Do thiếu chặt chẽ trong công tác quản lý, từ năm 2018 đến nay, việc triển khai thu tiền thuê đất đối với tổ chức, cá nhân thuê nhà làm cơ sở sản xuất- kinh doanh trên địa bàn thành phố chưa được thực hiện đúng, đủ, gây thất thoát ngân sách. Để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân liên quan, thành phố chỉ đạo quyết liệt triển khai đợt truy thu tiền thuê đất đối với các trường hợp nêu trên, hoàn thành trước ngày 1-10-2025.
Số tiền truy thu ước trên 83,7 tỷ đồng
Cơ sở nhà đất tại địa chỉ số 17 phố Lương Khánh Thiện, phường Gia Viên là một trong địa điểm nhà đất thuộc tài sản công cho tổ chức, cá nhân thuê để sản xuất – kinh doanh. Khu đất này hiện đang được Công ty cổ phần Dược phẩm Hải Phòng thuê, sử dụng theo hợp đồng thuê nhà số 73/2018/HĐTN, ký ngày 4-6- 2018, giữa đại diện công ty và Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà Hải Phòng – đơn vị được thành phố giao quản lý cơ sở nhà đất thuộc tài sản công. Qua rà soát, đây là một trong số các trường hợp chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp tiền thuê đất theo quy định trong giai đoạn từ năm 2018 đến nay.
Ngoài cơ sở trên, theo báo cáo của Sở Tài chính, từ năm 2018 đến 2021, do sơ suất trong công tác quản lý, Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà Hải Phòng không phát hành thông báo thu tiền thuê đất đến các tổ chức, cá nhân thuê nhà thuộc sở hữu nhà nước. Việc này khiến hơn 35,2 tỷ đồng tiền thuê đất chưa được thu nộp vào ngân sách. Liên quan sai phạm nghiêm trọng này, nguyên Chủ tịch Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà Hải Phòng bị cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an thành phố) khởi tố.
Bên cạnh đó, từ năm 2021 đến nay, Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà Hải Phòng ban hành thông báo thu hồi nhà cho thuê đối với 311 cơ sở nhà đất và không gia hạn hợp đồng thuê nhà. Tuy nhiên, nhiều tổ chức, cá nhân vẫn tiếp tục sử dụng nhà, đất nhưng không thực hiện nghĩa vụ nộp tiền thuê đất với lý do không được gia hạn hợp đồng thuê nhà nên không nộp tiền thuê đất. Tổng số tiền thuế đất chưa nộp khoảng 48,5 tỷ đồng.
Theo Chủ tịch Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà Hải Phòng Phạm Đức Hạnh, căn cứ quy định của Luật Đất đai, người sử dụng đất có trách nhiệm nộp tiền thuê đất. Các tổ chức, cá nhân đang sử dụng nhà thuộc tài sản công trên đất mà không trả tiền thuê đất là vi phạm pháp luật. Cũng theo quy định của Luật Đất đai, việc các cá nhân, tổ chức không nhận được thông báo nộp tiền thuê đất, không làm mất đi nghĩa vụ tài chính của tổ chức, cá nhân sử dụng đất. Do đó, các tổ chức, cá nhân đã sử dụng nhà thuê giai đoạn từ 2018 đến năm 2021 vẫn phải có trách nhiệm nộp tiền thuê đất. Toàn bộ số tiền thuê đất chưa nộp sẽ được truy thu theo quy định pháp luật với tổng số tiền truy thu cả hai giai đoạn khoảng hơn 83,7 tỷ đồng.
Rà soát, đối chiếu số tiền truy thu từng cơ sở
Trước thực trạng trên, thành phố giao nhiệm vụ gắn với trách nhiệm cụ thể của các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện truy thu tiền thuê đất đối với các tổ chức, cá nhân thuê nhà làm cơ sở sản xuất-kinh doanh từ năm 2018 đến nay. Trong đó, Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà Hải Phòng phối hợp Chi cục Thuế khu vực 3 rà soát, tính toán cụ thể số tiền thuê đất phải nộp từ năm 2018 đến nay; lập tờ khai sử dụng đất và gửi hồ sơ tới các bên sử dụng. Ngày 19-6-2025, UBND thành phố ban hành Quyết định số 1912/QĐ-UBND thành lập Tổ công tác thực hiện việc đối chiếu tiền thuê đất đối với các tổ chức, cá nhân thuê nhà làm cơ sở sản xuất – kinh doanh dịch vụ trên địa bàn thành phố. Việc truy thu yêu cầu hoàn thành trước ngày 1-10-2025.
Theo ông Phạm Đức Hạnh, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà Hải Phòng, Tổ trưởng tổ công tác, ngay sau khi thành lập, Tổ công tác xây dựng kế hoạch cho giai đoạn 1, xác định số tiền thuê đất bên thuê phải nộp, số tiền đã nộp và số tiền còn lại chưa thanh toán, gửi văn bản thông báo số liệu đến bên thuê nhà và tổ chức làm việc với bên thuê của 25 cơ sở nhà đất thuộc tài sản công trên địa bàn thành phố. Tổng số tiền thuê đất truy thu đối với 25 cơ sở là gần 17,6 tỷ đồng. Từ ngày 21 đến 25-6, Tổ công tác tổ chức các cuộc làm việc với từng đơn vị, cá nhân, hướng dẫn, giải đáp các thắc mắc của các bên liên quan về phương pháp tính toán, đơn giá áp dụng, diện tích đất phải nộp tiền thuê; lập biên bản xác nhận đối chiếu tiền thuê nhà đất chưa thanh toán, hướng dẫn bên thuê lập tờ khai nộp tiền thuê đất.
Qua các cuộc làm việc, cơ bản đại diện bên thuê nhà tại 25 điểm (giai đoạn 1) cam kết sẽ nộp số tiền thuê nhà sau khi các cơ quan chức năng có thông báo. Một số ý kiến đề nghị UBND thành phố xem xét, hỗ trợ miễn giảm tiền thuê trong giai đoạn COVID-19 do việc sản xuất – kinh doanh bị đình trệ; xác định chính xác diện tích đất đơn vị thuê sử dụng và diện tích đất được phân theo thực tế. Tổ công tác có văn bản báo cáo UBND thành phố về kết quả thực hiện và các ý kiến đề xuất của các tổ chức, cá nhân thuê nhà. Hiện, các nhiệm vụ liên quan đang tiếp tục được các cơ quan, đơn vị phối hợp, tích cực triển khai, phấn đấu hoàn tất truy thu tiền thuê đất theo tiến độ thành phố giao; bảo đảm công bằng, minh bạch trong sử dụng đất đai và nhà ở thuộc tài sản công và kỷ luật, kỷ cương thu, chi ngân sách, ngăn chặn thất thoát tài sản công.
