Thời gian qua, hệ thống y tế cơ sở trên địa bàn thành phố nỗ lực thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, nhất là ở khu vực ngoại thành, xa trung tâm thành phố. Tuy nhiên, do chưa được đầu tư đúng mức về cơ sở vật chất, nên hoạt động của mạng lưới y tế cơ sở còn cầm chừng và chưa tạo được sự tin tưởng của người bệnh.
Điều kiện khám, chữa bệnh hạn chế
Bà Vũ Kim Oanh, 73 tuổi, ở phường Đồng Quốc Bình (quận Ngô Quyền) mắc bệnh tăng huyết áp và bị men gan cao. Tuy nhiên, thay vì đến trạm y tế phường để thăm khám ban đầu, bà Oanh thường đến thẳng bệnh viện tuyến trên kiểm tra sức khoẻ. Bà Oanh bày tỏ: Với bệnh lý mạn tính thông thường, bà cũng muốn đến cơ sở y tế gần nhà để tiết kiệm thời gian và công sức. Tuy nhiên, trạm y tế phường có diện tích nhỏ, thiết bị y tế sơ sài và thường tập trung triển khai công tác y tế dự phòng, tiêm chủng nên bà có tâm lý e dè khi khám bệnh tại đây. Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc chăm sóc sức khoẻ ban đầu, bà Oanh mong muốn, ngành y tế thành phố quan tâm hơn đến việc nâng cấp cơ sở hạ tầng, đội ngũ chuyên môn phụ trách cơ sở y tế địa phương.
Thực trạng của trạm y tế phường Đồng Quốc Bình cũng là tình trạng chung của nhiều đơn vị y tế cơ sở hiện nay. Theo phân cấp, tuyến y tế cơ sở đảm trách nhiều nhiệm vụ như: Khám, chữa bệnh ban đầu với một số bệnh mạn tính không lây (tăng huyết áp, phổi tắc nghẽn, hen phế quản, rối loạn chuyển hoá lipit, gan, thận…) và bệnh cấp tính (viêm phổi, đường hô hấp trên, tiêu hoá, tiết niệu…) tiêm chủng, tư vấn dinh dưỡng, phòng ngừa các dịch bệnh… Song, với nguồn lực, cơ sở vật chất hiện nay, cơ bản các trung tâm y tế quận, huyện không thực hiện được hết các nhiệm vụ chuyên môn, kỹ thuật theo phân tuyến. Tại Trung tâm Y tế quận Ngô Quyền, điều kiện cơ sở vật chất khó khăn, lạc hậu là nguyên nhân đơn vị dừng dịch vụ tiêm chủng từ năm 2020. Hiện, toàn quận còn 4 phường chưa có trụ sở xây dựng trạm y tế là phường Lê Lợi, Vạn Mỹ, Lạch Tray, Cầu Tre. Theo quy định, với việc quản lý sức khoẻ cho 165.000 người dân trên địa bàn quận, trụ sở Trung tâm y tế quận Ngô Quyền có thể được bố trí diện tích rộng từ 1.500m² đến 2.000m², thay vì chỉ gần 300m² với tòa nhà 2 tầng như hiện nay. Cũng với lý do cơ sở vật chất hạn chế, xuống cấp, khoảng 2/3 cơ sở khám, chữa bệnh thuộc Trung tâm Y tế quận Hồng Bàng dừng hoạt động và không có người bệnh đến khám.
Theo Phó trưởng Khoa khám bệnh, Trung tâm Y tế quận Hải An Nhữ Văn Sơn: Trung bình mỗi ngày, khoa khám bệnh của Trung tâm tiếp đón gần 100 người dân đến khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, toàn Trung tâm chỉ có 60 giường bệnh. Việc hạn chế về cơ sở hạ tầng cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến công tác thu hút người dân địa phương khám, chữa bệnh ở tuyến y tế cơ sở chưa đạt hiệu quả cao. Để nâng cao năng lực điều trị người bệnh tại tuyến y tế cơ sở, thời gian tới, Trung tâm y tế quận Hải An thành lập tổ công tác xã hội, tiến tới quản lý người bệnh ngoại trú thông qua việc theo dõi, tư vấn trực tiếp và gián tiếp, sát sao hơn việc sử dụng thuốc, chế độ ăn uống hằng ngày của người bệnh theo phác đồ điều trị của Trung tâm.
Nâng cao “tay nghề”, phẩm chất
Việc thực hiện các dự án xây dựng, nâng cấp cơ sở vật chất, mở rộng quy mô giường bệnh cho tuyến y tế cơ sở là giải pháp căn cơ, lâu dài để nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng. Tuy nhiên, giải pháp này cần nhiều thời gian, kinh phí và phụ thuộc quỹ đất thực tế của từng địa phương. Bởi vậy, việc nâng cao chất lượng chuyên môn và thực hiện bộ quy tắc ứng xử đối với người bệnh được nhiều người đứng đầu cơ sở y tế địa phương lựa chọn là điều kiện tiên quyết để tạo niềm tin, “giữ chân” người dân khám, chữa bệnh ở tuyến y tế cơ sở, góp phần giảm tải cho bệnh viện tuyến trên.
Giám đốc Trung tâm Y tế quận Hải An Hoàng Văn Nhật cho biết: Đơn vị tập trung nhiều giải pháp để nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ y bác sĩ, điều dưỡng. Theo đó, Trung tâm điều động luân phiên cán bộ tại các trạm y tế đến các khoa lâm sàng thuộc Trung tâm để nâng cao trình độ, kỹ năng theo phương pháp “cầm tay chỉ việc”, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe người dân trong tình hình mới; hỗ trợ trạm y tế xây dựng, hoàn thiện các quy trình kỹ thuật chuyên khoa, phác đồ điều trị một số bệnh thường gặp; đồng thời phối hợp bệnh viện tuyến trên tổ chức học tập chuyên môn, cập nhật kỹ thuật mới cho cán bộ y tế tại đơn vị. Cùng với đó, Trung tâm tiếp tục yêu cầu nhân viên y tế trực thuộc thực hiện nghiêm túc quy định về quy tắc ứng xử của Bộ Y tế; xây dựng “văn hoá tự giác” trong báo cáo sự cố y khoa và thường xuyên tiếp nhận, trả lời phản ánh của người dân thông qua các cuộc họp hội đồng người bệnh, hòm thư góp ý của Trung tâm.
“Thời gian tới, để nâng cao hiệu quả hoạt động tuyến y tế cơ sở, Sở Y tế yêu cầu các trung tâm y tế tiếp tục xây dựng cơ sở y tế “xanh-sạch-đẹp-an toàn”; triển khai đồng bộ việc ứng dụng hệ thống công nghệ thông tin trong quản lý trạm y tế, quản lý tiêm chủng, quản lý hồ sơ sức khỏe người dân; cũng như phối hợp, khuyến khích y tế tư nhân tham gia công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu. Cùng với đó, ngành y tế thành phố căn cứ tình hình thực tế của từng đơn vị y tế cơ sở, phối hợp các cấp có thẩm quyền ưu tiên nguồn lực nâng cấp cơ sở hạ tầng, bổ sung nhân lực và trang thiết bị y tế của Trung tâm y tế, trạm y tế địa phương, qua đó từng bước đáp ứng sự hài lòng của người dân”, Phó giám đốc Sở Y tế Trần Quốc Trinh thông tin./.
Bài và Ảnh: Minh Khuê
