‘Thầy không ra thầy, trò không ra trò là lỗ hổng trong giáo dục’

Phát biểu tại buổi tọa đàm “Chia sẻ cùng thầy cô”, trong chương trình tuyên dương các giáo viên tiêu biểu, GS-TS-Nhà giáo nhân dân Vũ Minh Giang cho rằng tình trạng thầy không ra thầy, trò không ra trò là “lỗ hổng” trong giáo dục.

Chiều 15.11, trong khuôn khổ chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô“, T.Ư Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam phối hợp với Bộ GD-ĐT và Tập đoàn Thiên Long tổ chức tọa đàm “Chia sẻ cùng thầy cô” với sự tham sự của nhiều chuyên gia giáo dục và 68 thầy cô giáo tiêu biểu được tuyên dương trong chương trình.

Tại tọa đàm, các đại biểu đã chia sẻ những về những khó khăn, những bài học kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy; sự tiếp nối truyền thống “Tôn sư trọng đạo” của các thế hệ thầy và trò.

Quyền uy của người thầy nằm ở nhân cách

GS-TS-Nhà giáo nhân dân Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và đào tạo ĐH Quốc gia Hà Nội đã chia sẻ với các thầy cô giáo trẻ về đạo nghĩa thầy trò.

Theo ông Giang, Việt Nam là một dân tộc có học và trọng học, đó là giá trị rất lớn. “Tôn sư trọng đạo” là đạo lý ngàn đời nay, không chỉ theo nghĩa chỉ là kính trọng thầy cô, mà còn phải hiểu theo nghĩa rộng hơn, trí tuệ hơn, lý chí hơn, với mong muốn khơi dậy khát vọng của dân tộc, để hướng tới tương lai.

“Nhìn quan hệ thầy trò góc độ tình cảm chưa đủ, đó phải là sứ mệnh hết sức lớn lao gánh trên vai sứ mệnh của quốc gia. Đất nước phát triển hay không, sánh vai với cường quốc được hay không là nhờ công của thầy, trò”, ông Giang nói.

Ông Giang cũng chia sẻ, tình thầy trò thiêng liêng nhưng bây giờ lại có hiện tượng khiến chúng ta đau lòng bởi có những người “thầy không ra thầy”, quên sứ mệnh của mình, chạy theo vật chất. Học trò cũng có những “trò không ra trò”, đó là những “lỗ hổng” trong giáo dục.

Theo ông Giang “tiên học lễ, hậu học văn”, dạy làm người và dạy chữ chính là hai chức năng lớn. Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, là nền tảng tinh thần cho sự phát triển mà tinh hoa của nền văn hóa quốc gia chính là giáo dục, đào tạo.

“Do đó chúng ta có thể đi học khắp thế giới nhưng cuối cùng cái quan trọng nhất vẫn là đứng trên đôi chân của mình. Tôi mong muốn, chúng ta phải giúp học trò nhận thức chính mình, đánh giá đúng mình, tự tin, biến tất cả những gì mình có thành lợi thế cạnh tranh quốc tế, thì Việt Nam mới có thể hùng cường”, ông Giang nhấn mạnh.

Ông Giang khẳng định, quyền uy của người thầy nằm ở nhân cách, tình yêu thương học trò và trình độ học vấn. Chính điều đó là sợi dây bền chặt nhất kết nối tình nghĩa thầy trò.

PGS-TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm Khoa các khoa học giáo dục, ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) cũng chia sẻ về việc làm thế nào để gìn giữ truyền thống “Tôn sư trọng đạo” trong thời đại mới.

Theo TS Trần Thành Nam, thầy cô phải là những người tiên phong dẫn đầu trong thế kỷ 21. Người thầy dạy học bằng nhân cách của chính mình. Họ phải tự rèn luyện để trở thành những tấm gương sáng về những gì mà một người trưởng thành phải có, để tác động đến học sinh và khuyến khích các em hướng tới.

“Nghề giáo giúp cho chúng ta trước tiên phải tự đạt được những năng lực, phẩm chất cụ thể trước khi tổ chức dạy cho người học. Người thầy của ngày hôm nay không còn chỉ là người dạy học, mà phải chuyển đổi để trở thành một huấn luyện viên, một người cố vấn, một người thân trong gia đình, thậm chí là một người nghệ sĩ để thực hiện được tất cả những nhiệm vụ của mình”, ông Nam nói.

“Nghề giáo không có thắng và thua”

Chia sẻ tại chương trình, Nhà giáo ưu tú, TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội đồng giáo dục Trường THPT Đinh Tiên Hoàng, Phó chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục học Việt Nam cho rằng, mỗi thầy cô phải nhận thức sâu sắc được sứ mệnh hết sức cao cả, thiêng liêng và nặng nề của người thầy và làm sao thực hiện tốt được sứ mệnh, từ đó đóng góp cho sự nghiệp trồng người, phát triển đất nước.

“Trong thời đại Cách mạng công nghệ 4.0 càng đòi hỏi chúng ta cố gắng nỗ lực. Nghề giáo là nghề cao quý tạo ra năng lực, nhân cách và cả tương lai cho học trò. Nếu có giáo viên giỏi sẽ cảm hóa được học sinh. Nghề giáo không có thắng và thua, chỉ có niềm tự hào và nỗi ân hận”, ông Tùng Lâm nói.

Theo ông Tùng Lâm, nhân cách không chỉ được hình thành bởi những gì nghe và nói mà chủ yếu phải được hình thành bởi chính sự nỗ lực hành động của mỗi cá nhân.

Xây dựng văn hóa ứng xử của lực lượng giáo dục khi tiến hành giáo dục học sinh, thì các lực lượng giáo dục phải kiên trì chấp nhận những mặt mạnh và cả những yếu kém của học sinh.

Thầy cô phải khách quan việc nhìn nhận đánh giá thiếu sót của học sinh, giúp học sinh thấy rõ những cái lợi cái hại để học sinh tự lựa chọn cách ứng xử sao cho hợp chuẩn mực chung xã hội.

“Giáo viên phải giúp học sinh biết cách hòa nhập tập thể, tôn trọng lợi ích tập thể, cộng đồng; phải biết gieo nhu cầu mới và quan trọng là biết tổ chức cho học sinh thực hiện dần yêu cầu giáo dục đó”, ông Lâm truyền đạt kinh nghiệm.

Vũ Thơ