Đẩy mạnh số hóa trong lĩnh vực dược được xem là một trong những nhiệm vụ được Ngành Y tế thành phố quan tâm, nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, cán bộ y tế dễ dàng tiếp cận thông tin về thuốc, giúp tăng cường việc quản lý, đảm bảo sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, tránh tình trạng thuốc giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, thuốc không được phép lưu hành. Qua đó, góp phần xây dựng hệ thống y tế thành phố hiện đại, chất lượng và hiệu quả trong việc chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Theo lãnh đạo Sở Y tế cho biết, thời gian qua ngành Y tế đã có bước phát triển đột phá trong ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), tiếp cận các công nghệ số về nhiều lĩnh vực, nhất là về lĩnh vực dược. Đến nay, Ngành đã thực hiện xây dựng, kết nối, liên thông các dịch vụ công trực tuyến; giúp người dân, doanh nghiệp thuận tiệp trong việc tiếp cận nộp hồ sơ và nhận kết quả nhanh chóng, hiệu quả. Đồng thời, các đơn vị, cơ sở kinh doanh, cung ứng thuốc cũng đã tiến hành chuyển đổi từ môi trường truyền thống sang môi trường số.
Để đảm bảo triển khai phần mềm quản lý cơ sở bán lẻ thuốc chữa bệnh và kết nối liên thông đúng lộ trình theo quy định tại Thông tư 02/2018/TT-BYT ngày 22/1/2018 của Bộ Y tế và tăng cường công tác quản lý các cơ sở kinh doanh thực hiện kết nối liên thông phần mềm cung ứng thuốc theo Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 23/8/2018 của Thủ tướng Chính phủ. Sở Y tế đã có văn bản hướng dẫn triển khai và đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát.
Điều này không chỉ giúp kiểm soát việc mua bán thuốc tràn lan không kê đơn, tránh được thuốc không có nguồn gốc xuất xứ, mà còn giúp người dân thuận tiện hơn trong việc tra cứu thông tin về nguồn gốc, chất lượng, hạn sử dụng và giá cả từng loại thuốc.
Hiện nay, 100% số cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn thành phố thực hiện kết nối mạng với hệ thống cơ sở dữ liệu dược quốc gia. Từ cuối năm 2019, Sở Y tế thí điểm triển khai ứng dụng CNTT thực hiện kết nối mạng trong quản lý cơ sở bán lẻ thuốc. Từ tháng 01/2020, Sở Y tế bắt đầu sử dụng phần mềm quản lý dược đối với quầy thuốc.
Theo dược sĩ Đỗ Mạnh Thắng, Trưởng phòng Quản lý dược (Sở Y tế), thành phố Hải Phòng là đơn vị tiên phong trong cả nước triển khai ứng dụng CNTT, thực hiện kết nối mạng trong quản lý cơ sở bán lẻ thuốc. Đến nay, đã có 1.190 cơ sở bán lẻ thuốc trên địa bàn thành phố thực hiện kết nối mạng với hệ thống cơ sở dữ liệu dược quốc gia (đạt tỷ lệ 100%).
Chủ một quầy thuốc trên địa bàn quận Kiến An chia sẻ: Thực hiện chỉ đạo của Sở Y tế trong việc thực hành tốt nhà thuốc, thời gian qua, nhà thuốc đã áp dụng chuyển đổi số vào việc kinh doanh thuốc. Sau khi áp dụng phần mềm liên thông với Hệ thống dược Quốc gia đã có nhiều lợi ích, giúp cho việc quản lý, báo cáo hàng xuất, nhập, tồn, lưu đơn được hiệu quả, tiết kiệm thời gian.
Đồng thời giúp cho người mua yên tâm sử dụng thuốc có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, chất lượng, giá cả hợp lý. Tuy nhiên, nếu nhà thuốc ứng dụng hiệu quả kết nối mạng liên thông, tuân thủ bán theo đơn, nhưng nhà thuốc khác lại bán tự do thì rất dễ mất khách. Do đó, việc thực hiện kết nối liên thông cần triển khai đồng loạt, bảo đảm công bằng cho những cơ sở chấp hành nghiêm túc.
