Vở diễn “Hào khí Bạch Đằng Giang” của Đoàn Chèo Hải Phòng vừa ra mắt công chúng yêu nghệ thuật chèo truyền thống tại Nhà hát thành phố. Trên sân khấu chèo đất Cảng, hào khí Bạch Đằng được tái hiện đầy hào hùng qua diễn biến cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên Mông xâm lược trên dòng sông lịch sử. Có thể nói, lâu rồi, sân khấu chèo chưa sôi động trở lại cho đến khi “Hào khí Bạch Đằng Giang” sáng đèn…
Một cảnh trong vở diễn “Hào khí Bạch Đằng Giang”
5 tháng tái hiện lại “Hào khí Bạch Đằng Giang”
Mất 5 tháng để ê – kíp dàn dựng của Đoàn Chèo Hải Phòng hoàn thiện vở diễn “Hào khí Bạch Đằng Giang”. Điều đặc biệt được ghi nhận ở vở diễn này là sự đầu tư đồng bộ từ trang phục, đạo cụ, âm thanh, ánh sáng… đến dàn diễn viên hơn 100 người. Đây không chỉ là lực lượng của Đoàn Chèo thành phố mà còn có những nghệ sĩ, diễn viên đến từ Đoàn Cải lương, Đoàn nghệ thuật Múa rối, Trường trung cấp Văn hóa nghệ thuật và Du lịch, Liên đoàn Võ thuật Hải Phòng. Trong không gian nghệ thuật ước lệ, trang phục cổ xưa bắt mắt, vở diễn tái hiện sinh động và chân thật trận đánh trên sông Bạch Đằng với những trận thủy chiến, những màn đấu võ, đấu kiếm, chèo thuyền… Nhiều người đánh giá, đây có thể gọi là dấu ấn của sân khấu Hải Phòng trong giai đoạn hiện nay.
Đêm 1-10 vừa qua, trên sân khấu Nhà hát thành phố, “Hào khí Bạch Đằng Giang” mang lại những cảm xúc khó quên với công chúng yêu chèo của thành phố Cảng. Lâu lắm rồi, người xem mới có dịp thưởng thức vở chèo được dàn dựng quy mô như vậy. Khán phòng của Nhà hát hầu như không còn ghế trống. Cửa đóng trước giờ khởi diễn 15 phút mà nhiều người tiếc nuối vì không có mặt trong suất diễn đầu này. Sức cuốn hút ấy của vở chèo mới phần nào khơi dậy tình yêu với nghệ thuật sân khấu truyền thống. Thêm vào đó cho thấy, nhiều người dành tình yêu với chèo.
Nói về kịch bản của vở diễn này, Trưởng Đoàn Chèo Hải Phòng Vũ Huy Thành cho biết, nguyên gốc từ kịch bản văn học “Âm vang Bạch Đằng” của anh viết cách đây 5 năm. Kịch bản ấy được hình thành từ những tư liệu lịch sử mà Vũ Huy Thành tìm hiểu được và dày công chuyển vào ngôn ngữ của nghệ thuật chèo. Nhưng, kịch bản thì xong mà không tìm được đạo diễn để hiện thực hóa thành vở diễn trên sân khấu. 5 năm, kịch bản nằm trong ngăn kéo của nghệ sĩ Huy Thành. Cho đến năm 2018 này, đúng dịp kỷ niệm 730 năm chiến thắng quân Nguyên Mông trên sông Bạch Đằng 1288 -2018, đạo diễn Hoàng Mai – Phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao thành phố cùng ê kíp sáng tạo dàn dựng vở diễn, đưa “Âm vang Bạch Đằng” từ ngăn kéo tới công chúng với tên gọi mới “Hào khí Bạch Đằng Giang”.
