Phát triển kinh tế biển tại Hải Phòng Đừng để mãi bó buộc trong chiếc áo đã chật

Là một trong những trọng điểm phát triển kinh tế biển của cả nước, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết (NQ) 09 ngày 9- 2- 2007 của Ban chấp hành (BCH) Trung ương Đảng (khóa 10) về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020, Hải Phòng có nhiều chuyển động, khởi sắc. Có thể nói, Hải Phòng đi lên nhờ biển và tương lai rất sáng sủa cũng từ biển. Tuy nhiên, đối chiếu với nhiều nội dung trong Chiến lược biển Việt Nam tới năm 2020 áp dụng tại Hải Phòng và căn cứ nhu cầu thực tế hiện nay thì thấy rõ có nhiều bó buộc, cản trở bởi những hạn chế, bất cập của một số cơ chế chính sách.

Kỳ 1:Biến tiềm năng biển thành lợi thế phát triển

Là thành phố Cảng biển lớn nhất phía bắc, có 125 km bờ biển và 2 huyện đảo Cát Hải, Bạch Long Vỹ, Hải Phòng có tiềm năng biển rất lớn. Lợi thế này được thành phố phát huy mạnh mẽ, tạo thành nguồn lực phát triển, mang lại những đổi thay rõ rệt cho thành phố.

 
Khu neo đậu tàu thuyền Bạch Long Vỹ

Rõ mô hình, rõ lộ trình

Thực hiện NQ 09, Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng  ban hành NQ 27 ngày 13-4-2009 về chương trình hành động thực hiện Chiến lược biển tới năm 2020, kết hợp nhuần nhuyễn với thực hiện NQ 32, Kết luận 72 của Bộ Chính trị về phát triển thành phố Hải Phòng trong thời kỳ CNH- HĐH đất nước. Trong đó xác định cụ thể 6 ngành, lĩnh vực biển trọng tâm phát triển là hệ thống cảng, dịch vụ cảng và vận tải biển; công nghiệp biển, các khu kinh tế, khu công nghiệp ven biển; kinh tế thủy sản; du lịch biển; khoa học công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực biển; phát triển các huyện đảo. Bên cạnh đó, Ban Thường vụ Thành ủy ban hành và chỉ đạo triển khai bằng nhiều nghị quyết chuyên đề khác đối với từng lĩnh vực kinh tế biển như thủy sản, du lịch, công nghiệp, dịch vụ cảng biển, phát triển huyện đảo và các địa phương ven biển… Từ đó, nghị quyết của Trung ương, của Thành ủy được triển khai thực hiện rộng khắp, hiệu quả trên tất cả lĩnh vực, tạo sự chuyển biến sâu rộng về nhận thức của các cấp, các ngành, cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân về vai trò quan trọng của biển đảo trong phát triển kinh tế- xã hội (KTXH), giữ vững quốc phòng-an ninh (QPAN) của Hải Phòng nói riêng và cả nước nói chung.

Đáng kể nhất sau 10 năm thực hiện Chiến lược biển là Hải Phòng xác định được các quy hoạch cần xây dựng, rõ mô hình kinh tế biển của thành phố cũng như hướng đi, lộ trình, cơ chế chính sách, cách làm cụ thể, rõ ràng để làm giàu từ biển, xây dựng Hải Phòng trở thành trung tâm kinh tế biển của vịnh Bắc bộ và cả nước, một trọng điểm thực hiện Chiến lược biển Việt Nam. Theo đó, Hải Phòng chủ trương kết hợp phát triển hài hòa giữa kinh tế vùng ven biển, kinh tế trên biển và kinh tế đảo với các quận, huyện trong đất liền, gắn kết chặt chẽ giữa phát triển và bảo tồn… Hải Phòng xác định rõ kinh tế biển là động lực thúc đẩy sự nghiệp CNH- HĐH theo tinh thần NQ 32 của Bộ Chính trị, đảm nhận vai trò đầu tàu lôi kéo sự phát triển của các địa phương trong vùng.

Hải Phòng mạnh lên từ biển

Với lợi thế của thành phố Cảng biển, 10 năm qua, từ chủ trương, chính sách đúng đắn của BCH Trung ương Đảng, NQ 27 của Thành ủy Hải Phòng và quyết tâm thực hiện thành công Chiến lược biển Việt Nam, Hải Phòng đã thực sự mạnh lên, giàu lên từ biển.

