Nghị quyết số 45-NQ/TW, ngày 24-1-2019 của Bộ Chính trị khóa 12 về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (gọi tắt là Nghị quyết 45) được xem là “đòn bẩy” để thành phố tăng tốc, bứt phá trong những năm qua. Nhân dịp Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với Thành ủy Hải Phòng tổ chức sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết, đồng chí LÊ TIẾN CHÂU, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng dành cho Báo Hải Phòng cuộc trả lời phỏng vấn về kết quả thực hiện Nghị quyết và định hướng phát triển trong thời gian tới.
Kính thưa đồng chí Bí thư Thành ủy, qua 5 năm triển khai, tổ chức thực hiện Nghị quyết số 45, Hải Phòng đạt được những kết quả quan trọng về công tác xây dựng Đảng, chính quyền, phát triển kinh tế – xã hội. Đồng chí có thể phân tích rõ hơn về những kết quả mà thành phố đạt được?
Từ kết quả 15 năm thực hiện Nghị quyết số 32-NQ/TW, ngày 5-8-2003 của Bộ Chính trị (khóa 9) về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Nghị quyết 45 được ban hành bổ sung các cơ chế, chính sách thuận lợi hơn, mạnh mẽ hơn, khai thác triệt để hơn các lợi thế so sánh của thành phố nhằm thực hiện mục tiêu Hải Phòng phải đi đầu cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, là động lực phát triển của vùng Bắc Bộ. Nhận thức, xác định rõ vai trò, trách nhiệm của thành phố trong sự phát triển chung của cả nước, với sự đồng lòng, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 45, thành phố đạt một số kết quả nhất định trong công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị và phát triển kinh tế – xã hội:
Một là, Thành ủy và các cấp ủy thường xuyên đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, thống nhất quan điểm công tác xây dựng đảng là nhiệm vụ then chốt, thường xuyên, liên tục; giữ vững lập trường, bản lĩnh chính trị, trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng bộ. Lựa chọn những vấn đề trọng tâm, khâu đột phá để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thể hiện năng lực hoạch định, tầm nhìn dài hạn, kịp thời ứng phó với những vấn đề phát sinh mới. Sau hội nghị sơ kết giữa nhiệm kỳ 2020 – 2025, Ban Thường vụ Thành ủy lựa chọn các nhiệm vụ trọng tâm, phân công cụ thể từng đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy phụ trách chỉ đạo, các sở, ngành, đơn vị, địa phương chủ trì thực hiện theo hướng rõ người, rõ việc, rõ sản phẩm đầu ra, thời gian hoàn thành.
Hai là, quy mô kinh tế Hải Phòng không ngừng được mở rộng, duy trì vị trí thứ hai trong Vùng đồng bằng sông Hồng, sau thủ đô Hà Nội. Tăng trưởng GRDP bình quân đầu người giai đoạn 2019 – 2023 đạt 11,64%/năm, gấp 2,83 lần mức tăng bình quân chung của cả nước và gấp 1,97 lần GDP vùng đồng bằng sông Hồng. GRDP bình quân đầu người năm 2023 đạt hơn 7.800 USD/người, gấp 1,83 lần năm 2018 và bằng 1,87 lần so với cả nước, đứng thứ 2 trong 5 thành phố trực thuộc Trung ương. Tuy nhiên, so với mục tiêu của Nghị quyết 45 đến năm 2025 đạt 14.740 USD/năm, chỉ tiêu này mới đạt khoảng 53,1%. Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn giai đoạn 2019 – 2023 tăng trưởng bình quân đạt 6,96%/năm, gấp 1,88 lần bình quân chung cả nước. Cơ cấu nguồn thu chuyển biến theo hướng tăng tỷ trọng thu ngân sách nội địa, giảm tỷ trọng thu xuất nhập khẩu trong tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn cho thấy xu hướng bền vững hơn khi sự phụ thuộc nguồn thu của ngân sách nhà nước đối với hoạt động thu xuất, nhập khẩu giảm xuống.
