Hoả hoạn nghiêm trọng diễn ra với tần suất ngày một lớn tại các Khu công nghiệp, cụm công nghiệp (KCN, CCN) trên cả nước. Trong khi đó, công tác phòng cháy, chữa cháy (PCCC) tồn tại nhiều bất cập, trở thành bài toán khó cho lực lượng Cảnh sát PCCC.
Tiềm ẩn hàng loạt nguy cơ cháy nổ
Những ngày đầu tháng 4 năm 2018, khi dư âm vụ hoả hoạn tại chung cư Carina chưa nguôi ngoai, dư luận lại một lần nữa phải hoang mang với hàng loạt trường hợp cháy tại các khu công nghiệp trên cả nước, điển hình là Khu công nghiệp Biên Hoà 2 (Đồng Nai) và Khu công nghiệp Hải Yên (Quảng Ninh). Dù may mắn không có thiệt hại về người, những đám cháy này đã thiêu rụi hàng ngàn mét vuông nhà xưởng sản xuất, gây tổn thất nhiều tỉ đồng.
Theo thống kê của Cục Cảnh sát PCCC và Cứu nạn, cứu hộ, Bộ Công an: Tình hình cháy tại các KCN, CCN diễn ra phức tạp và có chiều hướng gia tăng cả về số vụ lẫn mức độ thiệt hại, chủ yếu xảy ra tại những cơ sở sản xuất các mặt hàng dễ cháy, nổ như: hóa chất, giấy, đệm mút, gỗ… Đáng nói, nguyên nhân hầu hết bắt nguồn từ các sự cố hệ thống điện, việc quản lý nguồn nhiệt. Trong khi đó, nhiều chủ doanh nghiệp chưa có trách nhiệm và sự quan tâm đúng mức tới công tác PCCC. Kiểm tra thực tế tại các cơ sở sản xuất cho thấy, đa phần người đứng đầu cơ sở không tổ chức kiểm tra về PCCC, không trang bị hoặc trang bị không đầy đủ các phương tiện, thiết bị PCCC theo quy định. Nhận thức, ý thức của đa số người lao động trong việc thực hiện các quy định về PCCC còn thấp.
Diễn tập PCCC tại Khu Công nghiệp Đình Vũ
Hải Phòng có 8 KCN đang khai thác sử dụng: Nomura, Đình Vũ, Minh Phương Đình Vũ, Đồ Sơn, Tràng Duệ, An Dương, Nam Cầu Kiền, VSip Hải Phòng và 4 CCN: Tân Liên, Vĩnh Niệm, Quán Trữ, An Tràng – An Lão – Kiến An, với nhiều ngành nghề sản xuất: dệt may, giấy, phụ tùng ôtô, hàng điện tử, thiết bị văn phòng, hóa chất đến xăng dầu, khí hóa lỏng…Đây đều là những mặt hàng dễ cháy, nếu xảy ra sự cố cháy, không những gây thiệt hại lớn về người, tài sản, mà còn rất khó khăn cho triển khai công tác cứu chữa.
Xin nêu một vài vụ điển hình: vào 2h42 ngày 31-3-2017, xảy ra cháy nhà xưởng H1(lô C5-1) của Công ty TNHH Hanmi Flexible Vina – KCN Tràng Duệ, xã Lê Lợi (huyện An Dương). Cảnh sát PCCC thành phố đã phải điều động 9 xe chữa cháy chuyên dụng, 60 cán bộ, chiến sỹ cùng 1 xe chữa cháy của KCN Tràng Duệ hỗ trợ, nỗ lực trong hơn 5 giờ mới dập tắt được đám cháy, bảo vệ an toàn khu nhà xưởng, không để lửa lan xuống khu vực sản xuất giày da phía dưới và các nhà xưởng lân cận.
Khoảng 8h ngày 12-1-2018 lửa bất ngờ bùng phát dữ dội tại kho sơn của Công ty TNHH Easily nằm trong Cụm công nghiệp Tân Liên (huyện Vĩnh Bảo). Cảnh sát PCCC thành phố huy động 6 xe chữa cháy, 1 xe cứu nạn và 1 xe chở quân cùng 60 cán bộ, chiến sĩ thuộc các đơn vị để chữa cháy. UBND huyện Vĩnh Bảo cũng huy động công an và các lực lượng cứu nạn tham gia tập trung chữa cháy.