Theo thứ tự ưu tiên phát triển 6 ngành, lĩnh vực kinh tế biển được xác định tại NQ 27 của Thành ủy, phát triển hệ thống cảng, dịch vụ cảng và vận tải biển được đưa lên hàng đầu. Vì thế, 10 năm qua đánh dấu bước phát triển vượt bậc của hệ thống cảng biển Hải Phòng cả về quy mô, sản lượng cũng như năng suất, công nghệ, kéo theo sự phát triển của dịch vụ cảng biển, đội tàu vận tải biển và một loạt ngành nghề khác liên quan tới biển. Về Hải Phòng hôm nay, ai cũng nhận thấy rõ hình hài của một trung tâm dịch vụ hàng hải và vận tải biển lớn nhất của cả nước. Ai cũng phải ngỡ ngàng trước sự sầm uất của hệ thống cảng biển với những con tàu lớn liên tục vào làm hàng, nhất là khi 2 bến cảng đầu tiên của Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng hoàn thành vào tháng 5- 2018, liên tục có tàu với  sức chở hơn 6.000 TEU cập bến, đánh dấu bước ngoặt lớn về tính kết nối trực tiếp từ cảng biển Hải Phòng tới các châu lục mà không cần trung chuyển như trước. Có thể nói, lộ trình phát triển, hiện đại hóa, xây dựng cảng nước sâu duy nhất tại miền Bắc được thành phố tập trung thực hiện trong hàng chục năm qua, coi đây là cốt lõi trong phát triển kinh tế biển của Hải Phòng. Từ sự phát triển của Cảng mà năng lực hàng hóa thông qua tăng rất nhanh, trung bình mỗi năm tăng hàng chục triệu tấn. Năm 2018 dự kiến sản lượng hàng qua các cảng vượt qua 100.000 tấn (trong khi mục tiêu phấn đấu trong NQ 27 của Thành ủy là đạt 80- 100 triệu tấn đến năm 2020). Từ đó kéo theo sự phát triển của hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, đô thị và một loạt các dịch vụ kèm theo. Đường ô tô cao tốc Hà Nội- Hải Phòng; Hải Phòng- Vân Đồn; cầu và đường Tân Vũ- Lạch Huyện; cầu Bạch Đằng; Cảng hàng không quốc tế Cát Bi và nhiều công trình khác liên tiếp mọc lên, tạo nên sự đồng bộ, hiện đại của các loại hình giao thông kết nối với cảng biển. Dịch vụ cảng ngày càng sôi động, đa dạng, hiện đại từ logistics tới vận tải, kho bãi… Đặc biệt, vận tải biển vẫn là thế mạnh của Hải Phòng khi hiện có khoảng 600 tàu biển đăng ký hoạt động, chiếm 35,5% của đội tàu cả nước. Sự sầm uất của hệ thống cảng biển mang lại nguồn thu hàng nghìn tỷ đồng cho ngân sách mỗi năm, đồng thời tạo việc làm, thu nhập cho hàng vạn lao động, trong đó thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao từ trong và ngoài nước về làm việc.

