Hơn hai năm qua, hàng vạn nhân sự khu vực công đã thôi việc do thu nhập thấp. Thực tế này đòi hỏi cần phải có những hành động quyết liệt hơn về thực hiện cải cách tiền lương trong thời gian tới để đảm bảo cuộc sống cho cán bộ, công chức, viên chức ở khu vực công yên tâm công tác.
Làn sóng dịch chuyển khỏi khu vực công do đãi ngộ thấp
Thời gian vừa qua, “làn sóng” các y, bác sĩ, nhân viên y tế nghỉ việc, chuyển việc từ khu vực công nhận được sự quan tâm của nhiều người.
Thống kê cho thấy, hơn 1 năm qua, cả nước đã có gần 9.400 bác sĩ, nhân viên tại các cơ sở y tế công lập nghỉ việc, chuyển việc. Đây cũng là khoảng thời gian dịch bệnh nghiêm trọng nhất, áp lực đặt lên ngành Y tế nặng nề nhất. Nguyên nhân là do áp lực công việc lớn, cùng với đó là chế độ đãi ngộ chưa tương xứng.
Có tới 20% bác sĩ tham gia một khảo sát của Hội thầy thuốc trẻ cho biết, thu nhập của họ chỉ đủ để phục vụ những nhu cầu cơ bản, không dám nghĩ đến chuyện tích lũy.
Mới đây, tại Bệnh viện Bạch Mai, hơn 20 bác sĩ đã xin nghỉ việc và chuyển sang bệnh viện tư. Theo lãnh đạo bệnh viện, chế độ đãi ngộ và thiếu trang thiết bị để làm việc là nguyên nhân chính khiến nhiều bác sĩ quyết định rời bệnh viện.
Thực tế, không chỉ viên chức trong ngành y mà số lượng cán bộ, công chức, viên chức ở khu vực công cũng có xu hướng nghỉ việc nhiều hơn. Câu chuyện tiền lương và thu nhập vẫn luôn là chủ đề nóng trên nhiều diễn đàn, đặc biệt sau “làn sóng” nghỉ việc xảy ra thời gian qua.
Trong hơn 2 năm gần đây, tại TP.HCM, số lượng cán bộ, công chức, viên chức thành phố nghỉ việc, chuyển việc lên tới 6.177 người, tác động lớn đến tình hình chung của thành phố.
Một số nguyên nhân chính tác động đến việc cán bộ, công chức, viên chức thôi việc, bao gồm chế độ tiền lương và chính sách đãi ngộ; cơ hội thăng tiến và áp lực công việc, theo Sở Nội vụ TP.HCM.
Tại các bộ ngành, 2,5 năm vừa qua cũng đã có hơn 130 cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc theo nguyện vọng, trong đó có 17 công chức, 114 viên chức. Nguyên nhân là do áp lực công việc và lương không đủ sống.
Chính sách tiền lương còn thấp, chưa đảm bảo mức sống
Trước tình trạng này, bà Tạ Thị Yên, Phó Trưởng Ban Công tác đại biểu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đại biểu quốc hội tỉnh Điện Biên, nhìn nhận, nguyên nhân chính là do chính sách tiền lương ở khu vực công hiện nay còn thấp, chưa bảo đảm mức sống.
Theo đại biểu Tạ Thị Yên, đội ngũ công chức, viên chức là nguồn nhân lực chất lượng cao, được đào tạo bài bản về chuyên môn, có nhiều năm kinh nghiệm song thực tế cho thấy, mức độ đãi ngộ chưa tương xứng với họ.
Trong khi đó, khu vực tư nhân sẵn sàng tuyển chọn những người làm việc trong khu vực công với mức lương hấp dẫn hơn kèm theo đó là đãi ngộ về vật chất, cơ hội học tập và thăng tiến.
Hiện tại, lương tối thiểu vùng áp dụng với khu vực doanh nghiệp từ 3,35 đến 4,68 triệu đồng/tháng. Trong khi vào khu vực công, người có bằng đại học với lương tập sự khởi điểm chỉ hơn 2,96 triệu đồng/tháng (85% mức lương cơ sở khởi điểm, hệ số 2.34).
Chế độ tiền lương, phụ cấp hiện hành được thực hiện từ tháng 10.2004 đến nay, mặc dù đã được điều chỉnh, bổ sung nhiều lần nhưng tiền lương, thu nhập và đời sống của cán bộ, công chức, viên chức nói chung và của viên chức ngành Y tế, Giáo dục nói riêng vẫn còn nhiều khó khăn.
TS. Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội (nay là Uỷ ban Xã hội của Quốc hội) bày tỏ: “Cá nhân tôi luôn quan niệm và cũng đề cập đến nhiều lâu nay, đó chính là việc chưa cải cách được chính sách tiền lương, chưa làm cho tiền lương thể hiện bằng giá cả và giá trị sức lao động trên thị trường. Thu nhập không cao và người ta thấy cái đóng góp, cống hiến, chi phí lao động của họ không được bù đắp bằng tiền lương và thu nhập, đó là điều quan trọng nhất”.
Chưa thực hiện được cải cách tiền lương theo lộ trình
Theo Nghị quyết Trung ương 7 khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp cơ cấu tiền lương mới sẽ được kết cấu lại trong đó lương cơ bản chiếm khoảng 70% tổng quy lương và các khoản phụ cấp chiếm khoảng 30%; bảng lương mới cũng được xây dựng theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ. Tuy nhiên, việc cải cách tiền lương theo lộ trình vào năm ngoái chưa thực hiện được, năm nay cũng tiếp tục được lùi lại.
Vương Trần
