hải Phòng cao hơn so với các địa phương lân cận) và kém hấp dẫn (do năng suất lao động thấp mặc dù có khả năng giải quyết tốt nhu cầu tạo việc làm cho lao động giản đơn trong ngắn hạn nhưng cũng chỉ ở công đoạn có giá trị gia tăng thấp nhất là gia công).
Đặc biệt, về trình độ công nghệ của ngành Da giày vẫn còn ở mức trung binh, thiết bị công nghệ sản xuất của ngành da giầy chủ yếu được nhập khẩu từ Đài Loan (65,79%), Trung Quốc (23,68%) và một tỷ lệ rất nhỏ từ Nhật Bản, Đức, Ý. Về công nghệ, trình độ công nghệ hiện tại của ngành Da giầy tại Việt Nam đang ở mức vừa phải, tương đối trung bình, phụ thuộc vào máy móc, thiết bị nước ngoài. Khả năng đầu tư và chuyển giao công nghệ mới phụ thuộc vào nguồn tài chính hạn hẹp. Lực lượng chuyên gia cũng như kiến thức và cập nhật công nghệ còn hạn chế và cũng chưa đạt đến nhu cầu phát triển kinh doanh. Thêm vào đó, khả năng đàm phán để ký hợp đồng công nghệ cũng không mở rộng. Đây là một trong những lý do khiến năng suất lao động cũng như hiệu quả sản xuất của ngành này bị hạn chế về ngắn hạn lẫn dài hạn. Điều này dẫn đến nguy cơ làm giảm sự cạnh tranh của ngành giầy dép trên thị trường.
Tại chương trình Tọa đàm, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại Đa biên, Bộ Công Thương đã đề ra 4 giải pháp để tận dụng tối đa cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA). Đó là, lập nhóm kết nối giữa các doanh nghiệp xuất khẩu với các cơ quan liên quan, triển khai ngay sau Hội nghị này; tập trung xây dựng thương hiệu và có chiến lược xây dựng bài bản, hiệu quả; xây dựng hệ sinh thái cho ngành (cơ quan tư, địa phương, hiệp hội, công ty xuất khẩu chính, công ty tư vấn, nông dân, công ty cung cấp nguyên liệu đầu vào…); tập trung nâng cao chất lượng, chú ý phát triển bền vững (đi thẳng các tiêu chuẩn Global như Global Gap, quan tâm lao động, môi trường…).
Trong khuôn khổ chương trình Tọa đàm, đã có nhiều ý kiến tham luận, phát biểu, trao đổi, đánh giá và đề xuất những nội dung thiết thực nhằm đóng góp vào quá trình thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ Ngành Da giày Việt Nam nói chung và thành phố Hải Phòng nói riêng.
Minh Hảo
