Dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) đang được sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội và người lao động. Ghi nhận của phóng viên, nhiều đại biểu và lao động cho rằng không nên tăng tuổi nghỉ hưu…
Đại biểu Quốc hội Ngọ Duy Hiểu – Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chia sẻ: Công đoàn đồng tình chủ trương tăng tuổi nghỉ hưu và tăng khung giờ làm thêm, song thực sự cũng rất trăn trở, rất “nghẹn ngào”…
Việt Nam không thiếu lao động
Ông Hiểu cho biết, đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu được đưa ra khi Việt Nam đang có nhiều xáo trộn về thị trường lao động. Trong khu vực Nhà nước, việc tinh giản biên chế khiến mỗi năm dư thừa hàng nghìn lao động. Ở khu vực doanh nghiệp, việc sa thải lao động nữ ở độ tuổi 40 ngày càng diễn biến phức tạp. Thêm vào đó, Việt Nam vẫn còn hàng triệu lao động thất nghiệp.
Ông Hiểu phân tích: “Thực tiễn cho thấy, hầu hết các quốc gia tăng tuổi nghỉ hưu là những quốc gia thiếu lao động. Nhưng Việt Nam vẫn đang thừa lao động. Cần lưu ý là nước ta dự kiến tăng tuổi nghỉ hưu đúng vào thời kỳ đang quyết liệt tinh giản biên chế, nhiều lao động mất việc. Hơn nữa, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động trẻ cũng còn khó khăn, mỗi năm cả nước vẫn có tới hơn 1 triệu lao động thất nghiệp, trong đó có vài trăm nghìn cử nhân”.
Phản biện lại quan điểm tăng tuổi nghỉ hưu vì tuổi thọ bình quân của người Việt Nam đang tăng lên, ông Hiểu cho rằng, đúng là tuổi thọ người Việt Nam tăng, nhưng số năm mắc bệnh tật trong đời lớn, trong đó nhiều người mắc nhiều bệnh, tức tuổi thọ cao nhưng không khỏe. “Ở nước ta, đặc thù ngành nghề lao động phần lớn là lao động nặng nhọc, cơ bắp, không phù hợp với lao động khi tuổi đã lớn. Thực tế các chủ lao động cũng không mong muốn sử dụng người lao động lớn tuổi vào lao động trực tiếp, bản thân người lao động cũng không mong muốn, nên năng suất lao động không cao”-ông Ngọc nói.
Chia sẻ với đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu và các đề xuất trong dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi), nhưng Đại biểu Quốc hội Bùi Thanh Tùng (Hải Phòng) cho rằng, việc sửa đổi bộ luật lần này phải đồng thời với sửa các luật liên quan, đặc biệt là Luật BHXH, để đảm bảo quyền và lợi ích của người lao động.
Cũng theo ông Tùng, khi sửa Bộ luật Lao động, những quy định của bộ luật này có thể sẽ tạo ra những xung đột với một số bộ luật khác như: Bộ luật Tố tụng Dân sự, Bộ luật Hình sự hoặc nảy sinh bất cập với Luật BHXH. Dẫn chứng quá trình đi khảo sát ở địa phương, ông Tùng cho rằng, hiện nay việc trốn tránh nghĩa vụ đóng BHXH của doanh nghiệp đang rất phổ biến. Đáng nói, nhiều chủ doanh nghiệp người nước ngoài đã trốn khỏi Việt Nam, khiến người lao động không biết bấu víu vào đâu để đòi quyền lợi BHXH. Trong khi đó, hiện nay, mới có rất ít vụ được đưa ra toà án giải quyết, do đang vướng thủ tục pháp lý liên quan…
Không tăng giờ làm thêm thì không đủ sống
Với quy định tại dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) về việc mở rộng khung giờ làm thêm, tăng thêm tối đa 100 giờ làm thêm/năm so với quy định hiện hành (từ tối đa 300 giờ/năm lên 400 giờ/năm), phía Bộ LĐTBXH cho biết, mức tăng giờ làm thêm chỉ áp dụng đối với một số ngành nghề nhất định và bộ luật cũng quy việc thỏa thuận theo nguyên tắc tự nguyện.
Với quy định trong dự thảo, ông Ngọ Duy Hiểu cũng cho biết, ông đồng ý chủ trương tăng khung giờ làm thêm tối đa lên 400 giờ/năm (tăng thêm 100 giờ/ năm so với hiện hành).
Theo ông Hiểu, mặc dù đồng ý với chủ trương này, là những người làm công tác công đoàn hết sức buồn và lo lắng, vì hiếm hoi có tổ chức công đoàn trên thế giới đồng ý tăng giờ làm thêm. “Tuy nhiên người lao động của chúng ta lương rất thấp, không tăng giờ làm thêm thì không đủ đáp ứng cuộc sống tối thiểu. Và thực tế nhiều nơi cũng đang lách luật, có nơi người lao động đã làm thêm tới 500 giờ/năm, nên chúng tôi chia sẻ về việc mở rộng khung giờ làm thêm” – ông Hiểu nói.
Theo ông Hiểu, đồng thời với tăng giờ làm thêm thì phải nghiên cứu để xây dựng phương án trả lương lũy tiến để đảm bảo quyền lợi cho người lao động, chẳng hạn giờ làm thêm thứ nhất 5 USD thì làm thêm giờ thứ 2 phải được trả 6 – 7 USD. Lý do, ngoài việc chi phí để người lao động đầu tư tái sản xuất sức lao động thì thực tiễn đã cho thấy, càng làm thêm nhiều giờ thì nguy cơ tai nạn lao động càng cao…
Ông Lê Quân – Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH cho biết, đang có nhiều luồng ý kiến trái chiều, nhất là từ các nhóm ngành nghề lao động khác nhau về đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu của lao động nam lên 62 tuổi, lao động nữ lên 60 tuổi. Đây là xây dựng chính sách, có tác động lâu dài nên cơ quan soạn thảo mong muốn các ý kiến đóng góp nhìn nhận theo hướng hướng tới tương lai.
Thùy Anh (Báo Dân Việt)
