Siêu âm nội soi: Bước tiến mới trong tầm soát và hỗ trợ điều trị bệnh lý tiêu hóa

Kết hợp giữa tính năng siêu âm và nội soi, kỹ thuật siêu âm nội soi (EUS) cho phép các bác sĩ “nhìn xuyên” qua từng lớp của thành ống tiêu hóa, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác những bệnh lý đường tiêu hóa cũng như can thiệp lấy mẫu giải phẫu bệnh, đặt ống dẫn lưu.

Kết hợp giữa tính năng siêu âm và nội soi, kỹ thuật siêu âm nội soi (EUS) cho phép các bác sĩ “nhìn xuyên” qua từng lớp của thành ống tiêu hóa, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác những bệnh lý đường tiêu hóa cũng như can thiệp lấy mẫu giải phẫu bệnh, đặt ống dẫn lưu.

Một trường hợp điển hình, ông N.V.N. (67 tuổi) được chẩn đoán u dưới niêm tâm vị và ung thư đại tràng phải từ một bệnh viện khác đã tìm đến Bệnh viện Đa khoa quốc tế Hải Phòng để điều trị. Kết quả chụp CT tại đây nghi ngờ ông có u dưới niêm vùng tâm vị, bướu đại tràng ngang, vài nang gan và nhiều nang thận 2 bên tăng sản (dấu hiệu tiền ung thư) nhẹ tuyến tiền liệt. Điều đáng nói là kết quả chụp CT không thể hiện khối u dưới niêm là ác hay lành tính.

Theo các bác sĩ, u dưới niêm đường tiêu hóa là những khối u xuất phát từ lớp cơ-niêm, lớp dưới niêm hay lớp cơ của thành ống tiêu hóa. Hầu hết các u dưới niêm không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ bằng nội soi. U dưới niêm đường tiêu hóa thường gặp ở khoảng 3% bệnh nhân đi khám vì triệu chứng tiêu hóa.

Để có hướng điều trị phù hợp, điều quan trọng là phải xác định được khối u đó là lành tính hay ác tính (ung thư). Nhưng do cấu trúc nằm trong thành và bên dưới lớp biểu mô ống tiêu hóa, nên việc chẩn đoán chính xác bản chất của khối u bằng nội soi hoặc CT Scan thường bị hạn chế. Trước đây, bệnh nhân có thể phải trải qua một cuộc phẫu thuật thăm dò thám sát với nhiều rủi ro cho sức khỏe.

Tuy nhiên, các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Hải Phòng đã chỉ định bệnh nhân thực hiện khảo sát bằng kỹ thuật siêu âm nội soi (EUS) bởi khả năng “nhìn xuyên” từng lớp của thành ống tiêu hóa của EUS với độ nhạy đến 92%. Đây là phương pháp sử dụng ống nội soi mềm với đầu dò siêu âm gắn ở đầu ống, cho phép đưa đầu dò này đến gần hơn với các cơ quan bên trong ổ bụng bệnh nhân.

EUS cung cấp cho bác sĩ các hình ảnh trung thực, có độ phân giải cao, có thể kết hợp với siêu âm doppler để đánh giá mạch máu và thực hiện các thủ thuật chẩn đoán. Dưới sự hỗ trợ của EUS, các bác sĩ còn có thể can thiệp mạch máu, chọc hút bằng kim nhỏ sinh thiết và sinh thiết lõi để chẩn đoán mô học. Kỹ thuật này có ý nghĩa rất lớn trong việc phát hiện ung thư ống tiêu hóa ở giai đoạn sớm.

Ngoài chẩn đoán chính xác bản chất của u dưới niêm đường tiêu hóa, EUS còn là phương pháp bổ sung cho CT hoặc MRI trong chẩn đoán và phân loại giai đoạn ung thư tụy. Các nghiên cứu hiện tại cho thấy, kỹ thuật này có độ nhạy 90-95% trong phát hiện các khối u tụy ác tính có kích thước 2-3cm, vượt trội hơn nhiều so với các phương thức hình ảnh học khác. EUS cũng được chứng minh có hiệu quả ưu việt trong chẩn đoán các bệnh: viêm tụy mãn tính, u nang tụy, sỏi đường mật, vàng da tắc mật, viêm túi mật và các bệnh lý ống tiêu hóa khác…

So với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh còn lại, EUS còn có lợi thế rất lớn là có thể can thiệp điều trị bệnh. Điển hình là can thiệp các biến chứng tại chỗ của viêm tụy cấp như tụ dịch cấp tính, nang giả tụy, tụ dịch hoại tử cấp tính, hoại tử có vách ngăn.

Đại diện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hải phòng cho biết, từ tháng 5/2021 đến nay, Bệnh viện đã thực hiện trên hơn 30 bệnh nhân có các khối u tiêu hóa (u dưới niêm mạc đường tiêu hóa, khối u tụy và các khối tổn thương quanh tụy) đều cho kết quả rất tốt. Tất cả đều xác định được bản chất của các tổn thương giúp các bác sĩ lâm sàng chẩn đoán xác định và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

VŨ DUYÊN