Nỗ lực đưa hát xẩm đến với công chúng

“Tham gia biểu diễn hàng tuần tại các ca quán, trên các sân khấu lễ hội, lễ kỷ niệm cùng chương trình Tết Việt…, Chiếu xẩm Hải Thành đang nỗ lực đưa hát xẩm đến với nhiều người nghe”- chia sẻ của nghệ nhân dân gian Đào Bạch Linh, chủ nhiệm Chiếu xẩm Hải Thành.

Nhận lời  biểu diễn hàng tuần tại quán Nam cháo (Lê Chân), các hội viên của Chiếu xẩm Hải Thành đều đặn có mặt để đem đến  người xem, người nghe những tiết mục xẩm mới, đặc sắc. Cùng với đó, tại Làng cổ Kẻ Giai (xã Thanh Sơn, huyện Kiến Thụy), những tiết mục hát xẩm của họ luôn thu hút sự chú ý của khách du lịch trong không gian làng quê đậm chất dân gian. Hội viên Chiếu xẩm Hải Thành Bùi Sơn tâm sự: “Ở đâu có người muốn nghe xẩm là chúng tôi biểu diễn. Bởi hạnh phúc của người yêu xẩm chính là truyền tình yêu đó cho tất cả mọi người. Để hát xẩm có thể đến với nhiều người”.

Vào nhiều tối, người yêu xẩm đất Cảng vẫn đến căn nhà nhỏ ấm cúng của chủ nhiệm Chiếu xẩm Hải Thành ở phố Lạch Tray để nghe những tiết mục diễn xướng hát xẩm hay những buổi học xẩm được anh tổ chức miễn phí. Nghệ nhân dân gian Đào Bạch Linh cho biết: “Tất cả người yêu mến xẩm đều có thể đến tham gia, thưởng thức, không kể tuổi tác, không nhất thiết phải là hội viên. Bởi Chiếu xẩm Hải Thành chỉ mong có thêm nhiều người nghe, người yêu mến xẩm”.

Thành viên chiếu xẩm Hải Thành biểu diễn

Mặc dù bận rộn với công việc mưu sinh hằng ngày, nhưng hội viên Chiếu xẩm Hải Thành chưa từng lỡ chương trình “Tết Việt” hằng năm được tổ chức tại đình làng So (Hà Nội). Theo hội viên Nguyễn Văn Quyến, đây là cơ hội để người nghe được sống lại không khí của một cái tết truyền thống với đủ mọi loại hình nghệ thuật dân gian, góc chợ quê với những gánh hát xẩm quen thuộc. Chị Nguyễn Thị Hằng (Thanh Trì, Hà Nội) phấn khởi: “Rất lâu rồi tôi mới có dịp xem một gánh xẩm hát trong một góc chợ quê. Điều này rất thú vị và đem lại cho tôi nhiều cảm xúc. Năm tới, tôi sẽ mời mẹ tôi đi cùng vì hát xẩm gắn bó với những hồi ức ấu thơ của bà”.

Tham gia đều đặn trong các buổi sinh hoạt của Giáo phường “Đình làng Việt Nam”, cùng giáo phường đi biểu diễn ở một số ngôi đình cổ nổi tiểng miền Bắc, Chiếu xẩm Hải Thành có thêm điều kiện để quảng bá hát xẩm đến với người nghe. Tham dự một buổi giao lưu biểu diễn của Chiếu xẩm Hải Thành, Đại sứ Phạm Sang Châu, Đặc phái viên của Thủ tướng Chính phủ Việt Namvề các vấn đề UNESCO, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam ngợi khen và khẳng định: “Hát xẩm dễ đi vào lòng người với nhiều dư âm cuộc sống. Một loại hình nghệ thuật dân gian cần được lưu giữ và phát triển”.

Tới đây, Chiếu xẩm Hải Thành phối hợp Hội đình làng Việt Nam tổ chức chương trình “Nghệ thuật hát xẩm – từ hè đường lên sân khấu” . Ban tổ chức cho biết đây là lần đầu  một chương trình xẩm được xây dựng công phu trên sân khấu, giúp người xem hiểu thêm về hát xẩm, từ lịch sử hình thành đến các giai đoạn phát triển. Một chuỗi bài xẩm được sắp xếp theo thời gian giúp người xem hình dung khái quát về môn nghệ thuật dân gian này: “Thập ân phụ mẫu”, “Duyên loan phụng” theo điệu ba bậc; “Hà liễu” theo điệu nhân tư; “Anh Khóa” ngâm sa mạc; “Hải Phòng xưa”…. Các tiết mục được các nghệ nhân dân gian, nhà nghiên cứu trực tiếp thể hiện mang đến âm hưởng, cảm xúc trực tiếp nhất đối với người xem, người nghe. Quản giáo của Giáo phường đình làng Việt, Nghệ sĩ nhân dân Đoàn Thanh Bình khẳng định: “Chương trình được xây dựng với mong muốn gìn giữ, tiếp nối mạch chảy của hát xẩm trong dòng chảy âm nhạc đương đại ViệtNam. Để hát xẩm có nhiều “cơ hội” lên sân khấu, đến gần hơn với người xem, người nghe.”

Trúc Lâm – Báo Hải Phòng 14/8/2018