Những điều cần biết về vắc-xin COVID-19

Nhóm chuyên gia tư vấn chiến lược (SAGE) về tiêm chủng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra khuyến cáo tạm thời về việc sử dụng vắc-xin COVID-19 của Oxford/AstraZeneca COVID-19 (AZD1222). Theo đó, khuyến cáo đưa ra các trường hợp ưu tiên và những trường hợp không nên tiêm…

Những đối tượng cần được ưu tiên tiêm phòng COVID-19 trước

Trong khi nguồn cung ứng vắc-xin còn hạn chế, khuyến cáo đưa ra là cần ưu tiên tiêm phòng cho cán bộ y tế là những người có nguy cơ cao phơi nhiễm bệnh và người cao tuổi, bao gồm những người từ 65 tuổi trở lên.

Những người có bệnh lý nền do họ được xác định là có nguy cơ mắc COVID-19 nặng hơn, trong đó có các bệnh như béo phì, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp và đái tháo đường cũng là đối tượng được ưu tiên.

Mặc dù cần phải tiến hành thêm nghiên cứu trên những người đang chung sống với HIV hoặc mắc bệnh tự miễn, hoặc những người bị suy giảm miễn dịch, những người này, nếu nằm trong các nhóm được khuyến cáo tiêm vắc-xin, có thể được tiêm phòng vắc-xin sau khi được cung cấp thông tin và tư vấn.

Việc tiêm vắc-xin phòng COVID-19 có thể được dành cho những người đã từng mắc COVID-19. Nhưng những cá nhân này có thể hoãn việc tiêm phòng COVID-19 khoảng 6 tháng sau khi nhiễm SARS-CoV-2 để trao cơ hội cho những người khác cần gấp hơn.

Việc tiêm vắc-xin phòng COVID-19 có thể được dành cho phụ nữ đang cho con bú nếu họ thuộc nhóm ưu tiên được tiêm. WHO không khuyến cáo ngưng cho con bú mẹ sau tiêm phòng COVID-19.

Phụ nữ mang thai có cần phải tiêm phòng?

Phụ nữ mang thai có thể được tiêm phòng vắc-xin nếu lợi ích của việc tiêm phòng ở phụ nữ mang thai lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn do vắc-xin. Vì lý do này, phụ nữ mang thai có nguy cơ cao phơi nhiễm với virus SARS-CoV-2 (ví dụ, cán bộ y tế) hoặc người mắc bệnh nền tăng nguy cơ mắc bệnh nặng, có thể được tiêm vắc-xin phòng bệnh sau khi được cán bộ y tế tư vấn.

Những ai được khuyến cáo không tiêm vắc-xin này?

Những người có tiền sử có phản ứng dị ứng nặng với bất cứ thành phần nào của vắc-xin thì không nên tiêm. Vắc-xin này không khuyến cáo dùng cho người dưới 18 tuổi nhưng còn phải chờ kết quả của các nghiên cứu tiếp theo.

Liều tiêm theo khuyến cáo như thế nào?

Liều khuyến cáo là 2 liều, tiêm bắp (0,5ml mỗi liều), các liều cách nhau 8-12 tuần.

Cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ khả năng bảo vệ lâu dài sau liều đơn.

Vắc-xin có hiệu lực như thế nào?

Vắc-xin AZD1222 phòng COVID-19 có hiệu lực 63,09% trên những người nhiễm SARS-CoV-2 có triệu chứng.

Khoảng cách giữa các liều dài hơn trong khoảng thời gian từ 8-12 tuần có liên quan đến hiệu quả vắc-xin cao hơn.

Vắc-xin có hiệu quả đối với biến thể mới của virus?

SAGE đã đánh giá mọi dữ liệu hiện có về hiệu lực của vắc-xin trong bối cảnh xuất hiện các biến thể gây lo ngại. Hiện tại SAGE khuyến cáo sử dụng vắc-xin AZD1222 theo Lộ trình Ưu tiên của WHO, thậm chí ngay cả khi các biến thể của virus đã xuất hiện ở quốc gia đó. Các nước cần đánh giá rủi ro, lợi ích và cân nhắc tình hình dịch tễ trong nước.

Các phát hiện ban đầu cho thấy nhu cầu cấp bách cần phải có cách tiếp cận phối hợp trong giám sát và đánh giá sự xuất hiện các biến thể virus và tác động tiềm ẩn của chúng đối với hiệu quả vắc-xin. Khi có số liệu mới, WHO sẽ cập nhật các khuyến cáo phù hợp.

Vắc-xin có phòng ngừa được việc mắc và lây truyền bệnh?

Chưa có nhiều số liệu về tác động của vắc-xin AZD1222 đối với việc lây truyền hay phóng thích virus. Trong thời gian này, chúng ta cần duy trì và tăng cường các biện pháp y tế công cộng đã được chứng minh hiệu quả: đeo khẩu trang, giữ khoảng cách tiếp xúc, rửa tay, vệ sinh hô hấp và ho, tránh nơi đông người, và đảm bảo thông thoáng khí…

Xuân Thu (Theo WHO)