Ngoài ra, quá trình cập nhật thông tin vào phần mềm hiện còn nhiều vướng mắc. Nhiều loại thuốc bán phổ biến trên thị trường nhưng vẫn chưa có tên, hình ảnh trong dữ liệu dược quốc gia.
Để có 1 đơn thuốc cho một bệnh nhẹ, người dân lại phải tìm đến cơ sở y tế với các thủ tục chờ khám, xét nghiệm rất mất thời gian, nên phần lớn người mua thuốc không có đơn. Trong khi đơn thuốc của các bệnh viện cũng không theo quy chuẩn nhất định…
Để tiếp tục phát huy các kết quả đã đạt được và thực hiện có hiệu quả Thông tư số 27/2021/TT-BYT quy định kê đơn thuốc bằng hình thức điện tử. Các cơ sở y tế, các cơ sở bán lẻ thuốc đẩy mạnh hoạt động liên thông với Hệ thống dược Quốc gia từ xuất, nhập, tồn, kê đơn… đạt hiệu quả.
Thời gian đầu còn có nhiều bất cập, nhưng các cơ sở, đơn vị đã nhanh chóng khắc phục khó khăn và đến nay, việc kê đơn thuốc điện tử đã tích hợp được vào phần mềm quản lý. Điều này giúp việc quản lý thuốc được chặt chẽ, công khai mainh bạch trong việc cung ứng bán lẻ thuốc.
Mỗi năm, ông Nguyễn Văn Hùng, 63 tuổi, xã Tiên Minh, huyện Tiên Lãng vào bệnh viện điều trị vài lần, trước đây mỗi lần ra viện, điều lo lắng nhất là mất đơn thuốc, nhưng giờ mọi sự lo lắng không còn.
Ông Hùng chia sẻ, tôi bị bệnh mãn tính, thường xuyên vào viện. Trước đây hay làm mất đơn thuốc, nhưng giờ được cán bộ y tế hướng dẫn lưu số mã vạch vào điện thoại, khi ra hiệu thuốc, chỉ cần đọc số mã vạch cho nhân viên bán thuốc là được mua thuốc theo đơn bác sĩ đã kê.
Theo lãnh đạo của nhiều Bệnh viện trên địa bàn thành phố, hiệu quả kê đơn thuốc điện tử mang lại cho người dân khá lớn, đơn thuốc rõ ràng, chính xác, tránh được các sai sót trong đơn thuốc như kê đơn trùng hoạt chất, kê biệt dược đắt tiền, kê thực phẩm chức năng…
Các thuốc được kê đều liên thông lên Hệ thống đơn thuốc Quốc gia, từ đó việc quản lý kê đơn và bán thuốc theo đơn được thuận lợi hơn… Đặc biệt, trên đơn thuốc điện tử của bệnh viện có số mã vạch, bệnh nhân không cần cầm đơn mà chỉ lưu giữ số mã vạch, thì đi bất cứ nhà thuốc, quầy thuốc nào trên toàn quốc, chỉ cần nhập hoặc quyét mã vạch thì sẽ hiện lên đơn thuốc của bác sĩ đã kê.
Mặc dù, việc ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực dược có nhiều lợi ích, nhưng một số cơ sở bán lẻ thuốc chưa thực hiện thường xuyên do các thao tác phải thực hiện hoàn toàn trên máy tính và phải đăng ký phần mềm, để liên thông lên hệ thống dược Quốc gia, nên còn gặp khó khăn.
Thực tế vẫn tồn tại tình trạng một số cơ sở kinh doanh thuốc chưa cập nhật đầy đủ các dữ liệu thuốc mua vào bán ra lên hệ thống dược quốc gia; vẫn còn diễn ra tình trạng bán thuốc không có đơn của bác sĩ.
Để thực hiện tốt hơn, thời gian tới Sở Y tế và chính quyền các địa phương tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân; tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát. Đồng thời, duy trì thực hiện tốt liên thông hệ thống dược quốc gia; tiếp tục triển khai phần mềm kê đơn và bán thuốc điện tử theo đúng lộ trình, tiến độ.
VŨ DUYÊN
