Cứ 19 giờ tối, tiếng loa khuyến học lại vang lên từ các thôn xóm, trở thành lời nhắc thân thuộc đưa học sinh ngồi vào bàn học, hình thành kỷ luật suốt 25 năm qua.
Âm thanh quen thuộc mỗi tối
Mỗi buổi tối, đúng 19 giờ, tiếng loa lại vang lên từ các thôn xóm ở các xã Nam Thanh Miện, Bắc Thanh Miện, Thanh Miện, Nguyễn Lương Bằng, Hải Hưng (thành phố Hải Phòng). Đó không chỉ là âm thanh quen thuộc mà còn trở thành tiếng loa nhắc nhở học tập. 25 năm qua, mô hình “tiếng loa khuyến học” đã góp phần nuôi dưỡng ý thức tự giác, hình thành nếp học tập kỷ luật cho nhiều thế hệ học sinh, đồng thời lan tỏa tinh thần khuyến học trong cộng đồng.
“Bây giờ là 19 giờ, đã đến giờ tối của các em học sinh, đề nghị các bậc phụ huynh đôn đốc các em ngồi vào bàn học…”. Cố định, tiếng loa ấy lại vang lên đều đặn ở các thôn xóm mỗi buổi tối, trừ thứ bảy.
Ở xã Thanh Miện, em Lê Hữu Khánh (8 tuổi) đã quen với nếp này. Vừa ăn tối xong, em ngồi ngay vào bàn học, mở sách vở, luyện viết, làm toán. Khánh hồn nhiên nói: “Em chẳng cần bố mẹ nhắc, nghe loa là em ngồi vào bàn học rồi”.
Cách đó không xa, em Vũ Bảo Dương, lớp 2A Trường Tiểu học Thanh Miện, cũng bật đèn học khi đồng hồ điểm đúng 19 giờ. Dương chia sẻ: “Em thường làm hết bài tập cô giáo giao về nhà, rồi xem trước bài mới”. Nhờ tự giác, chăm chỉ học bài, năm học 2024 – 2025 vừa qua, Dương được học sinh xuất sắc, em vui lắm.
Quan sát con học bài, anh Vũ Văn Sơn, bố của Dương nói thêm: “Tiếng loa khuyến học khiến cả gia đình tôi để ý nhiều hơn. Tôi cũng tranh thủ ngồi cùng con, hướng dẫn con học. Nhờ thế, con học tập tự giác hơn nhiều”.
Không chỉ với các em nhỏ, “tiếng loa khuyến học” còn gắn liền với hành trình trưởng thành của nhiều anh chị lớp lớn hơn. Em Phạm Ngọc Anh Quân, cựu học sinh Trường THCS Nguyễn Lương Bằng, từng là thủ khoa kỳ thi vào lớp 10 công lập năm 2024 – 2025 với 46,8 điểm. Nhiều năm liền, Quân đạt danh hiệu học sinh giỏi, giành giải cao trong các kỳ thi Olympic tiếng Anh trên internet cấp tỉnh, cấp quốc gia.
Quân cho biết: “Em không bao giờ học quá khuya. Thường 23 giờ là em đi ngủ, để hôm sau đầu óc tỉnh táo. Nghe tiếng loa, em tự nhắc bản thân ngồi vào bàn học đúng giờ”.
Sự thành công của Quân và nhiều học sinh khác cho thấy hiệu quả rõ rệt. Mô hình này không chỉ tạo tính kỷ luật mà còn góp phần duy trì thể lực, tinh thần lành mạnh cho việc học tập.
Sức lan tỏa trong cộng đồng
Tiếng loa không chỉ tác động đến học sinh mà còn thay đổi cả thói quen sinh hoạt của người lớn. Khi loa vang, người dân hạn chế tụ tập ồn ào, dừng những hoạt động gây tiếng động để tạo không gian yên tĩnh cho con em học bài.
“Từ khi có loa khuyến học, cả làng ai cũng ý thức hơn. Việc học không còn là chuyện riêng của từng gia đình mà là trách nhiệm của cả cộng đồng”, anh Ngô Đăng Chiến ở xã Nam Thanh Miện cho biết.
Theo chị Diệp Yến, Phó giám đốc Trung tâm Văn hoá, Thể thao và Truyền thông xã Thanh Miện, mô hình này có từ những năm 2000. “Ngày trước, cứ 19 giờ là phát thanh viên trực tiếp đọc loa. Nay hiện đại hơn, có thể cài đặt hẹn giờ, giảm vất vả cho đội ngũ phát thanh. Nhưng ý nghĩa và tinh thần thì vẫn còn nguyên giá trị”, chị Yến nói.
Suốt 25 năm qua, tiếng loa khuyến học đã trở thành một phần của đời sống văn hóa. Nó không chỉ nhắc nhở học tập mà còn khẳng định giá trị tri thức trong cộng đồng. Chính nhờ đó, các xã của huyện Thanh Miện cũ nhiều năm liền nằm trong nhóm dẫn đầu về chất lượng giáo dục.
Trong bối cảnh xã hội hiện nay, học sinh có nhiều thiết bị giải trí, sự cám dỗ từ mạng xã hội, trò chơi điện tử… càng dễ khiến các em phân tâm. Mô hình “tiếng loa khuyến học” trở thành một biện pháp đơn giản mà hiệu quả, vừa gần gũi, vừa mang tính cộng đồng cao.
Sự thành công của mô hình “tiếng loa khuyến học” có thể là gợi ý cho nhiều địa phương khác. Không cần đầu tư lớn, mô hình tận dụng chính hệ thống loa phát thanh cơ sở, kết hợp sự vào cuộc của chính quyền và Hội Khuyến học, để tạo thành “kỷ luật mềm” cho học sinh.
25 năm qua, mô hình “tiếng loa khuyến học” không chỉ giúp nâng cao thành tích học tập, mà quan trọng hơn là xây dựng tinh thần “cả làng cùng học”. Trong những tiếng loa vang lên đều đặn ấy, có cả sự kỳ vọng của cha mẹ, sự quan tâm của cộng đồng và niềm tin vào tương lai thế hệ trẻ.
LINH LINH