Một số hình ảnh về vở diễn “Hào khí Bạch Đằng Giang” do Đoàn chèo Hải Phòng thể hiện. Ảnh: DUY THÍNH
Sự trở lại của chèo và lộ trình sáng đèn Nhà hát thành phố
Sự mạnh tay của đạo diễn Hoàng Mai có điểm tựa từ thời gian chị dẫn dắt Đoàn Chèo Hải Phòng với vai trò Trưởng đoàn. Trước đó, chị từng là diễn viên chèo quen thuộc của sân khấu chèo thành phố. Yêu chèo, luôn đăm đắm khẳng định lại vị trí của chèo Hải Phòng, chị quyết tâm tái hiện “Hào khí Bạch Đằng Giang” trên sân khấu. Vở diễn được dàn dựng hiện đại, có hát xẩm nhưng xuyên suốt vẫn giữ lối chèo cổ và các phân đoạn hề chèo gây cười nghiêng ngả.
Không khí vở diễn đan cài khi thì bình lặng như phần khởi đầu với bối cảnh kinh thành Thăng Long bỏ trống lúc nhà Trần rút về vùng Đông Bắc. Khi lại sôi động tái hiện diễn biến quá trình chống giặc Nguyên Mông xâm lược trên sông Bạch Đằng lịch sử. Hình ảnh tái hiện cuộc chiến hoành tráng làm nổi bật giá trị lịch sử, nhưng không hề giảm bớt chất chèo truyền thống. Vở diễn đưa người xem đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Tiết tấu vở diễn từ nhẹ nhàng, thong thả, càng về cuối càng nhanh, càng gấp gáp, mạnh mẽ. Kéo theo đó là tiết tấu của dàn nhạc chèo lướt nhanh đưa người xem cùng tham gia vào không gian những trận đánh trên dòng sông Bạch Đằng huyền thoại. Theo những người có mặt trong buổi diễn ra mắt vở tại Nhà hát thành phố, đó chính là chất của chèo Hải Phòng không lẫn vào đâu. Và cũng lâu rồi, người Hải Phòng yêu chèo mới được sống lại cảm xúc ấy.
Một số hình ảnh về vở diễn “Hào khí Bạch Đằng Giang” do Đoàn chèo Hải Phòng thể hiện.
“Hào khí Bạch Đằng Giang” có thể coi là dấu ấn trở lại của sân khấu chèo Hải Phòng sau một thời gian bình lặng với những vở diễn “xuân thu nhị kỳ”. Sự liên kết, hợp tác, cùng tham gia biểu diễn của dàn diễn viên, nghệ sĩ đến từ nhiều đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp thành phố góp phần tạo nên vở diễn thành công. Từ vở diễn hoành tráng, quy mô này cho thấy, sân khấu Hải Phòng hoàn toàn có thể dàn dựng hoàn chỉnh tác phẩm công phu với toàn bộ ê-kíp của Hải Phòng từ đạo diễn tới diễn viên, nghệ sĩ. Thành công từ buổi ra mắt “Hào khí Bạch Đằng Giang” cũng mở ra góc nhìn mới về sân khấu chuyên nghiệp Hải Phòng. Đó là, hoàn toàn có thể làm sống lại sân khấu kinh điển của Nhà hát thành phố bằng các đêm diễn nghệ thuật chứ không chỉ là nơi diễn ra các hội nghị tổng kết.
Hiện, Đoàn Chèo Hải Phòng với “Hào khí Bạch Đằng Giang” chuẩn bị tinh thần sáng đèn Nhà hát thành phố với kế hoạch biểu diễn 9-10 buổi vào các đêm thứ bảy hằng tuần. Cùng lúc, các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp khác của thành phố sẽ dựng lại các vở diễn kinh điển gắn với tên tuổi sân khấu Hải Phòng. Đây cũng là một phần lộ trình sớm đưa Nhà hát thành phố tưng bừng trở lại như kế hoạch Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang thực hiện với Nhà hát Lớn thành phố Hà Nội.
ĐỖ HÂN – Báo Hải Phòng 19/10/2018
