Gánh nặng xử lý rác thải ngày càng lớn trên vai của chính quyền địa phương các cấp, gây ra nhiều hệ lụy xấu về môi trường. Trong bối cảnh đó, đề xuất của Bộ Tài nguyên và Môi trường về phương án thu phí rác thải theo khối lượng là hợp lý.
Dư luận đang dậy sóng với ý kiến của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đề xuất phương án thu phí rác thải theo khối lượng, thay vì phương án thu bình quân theo hộ như trước đây.
Theo đó, tham gia thảo luận tổ tại phiên họp Quốc hội vào sáng 11.6, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, dự thảo Luật Bảo vệ môi trường đang trình Quốc hội thông qua xác định không thu phí thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt của người dân theo bình quân hộ nữa mà thu theo khối lượng, theo kilôgam.
Ông Trần Hồng Hà giải thích, trước mắt, người dân chỉ phải chịu một phần kinh phí thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt. Khi đời sống người dân tăng lên, sẽ điều chỉnh dần để người dân trả cả chi phí này.
Cộng đồng mạng có nhiều ý kiến phản đối dự án nói trên, cho rằng bất hợp lý, không khả thi, tìm cách tận thu từ người dân, trong khi dân còn gặp nhiều khó khăn.
Tuy nhiên, theo tôi, phương án nói trên của Bộ Tài nguyên và Môi trường là hoàn toàn hợp lý.
Bởi vì nếu thu phí thu gom rác thải theo kiểu bình quân, sẽ tạo ra bất bình đẳng giữa các hộ gia đình, hộ thải ra hàng tấn rác mỗi tháng cũng chỉ chịu kinh phí như hộ chỉ thải vài chục, vài trăm kilôgam.
Đồng thời sẽ tạo ra tâm lý ỷ lại, xả rác vô tội vạ, không cần phân loại, không có ý thức hạn chế, tất cả phó mặc cho đơn vị thu gom, xử lý.
Với sự gia tăng dân số và nhu cầu sinh hoạt, khối lượng rác thải sinh hoạt ngày một lớn, tạo ra gánh nặng rất lớn cho việc xử lý, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường lan rộng.
Mặt khác, kinh phí xử lý rác thải đang tạo ra áp lực rất lớn cho ngân sách địa phương. Nhiều địa phương không thể bố trí, cân đối được kinh phí xử lý rác thải, dẫn đến việc buộc phải xử lý rác theo phương pháp chôn lấp hoặc đốt, vừa lãng phí quỹ đất, vừa ô nhiễm môi trường.
Việc thu phí rác thải theo khối lượng sẽ nâng cao ý thức của người dân trong việc hạn chế xả rác ra môi trường; phân loại rác, thu gom để tái chế, vừa đem lại lợi ích kinh tế vừa giảm ô nhiễm môi trường, khắc phục tình trạng xả rác tùy tiện, vô tội vạ, bảo đảm công bằng giữa các hộ dân, giảm bớt chi ngân sách.
Tuy nhiên, để luật đi vào cuộc sống, cần làm tốt công tác tuyên truyền, để mỗi người dân đều tự giác, có ý thức, trách nhiệm chung tay bảo vệ môi trường, vì tương lai cuộc sống an toàn, bền vững.
Bên cạnh đó, cần có chế tài xử lý nghiêm, triệt để các hành vi tẩu tán rác ra môi trường không thông qua đơn vị thu gom rác để tránh phải nộp tiền theo khối lượng phát sinh.
LÂM CHÍ CÔNG