Ba là, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhiệm vụ và nội dung một số Đồ án quy hoạch quan trọng, trong đó, trên cơ sở quy hoạch được duyệt, thành phố trình Thủ tướng Chính phủ Đề án thành lập khu kinh tế mới – khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng, với diện tích khoảng 20.000ha – là khu kinh tế sinh thái thế hệ 3.0, đa ngành, tập trung vào lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, cảng biển, logistics hiện đại và đô thị thông minh. Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng được thành lập sẽ khai thác dư địa phát triển của thành phố, động lực mới thúc đẩy phát triển thành phố trong tương lai.
Bốn là, kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ thành phố có những bước phát triển đột phá. Tính chung giai đoạn 2019 – 2023, thành phố Hải Phòng xây mới được 19,67 km đường quốc lộ, 28,78 km đường tỉnh lộ, 55,49 km huyện lộ, 137,04 km đường đô thị. Cảng biển Hải Phòng là cảng biển loại đặc biệt, đang khai thác với 52 bến cảng, nổi bật là Cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện.
Năm là, các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ, y tế được quan tâm, nhất là các chính sách vượt trội như: miễn học phí cho học sinh các bậc học từ mầm non đến THPT; về phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, Hải Phòng sẽ hoàn thành vượt chỉ tiêu 15.400 căn nhà ở xã hội đến năm 2025 mà Thủ tướng Chính phủ giao; các chế độ chính sách cho người có công, người có hoàn cảnh khó khăn đều thuộc nhóm cao của cả nước; phấn đấu hết năm 2024 không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia; xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu được quan tâm; đến năm 2025, 100% số xã cơ bản đạt tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu. Đặc biệt, năm 2023, Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà được Ủy ban Di sản thế giới UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới với các giá trị thẩm mỹ và địa chất, địa mạo nổi bật toàn cầu.
Thứ sáu, quan hệ hợp tác giữa thành phố Hải Phòng với các ban, bộ, ngành trung trương và các tỉnh, thành phố, nhất là các địa phương trong vùng Đồng bằng sông Hồng được tăng cường, thắt chặt, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của cả vùng và của cả nước, khẳng định vị thế của Hải Phòng là động lực tăng trưởng của vùng Bắc bộ.
Đồng chí Bí thư Thành ủy có thể chia sẻ một số bài học kinh nghiệm để thành phố đạt được những kết quả nổi bật trong thực hiện Nghị quyết số 45 thời gian qua?
Thứ nhất, thành phố nhận được sự quan tâm, giúp đỡ, lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ban, ngành cụ thể hóa, chỉ đạo, phối hợp thực hiện bằng các cơ chế, chính sách, chương trình, kế hoạch, đề án, dự án cụ thể.
Thứ hai, phát huy truyền thống “Trung dũng – Quyết thắng”, Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy các thời kỳ nỗ lực từng bước đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, khởi đầu sự đột phá mạnh mẽ trong phát triển kinh tế – xã hội thành phố, đặt nền tảng vững chắc trong việc thực hiện Nghị quyết 45.
Thứ ba, sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, có nhiều đổi mới, sáng tạo của Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy, Thường trực Thành ủy; sự quản lý, điều hành quyết liệt, kịp thời của HĐND, UBND và các cấp chính quyền thành phố, cùng với sự phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên, tinh thần lao động tích cực, sáng tạo của nhân dân thành phố.
Thứ tư là sự ủng hộ của đông đảo nhân dân thành phố về mọi lĩnh vực, trên mọi phương diện đối với các quan điểm, định hướng phát triển của thành phố. Và đặc biệt quan trọng, đó là tinh thần đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng bộ thành phố, trong cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân thành phố.
Kính thưa đồng chí Bí thư Thành ủy, bên cạnh những kết quả đạt được, thành phố cũng đối mặt với không ít thách thức trong quá trình tổ chức thực hiện Nghị quyết 45. Đề nghị đồng chí Bí thư Thành ủy cho biết những khó khăn, hạn chế chính hiện nay là gì?
