Kinh doanh, tích trữ hóa chất phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt là hoạt động diễn ra khá phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, đây là mặt hàng tiềm ẩn nguy cơ gây cháy, nổ cao, gây hậu quả nghiêm trọng nên cần được người sử dụng quan tâm, phòng ngừa hiểm họa.
Những vụ cháy nổ bắt nguồn từ hóa chất đã xảy ra rất nhiều, gây hậu quả lớn nhưng không phải ai cũng biết. Điển hình: 11h ngày 23-3-2017, tại ngôi nhà 5 tầng, số nhà 23 Kim Biên, phường 13, quận 5, TP. Hồ Chí Minh xảy ra cháy nguyên nhân vụ cháy là do tồn chứa nhiều loại hóa chất.
Tại Hải Phòng cũng đã xảy ra vụ cháy hoá chất. Vào ngày 27-11-2015, tàu Contship Ace quốc tịch Cộng hoà Cyprus có 20 container chứa 480 tấn phốt pho, đang bốc hàng tại cảng Nam Hải, số 173 đường Ngô Quyền thì 1 container chứa phốt pho bốc cháy. Để dập dám cháy, bảo vệ an toàn con tàu và số lượng hàng hoá trị giá hàng ngàn tỷ đồng, hơn 50 CBCS Cảnh sát PCCC đã bị nhiễm khói độc…
Theo các Cơ quan chức năng, Hải Phòng hiện có rất nhiều cơ sở, cửa hàng kinh doanh hóa chất, sơn, bột chống mốc, màu thực phẩm, hút ẩm, hương liệu các loại xen lẫn trong khu dân cư, ngay trên những khu phố sầm uất. Đặc biệt, có cả các loại hóa chất công nghiệp, thực phẩm vô cùng nguy hiểm. Đây chính là mối nguy hiểm tiềm ẩn đáng sợ, trong khi đó, hầu hết phương tiện chữa cháy tại chỗ ở những nơi này dường như chỉ để “làm cảnh”.
Khi sự cố xảy ra, Cơ quan chức năng thông báo nguyên nhân nhiều người mới biết những nguyên liệu tưởng chừng như “vô hại” lại có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đến vậy. Đó là chưa kể việc tích trữ hóa chất, chất dễ cháy trong những cơ sở sản xuất, kinh doanh dẫn tới nguy cơ gây cháy, nổ cao.
Lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ – CATP cho biết: Hóa chất là đơn chất, hợp chất, hỗn hợp chất được con người khai thác hoặc tạo ra từ nguồn nguyên liệu tự nhiên, nguyên liệu nhân tạo. Trong đó, dễ cháy nổ là những loại hóa chất có thể hoặc tự phân giải gây cháy nổ, hoặc phản ứng với các chất khác gây cháy nổ trong điều kiện nhất định về thành phần, nhiệt độ, áp suất…
Trong quá trình sản xuất, kinh doanh, bảo quản, vận chuyển hóa chất nếu không thực hiện nghiêm quy trình an toàn sẽ dễ xảy ra các sự cố như cháy nổ, rò rỉ, phát tán những hóa chất gây hại hoặc có nguy cơ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cho con người cũng như thiệt hại về tài sản, gây hại cho động thực vật, môi trường và gây ảnh hưởng xấu đến an toàn xã hội. Đặc biệt có nhiều loại hóa chất có nguy cơ gây cháy nổ cao.
Chính vì mức độ nguy hiểm như vậy nên khi chữa cháy những vụ việc liên quan đến hóa chất, lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp phải tính toán kỹ việc chữa như thế nào cũng như đưa người vào cứu nạn, cứu hộ khi chưa rõ loại hóa chất gì.
Nguy cơ cháy nổ và hậu quả gây ra lớn đến vậy, nhưng những người đứng đầu các cơ sở kinh doanh, tàng trữ hóa chất hầu như vẫn còn xem nhẹ công tác bảo quản cũng như đảm bảo an toàn PCCC. Chủ cơ sở không nghiêm túc khi tiến hành kê khai thông tin về tên hàng, chủng loại, nhãn mác, liều lượng sử dụng, hạn dùng, thành phần và nghiêm cấm các loại hình thức sang chiết. Nhiều cơ sở vẫn lợi dụng thậm chí chưa đăng ký vẫn kinh doanh mặt hàng đặc biệt này.
Bên cạnh đó, khi tiến hành kiểm tra các cơ sở này, lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ – CATP phát hiện hầu hết hệ thống điện tại các cơ sở thường câu mắc không đảm bảo an toàn PCCC, thiết bị tiêu thụ điện cũ kỹ, hết thời gian sử dụng, dây dẫn điện thường đi nổi, không được đi trong ống bảo vệ cách điện, tiết diện dây dẫn nhỏ với thời gian sử dụng lâu rất dễ dẫn đến hiện tượng quá tải, chập mạch điện gây cháy. Việc sử dụng các dạng nguồn lửa, nguồn nhiệt, thiết bị dụng cụ sinh lửa, sinh nhiệt như sử dụng ngọn lửa trần, hút thuốc, nấu ăn, đốt nhang, đốt vàng mã, hàn cắt kim loại… chưa được chú ý về điều kiện an toàn PCCC. Đây chính là yếu tố đầu tiên dẫn đến các sự cố cháy nổ, thường xảy ra vào ban đêm.
Để chủ động phòng chống cháy, nổ do hóa chất, Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ – CATP khuyến cáo, tại các kho, cơ sở kinh doanh, buôn bán hóa chất cần trang bị các phương tiện chữa cháy ban đầu như: cát, bình bột chữa cháy… và phương tiện chữa cháy phù hợp với tính chất nguy hiểm cháy của hóa chất để chữa cháy hiệu quả.
Trong khu vực chứa hóa chất, cần phân loại và xếp riêng biệt các loại hóa chất dễ cháy, nổ; hóa chất kỵ nước và phải có cảnh báo rõ ràng. Hóa chất dễ cháy phải để cách xa với nguồn nhiệt, nguồn điện tối thiểu 0,5m hoặc phải được cách ly bằng vật liệu không cháy. Những người làm việc tiếp xúc với các hóa chất nguy hiểm phải được đào tạo và được cấp thẻ an toàn lao động; phải được huấn luyện nghiệp vụ phòng cháy, chữa cháy và thường xuyên thực hành xử lý các tình huống cháy, nổ có thể xảy ra theo các phương án đã được xây dựng.
TRỌNG CÁT
