Những điều cần biết về AY.4.2 – biến thể phụ nguy hiểm hơn Delta

AY.4.2 – dòng phụ mới của biến thể Delta lây lan nhanh ở Anh và cũng đã được phát hiện ở Mỹ.

Biến thể AY.4.2 là gì?

Biến thể AY.4.2 đang được theo dõi chặt chẽ ở Anh. Đây là dòng phụ mới của biến thể Delta có khả năng lây truyền cao hơn 10 đến 15% và có liên quan đến số lượng ngày càng tăng các ca nhiễm COVID-19 ở nước này.

Tiến sĩ Rochelle Walensky, giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, xác nhận ngày 20.10 rằng AY.4.2 đã được phát hiện ở Mỹ. Theo bà, biến thể phụ này đã “thu hút một số sự chú ý trong những ngày gần đây” nhưng không đề cập cụ thể cụm lây nhiễm.

“Tại thời điểm này, không có bằng chứng nào cho thấy chủng phụ AY.4.2 ảnh hưởng đến hiệu quả của vaccine hoặc phương pháp điều trị hiện tại và chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi“, bà cho biết.

Lãnh đạo CDC Mỹ nhấn mạnh, ở Mỹ, Delta vẫn là biến thể thống trị chiếm tới 99,7% số ca giải trình tự trong nước.

Cựu lãnh đạo cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ Scott Gottlieb đã chia sẻ về biến thể này vào cuối tuần qua, kêu gọi “nghiên cứu khẩn cấp để tìm hiểu xem liệu chủng Delta Plus này có khả năng lây truyền cao hơn” hoặc né phần nào miễn dịch hay không.

Tuần trước, các quan chức y tế Anh xác nhận đang theo dõi chặt chẽ biến thể AY.4.2 sau khi dữ liệu mới cho thấy 6% ca COVID-19 ở nước này có liên quan đến biến thể mới.

AY.4.2 không được gán nhãn là biến thể “đang được điều tra” hoặc “biến thể đáng lo ngại” ở Anh. Các chuyên gia cũng cho biết không có dấu hiệu ban đầu cho thấy AY.4.2 sẽ trở thành biến thể thống trị và cũng không có khả năng cao sẽ thay đổi tình hình dịch COVID-19 hiện tại.

“Việc phát hiện ra các biến thể mới tất nhiên là rất quan trọng trong theo dõi nhưng nó không chỉ ra rằng biến thể mới sẽ là biến thể thay thế Delta”, Andrew Pollard, giám đốc của Oxford Vaccine Group, chia sẻ với BBC ngày 20.10.

Telegraph ngày 20.10 dẫn thông tin từ cuộc họp báo từ Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh nhấn mạnh, biến thể phụ của Delta đang “trên quỹ đạo ngày càng tăng” trên toàn quốc.

Một số nhà khoa học theo dõi virus SARS-CoV-2 cảnh báo AY.4.2 có thể lây truyền nhiều hơn từ 10 đến 15% so với biến thể Delta ban đầu đồng thời bày tỏ hy vọng chủng này có thể được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nâng lên thành “biến thể cần quan tâm“.

Điểm khác biệt của biến thể phụ AY.4.2

AY.4.2 là một trong 45 dòng phụ của biến thể Delta đã được ghi nhận trên toàn cầu. AY.4.2 mang hai đột biến trong protein gai mà virus SARS-CoV-2 sử dụng để bám và xâm nhập vào tế bào cơ thể người là Y145H và A222V.

“Cả hai đột biến Y145H và A222V đã được tìm thấy ở nhiều chủng SARS-CoV-2 khác kể từ khi bắt đầu đại dịch, nhưng vẫn ở tần suất thấp cho đến thời điểm hiện tại“, Giáo sư Francois Balloux, Giám đốc Viện Di truyền Đại học London, cho biết.

Ông cũng nói rằng, chưa rõ nguyên nhân những đột biến này có thể làm cho biến thể Delta dễ lây nhiễm hơn bởi cả 2 đều không phải là ứng viên rõ ràng có thể làm tăng khả năng lây nhiễm. Hai đột biến này cũng chưa từng được phát hiện trong bất kỳ biến thể đáng lo ngại nào.

Ravi Gupta, giáo sư vi sinh lâm sàng tại Đại học Cambridge, cho hay, các đột biến tương tự dường như chỉ có tác động khiêm tốn đến sự liên kết giữa kháng thể và virus. Theo ông, cần phải phân tích thêm các đột biến này để hiểu đầy đủ cách AY.4.2 hoạt động. “Điều mà Delta đã dạy chúng ta là thường không thể dự đoán được tác động của các đột biến. Nhưng chỉ nhìn vào chúng, tôi không nghĩ chúng là những thứ mà tôi sẽ lo lắng“, giáo sư Gupta lưu ý.

AY.4.2 đã được phát hiện ở đâu?

AY.4.2 chiếm 9,4% của tất cả các biến thể được giải trình tự trong tuần kết thúc vào ngày 9.10, theo Viện Wellcome Sanger, tăng từ 4,4% của tháng trước.

Bên ngoài Anh, AY.4.2 vẫn còn hiếm. Cho đến nay, Mỹ đã ghi nhận có các ca nhiễm biến thể phụ này. Người phát ngôn của CDC Mỹ chia sẻ với The New York Post rằng AY.4.2 “rất hiếm” ở Mỹ, với “ít hơn 10 ca” được phát hiện cho tới thời điểm hiện tại, chiếm chưa tới 0,05% số ca giải trình tự.

Outbreak.Info xác nhận AY.4.2 cũng đã được phát hiện ở Canada, Australia và các khu vực của Tây Âu cũng như ở Nhật Bản, Israel. Trong khi đó, tần suất phát hiện biến thể AY.4.2 đang giảm ở Đan Mạch sau khi đạt đỉnh điểm chiếm 2% ca nhiễm mới.

Hải Anh