Những khó khăn, thách thức đối với thành phố là không ít. Theo tôi có 3 khó khăn, hạn chế lớn nhất, đó là:
Thứ nhất, Nghị quyết 45 đề ra mục tiêu Hải Phòng đi đầu cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tuy nhiên, Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải hiện đã lấp đầy khoảng hơn 80% đất công nghiệp, việc phát triển các khu, cụm công nghiệp tiến độ còn chậm nên dư địa để thu hút đầu tư còn ít, không đáp ứng nhu cầu thu hút đầu tư, nhất là các dự án lớn.
Thứ hai, trong những năm qua, thành phố Hải Phòng là một trong những địa phương phát triển nhanh nhất cả nước. Tuy nhiên, hệ thống cơ chế chính sách đặc thù, thúc đẩy phát triển cho thành phố khá khiêm tốn, chưa đủ sức tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của thành phố, xứng tầm với tiềm năng và vị thế của thành phố.
Thứ ba, Nghị quyết 45 đề ra mục tiêu Hải Phòng là trung tâm quốc tế về giáo dục – đào tạo. Tuy nhiên, sự đầu tư cho lĩnh vực giáo dục – đào tạo còn chưa tương xứng với nhu cầu. Thành phố đang thiếu những trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, để phục vụ phát triển các ngành công nghiệp tiên tiến, hiện đại.
Để tiếp tục thực hiện, quyết tâm hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết 45, đồng chí Bí thư Thành ủy cho biết một số định hướng, giải pháp trọng tâm thành phố thực hiện thời gian tới?
Các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể trong thời gian tới được xác định trên cơ sở kết quả 5 năm thực hiện Nghị quyết số 45, nhất là đối với các chỉ tiêu còn thấp, các khâu yếu, hạn chế, tồn tại trong từng lĩnh vực. Để đạt được mục tiêu của Nghị quyết, thành phố Hải Phòng sẽ tiếp tục kế thừa những kết quả đạt được của các thế hệ đi trước, đồng thời tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp đột phá sau:
Thứ nhất, thành phố ưu tiên nguồn lực đầu tư hệ thống hạ tầng trọng yếu có tính lan tỏa, kết nối cao. Trong đó, sẽ tập trung phát triển công nghiệp, đầu tư hệ thống hạ tầng, thành lập Khu kinh tế ven biển phía Nam tạo động lực tăng trưởng đột phá trong giai đoạn tới.
Thứ hai, hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng, trong đó trọng tâm là thí điểm mô hình Khu thương mại tự do thành phố Hải Phòng.
Thứ ba, tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh thu hút nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực thành phố có nhu cầu. Trong đó trọng tâm là: Phát triển Trường đại học Hải Phòng trở thành đại học vùng, một trong các cơ sở giáo dục đại học hàng đầu của Việt Nam và ngang tầm các trường đại học trung bình khá của khu vực Đông Nam Á, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho thành phố và đất nước; nâng cao chất lượng hệ thống cơ sở đào tạo, giáo dục nghề nghiệp của thành phố; thu hút đầu tư cơ sở giáo dục Đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp có năng lực uy tín.
Thứ tư, tiếp tục quan tâm, thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng, giữ vững sự ổn định chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, quốc phòng an ninh. Trong đó, vấn đề rất quan trọng đó là phải tiếp tục giữ vững, vun đắp tinh thần đoàn kết, khơi dậy tình yêu, niềm tự hào về quê hương trong các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, lực lượng vũ trang, cộng đồng doanh nghiệp, để toàn hệ thống chính trị và nhân dân chung sức, đồng lòng nỗ lực, quyết tâm, đổi mới, sáng tạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị phát triển thành phố, xây dựng Hải Phòng đi đầu cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Trân trọng cảm ơn đồng chí Bí thư Thành ủy!
LÊ OANH THỰC HIỆN