Diễn tập PCCC tại Khu Công nghiệp Tràng Duệ
Trao đổi về vấn đề này, lãnh đạo Cảnh sát PCCC thành phố cho biết: Qua các đợt kiểm tra về PCCC tại các cơ sở KCN, CCN nói trên, đơn vị chỉ rõ nhiều tồn tại, thiếu sót, không bảo đảm yêu cầu PCCC. Đó là về giao thông, nguồn nước, khoảng cách ngăn cháy, điều kiện thoát nạn khi có sự cố cháy xảy ra, biện pháp chống cháy lan và chống tụ khói cho nhà và công trình, bậc chịu lửa cho công trình, trang thiết bị PCCC…
Đáng chú ý, hệ thống trang thiết bị, phương tiện PCCC tại một số khu, cụm công nghiệp còn chưa đảm bảo yêu cầu. Việc quy hoạch trong các khu, cụm công nghiệp chưa thống nhất, chỉ thực hiện theo hình thức chia lô, làm đường nội bộ cho thuê. Điều này khiến cho nguy cơ cháy, nổ luôn luôn thường trực và có thể xảy ra bất cứ lúc nào, gây hậu quả nghiêm trọng. Cũng cần nói thêm, nhiều KCN không có đội PCCC chuyên ngành theo quy định. Tính tới thời điểm này, thành phố có 19 cơ sở thành lập đội PCCC chuyên ngành với từ 1 đến 3 xe chữa cháy.
Rõ ràng, việc không thực hiện quy định của Luật PCCC làm gia tăng khả năng thiệt hại lớn cả về người và tài sản cho chính các đơn vị, doanh nghiệp trong trường hợp xảy ra cháy. Vụ cháy xưởng may tại xã Tân Dân (huyện An Lão) năm 2011 khi nhà xưởng đưa vào hoạt động mới hơn 20 ngày làm 13 người thiệt mạng, 25 người bị thương, toàn bộ tài sản bị thiêu rụi, chủ doanh nghiệp cùng những người có liên quan vướng vào vòng lao lý mãi là bài học đắt giá cho việc vi phạm nghiêm trọng các yêu cầu an toàn về PCCC.
Cần giải pháp đồng bộ, công nghệ chữa cháy hiện đại
Theo Cảnh sát PCCC thành phố, để giải quyết thực trạng trên, rất cần có một sự vào cuộc đồng bộ. Trước hết, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban quản lý Khu kinh tế Hải Phòng nên chỉ cấp phép xây dựng đối với các cơ sở khi thiết kế công trình đã được Cảnh sát PCCC thẩm duyệt và Công ty TNHH MTV Cấp nước Hải Phòng thiết kế lắp đặt bổ sung các trụ cấp nước chữa cháy trên các trục đường giao thông của KCN theo đúng tiêu chuẩn.
Bên cạnh đó, Cảnh sát PCCC thành phố tăng cường kiểm tra, phúc tra, hướng dẫn các biện pháp an toàn PCCC với các cơ sở trong các khu, cụm công nghiệp; kiên quyết xử lý cá nhân, tổ chức vi phạm quy định PCCC. Mặt khác, các đơn vị quản lý hạ tầng phải thực hiện nghiêm quy định của nhà nước về công tác PCCC đối với khu, cụm công nghiệp mình quản lý như: Thành lập đội PCCC chuyên ngành đảm bảo về tổ chức, biên chế; đầu tư kinh phí, trang bị các phương tiện chữa cháy, số lượng xe chữa cháy theo quy định của Luật và Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 3890-2009; xây dựng phương án chữa cháy tổng thể. Đồng thời, các đơn vị này phải phối hợp với lực lượng Cảnh sát PCCC kiểm tra, hướng dẫn, thực hiện nghiêm quy định của Nhà nước, lắp đặt bổ sung trụ cấp nước chữa cháy, bể nước phục vụ công tác chữa cháy.
Diễn tập PCCC tại khu công nghiệp Đồ Sơn
Đặc biệt, phải nâng cao vai trò trách nhiệm người đứng đầu trong thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn PCCC. Khi xây dựng mới hoặc cải tạo, thay đổi quy mô sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp nhất thiết phải lập hồ sơ thiết kế và được cơ quan PCCC thẩm duyệt theo quy định. Các cơ sở không nằm trong quy định phải thẩm duyệt thì chủ doanh nghiệp phải báo cáo cơ quan PCCC hướng dẫn biện pháp an toàn, trang bị đầy đủ phương tiện PCCC.
Thời gian tới, Cảnh sát PCCC thành phố sẽ tăng cường phối hợp, hướng dẫn các đơn vị quản lý, khai thác cụm, khu công nghiệp hoàn thiện hạng mục PCCC, điều chỉnh phù hợp, đáp ứng yêu cầu pháp luật đề ra để bảo đảm an toàn tính mạng người lao động, tài sản doanh nghiệp, góp phần tạo dựng môi trường an toàn, thuận lợi thu hút đầu tư cho thành phố.
Lệ Trang – An ninh Hải Phòng 02/08/2018