    Công nghiệp biển, khu kinh tế, khu công nghiệp (KKT,KCN) biển cũng là một trong những thành tựu nổi bật của Hải Phòng trong thực hiện Chiến lược biển ViệtNam. 10 năm qua là một bước nhảy vọt cả về quy mô cũng như chất lượng hoạt động, thu hút đầu tư. Theo đồng chí Phạm Văn Mợi, Trưởng Ban quản lý (BQL) Khu Kinh tế Hải Phòng, dấu ấn đậm nét nhất là sự hiện diện và triển khai nhanh của các dự án lớn, trong đó có nhiều dự án trị  giá hàng tỷ USD. Đối với dự án FDI, chỉ riêng Tập đoàn LG (Hàn Quốc) đầu tư hơn 4 tỷ USD vào Khu CN Tràng Duệ bao gồm: Nhà máy LG Display  sản xuất và gia công sản phẩm màn hình Oled TV, màn hình Oled nhựa cho các thiết bị di động (vốn đầu tư 1,59 tỷ  USD); nhà máy LG Electronics sản xuất, lắp ráp sản phẩm điện, điện tử công nghiệp cao, ti vi màu, tivi thông minh, tủ lạnh, máy giặt, điện thoại thông minh (vốn đầu tư 1,5 tỷ USD); nhà máy LG Innotek sản xuất modul cho camera (vốn đầu tư 1,051 tỷ USD). Tập đoàn Bridgestone (Nhật Bản) cũng đầu tư hơn 1,2 tỷ USD cho nhà máy sản xuất lốp xe Bidgestone tại Khu CN Đình Vũ. Ngoài ra còn rất nhiều dự án khác trị giá hàng trăm triệu USD. Đối với dự án đầu tư trong nước, một hiện tượng lớn nhất, táo bạo nhất  là tại  Khu Kinh tế Đình Vũ- Cát Hải đã có sự xuất hiện của Tổ hợp nhà máy sản xuất ô tô Vinfast thuộc Tập đoàn Vingroup với tổng vốn đăng ký 35.000 tỷ đồng; Tập đoàn Sungroup đang triển khai dự án xây dựng khu cảng hàng hóa, bến tàu du lịch, ga cáp treo, nhà máy sản xuất các sản phẩm du lịch, khu dịch vụ hậu cần du lịch với tổng vốn 5.000 tỷ đồng… Chỉ tính trong 5 năm gần đây, thu hút đầu tư FDI vào KCN, KKT đạt 9,06 tỷ USD, gấp hơn 2,7 lần so với kết quả thu hút đầu tư từ khi thành lập KCN (1994) đến năm 2012; thu hút vốn đầu tư trong nước đạt 70.560 tỷ đồng, chiếm hơn 70% tổng vốn đầu tư lũy kế từ trước đến nay. Trong đó, nhiều dự án lớn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của Hải Phòng đến từ các tập đoàn hàng đầu Việt Nam như Vingroup, Sungroup… Đồng chí Phạm Văn Mợi, Trưởng BQL Khu Kinh tế Hải Phòng khẳng định, thu hút đầu tư vào các KCN, KKT Hải Phòng 5 năm qua đạt được những kết quả vượt bậc, góp phần thực hiện chủ trương, mục tiêu đã đề ra trong Nghị quyết số 09-NQ/TW về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020”. Các dự án trong KCN, KKT đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế của thành phố, tạo ra nhiều ngành nghề, sản phẩm mới, chiếm hơn 60% giá trị sản xuất công nghiệp, trên 70% kim ngạch xuất khẩu, hàng năm nộp ngân sách hằng trăm triệu đô la Mỹ và hàng trăm tỷ đồng (từ năm 2013 đến năm 2017 nộp ngân sách đạt 492 triệu USD và 3.515 tỷ đồng)…

Thành tựu về phát triển kinh tế biển của Hải Phòng còn được thể hiện rõ nét ở nhiều ngành kinh tế, văn hóa xã hội khác như phát triển kinh tế thủy sản; du lịch (năm 2018 thành phố hoàn thành vượt mức mục tiêu thu hút khách du lịch dự kiến của năm 2020); phát triển đô thị hướng biển về cả 3 hướng

(Thủy Nguyên, Cát Hải, Đồ Sơn) với nhiều khu đô thị lớn, hiện đại liên tiếp mọc lên, mở mang tầm vóc, quy mô cho đô thị Hải Phòng. Lĩnh vực khoa học công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực biển có bước tiến khá dài với các viện nghiên cứu, trường đại học quốc gia và khu vực, bệnh viện y học biển, viện y học hải quân…  Đặc biệt, 2 huyện đảo của Hải Phòng gồm Bạch Long Vỹ và Cát Hải được tập trung nguồn lực đầu tư phát triển mạnh mẽ về kinh tế xã hội, giữ vị trí trọng yếu về quốc phòng an ninh. Trong tương lai không xa, Cát Hải sẽ trở thành khu vực phát triển năng động nhất của Hải Phòng nhờ lợi thế biển đảo và các định hướng của Chiến lược biển Việt Nam tới năm 2020.

10 năm qua, kinh tế biển thực sự phát huy vai trò động lực trong phát triển của Hải Phòng. Tiềm lực kinh tế thành phố tăng lên mạnh mẽ, thu ngân sách nội địa từ 7000- 8000 tỷ đồng/năm tăng lên 24.795 tỷ đồng (năm 2018); vốn ngân sách dành cho đầu tư phát triển từ 1000- 1500 tỷ đồng tăng lên hơn 10.000 tỷ đồng năm 2018; đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được cải thiện và nâng cao. Đặc biệt, gia đình chính sách được quan tâm, chăm sóc chu đáo, mức quà tặng dịp lễ tết 2-3 năm gần đây tăng gấp hàng chục lần so với trước.

Báo Hải Phòng 03/10/2018