Lưu giữ và bảo tồn một kho tàng vô cùng phong phú về di sản văn hóa dọc theo chiều dài lịch sử của đất nước, của dân tộc; phát huy giá trị xưa một cách bền vững trong dòng chảy của nhịp sống hôm nay, chùa Long Hoa nói riêng, Khu Di tích và danh thắng Núi Voi ( huyện An Lão) nói chung là một trong những địa điểm du lịch văn hóa và tâm linh được nhiều người biết đến trên địa bàn thành phố Hải Phòng.
Núi Voi là một quần thể di tích và danh thắng nổi tiếng của Hải Phòng, thuộc địa bàn huyện An Lão. Hội tụ những giá trị lịch sử và văn hóa đặc sắc, cả trong lĩnh vực di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, nơi đây đã được Bộ Văn hóa xếp hạng cấp quốc gia ngay từ đợt xét duyệt và công nhận đầu tiên vào năm 1962.
Cùng với những dấu tích nổi bật, gắn với chiều dài lịch sử, văn hoá của vùng đất, con người An Lão nói riêng và Hải Phòng nói chung như: Đền thờ Nữ tướng Lê Chân, hang Già Vị, hang Chiêng, hang Họng Voi, hang Bể, bàn cờ tiên, động tiên cô,…công trình chùa Long Hoa vừa được phục dựng trên đỉnh núi đang tạo thêm một điểm nhấn ấn tượng, góp phần khẳng định những giá trị hồn cốt Việt Nam trong một Khu di tích, danh thắng Núi Voi hùng vĩ và linh thiêng.
Theo nhiều nguồn tư liệu, chùa Long Hoa trên Núi Voi thuộc xã Trường Thành, huyện An Lão ngày nay được vua Lý Nhân Tông cho khởi dựng vào niên hiệu Hội Phong thứ 7 (1099), sang thời Trần (1226-1400) tiếp tục được trùng tu, dưới sự bảo trợ của vị quan thanh liêm, chính trực Bùi Mộng Hoa (tên húy là Bùi Thành).
Như vậy, từ ngàn năm trước, giữa Tượng Sơn mây phủ, đã hiện hữu một ngôi đại tự Long Hoa thâm nghiêm, thu hút Phật tử bốn phương, đánh dấu một thời kỳ phát triển rực rỡ của Phật giáo Đại Việt trên vùng đất xứ Đông xưa.
Trải qua thời gian, năm tháng, sự khắc nghiệt của thiên nhiên và sự tàn phá của chiến tranh, các công trình kiến trúc về lịch sử, văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng đã chịu ảnh hưởng nặng nề. Chùa Long Hoa là một trong số đó. Với mong muốn phục dựng ngôi cổ tự Long Hoa – chốn danh lam cổ tích nổi tiếng ở Xứ Đông xưa trên Núi Voi, ngôi chùa đã được khởi công phục dựng từ nhiều năm trước và vừa hoàn thành giai đoạn 1.
Chùa Long Hoa nằm trên cụm di tích lịch sử Núi Voi được xây dựng trên tổng diện tích 7,2ha, gồm 19 công trình được phục dựng, tôn tạo theo nguyên tắc gìn giữ, bảo tồn và phát huy tối đa những giá trị văn hóa nghệ thuật cổ truyền dân tộc, đến nay đã cơ bản hoàn thiện giai đoạn I, gồm: Bảo điện, nhà Tổ, nhà Giảng đường, nhà Thiền học, Tăng cư, Hậu cần, tượng Phật Thích Ca thành đạo, tượng Bồ Tát Quán Âm, tượng Đức Phật hoàng Trần Nhân Tông và các công trình phụ cận khác, là nền móng cho công tác trùng tu tôn tạo giai đoạn tiếp theo. Chùa Long Hoa ngày nay đã kế thừa những giá trị của Phật giáo và lịch sử-văn hóa thời Lý-Trần; là chốn tổ liên đăng của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
Mặc dù chưa hoàn thành toàn bộ dự án trùng tu xây dựng, nhưng với cảnh quan đẹp, không khí trong lành và tiêu chí 3 không (không thu phí tham quan; không hàng quán dịch vụ chèo kéo khách; không rác thải); với niềm tự hào về di sản văn hóa dân tộc, chùa Long Hoa đã và đang từng bước được hồi sinh trong không gian Di tích Núi Voi hùng vĩ, tạo nên một điểm nhấn đặc sắc về ngôi chùa thờ Phật linh thiêng cũng như một địa danh du lịch văn hóa tâm linh nổi tiếng. Lưu giữ và bảo tồn một kho tàng vô cùng phong phú về di sản văn hóa dọc theo chiều dài lịch sử của đất nước, của dân tộc; phát huy giá trị xưa một cách bền vững trong dòng chảy của nhịp sống hôm nay, chùa Long Hoa nói riêng, Khu Di tích và danh thắng Núi Voi nói chung là một trong những địa điểm du lịch văn hóa và tâm linh được nhiều người biết đến trên địa bàn thành phố Hải Phòng./.
