Diễn biến tội phạm ma túy phức tạp do tác động khách quan từ mặt trái nền kinh tế thị trường, của hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa, sự phân hóa xã hội, nạn thất nghiệp, thiếu công ăn việc làm, ….hệ lụy làm phát sinh nhiều tệ nạn xã hội, các loại tội phạm. Thực tế vừa qua, đã có nhiều vụ án nghiêm trọng xảy ra có nguyên nhân từ ma túy, gây hậu quả đặc biệt lớn, thủ phạm gây án ngay cả với người thân, tạo tâm lý bất an, hoài nghi, lo lắng trong cộng đồng, tác động xấu đến đời sống xã hội.
Hiện nay, ma túy là vấn nạn toàn cầu và tệ nạn, tội phạm về ma túy đã và đang trở thành một trong những thách thức đe dọa an ninh ở hầu hết các quốc gia, vùng lãnh thổ. Đặc biệt, trong tình hình hiện nay, khi tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm có yếu tố nước ngoài… ngày một gia tăng, tiềm ẩn nhiều phức tạp, triệt để lợi dụng những tiến bộ công nghệ, nền kinh tế số, toàn cầu hóa… gia tăng hoạt động, với thủ đoạn hết sức tinh vi, liều lĩnh, bất chấp đạo lý, coi thường pháp luật, gây hậu quả nghiêm trọng cho nhân loại thì ma túy chính là “ma lực” kích thích các loại tội phạm hoạt động thêm trắng trợn, liều lĩnh, khó lường, không còn tính người.
Ở nước ta, công cuộc xây dựng, đổi mới đất nước, nhất là trên lĩnh vực phòng, chống tội phạm nói chung, tội phạm ma túy nói riêng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự vào cuộc chủ động, tích cực, trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn dân bước đầu thu được kết quả tốt, đáng ghi nhận, cơ bản đã kiềm chế và làm giảm được các loại tội phạm, góp phần giữ vững an ninh chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, vì cuộc sống yên bình, hạnh phúc của nhân dân.
Tuy nhiên, diễn biến tội phạm ma túy phức tạp do tác động khách quan từ mặt trái nền kinh tế thị trường, của hội nhập quốc tế, toàn cầu hóa, sự phân hóa xã hội, chênh lệch giàu nghèo ngày một lớn; nạn thất nghiệp, thiếu công ăn việc làm, rất nhiều lao động phải di cư, lang thang, hệ lụy làm phát sinh nhiều tệ nạn xã hội, các loại tội phạm.
Thực tế vừa qua, đã có nhiều vụ án nghiêm trọng xảy ra có nguyên nhân từ ma túy, gây hậu quả đặc biệt lớn, thủ phạm gây án ngay cả với người thân, tạo tâm lý bất an, hoài nghi, lo lắng trong cộng đồng, tác động xấu đến đời sống xã hội.
Trong khi kỷ cương phép nước có nơi, có lúc chưa nghiêm; đạo đức xã hội xuống cấp, một bộ phận có lối sống thực dụng, vị kỷ, vô cảm, đua đòi, ăn chơi vô lối, thiếu trách nhiệm, quá coi trọng đồng tiền, thậm chí nhiều nơi lấy tiền làm “thước đo” lòng tốt, vị thế, năng lực, bất chấp luân thường đạo lý.
Cùng với đó là lỗ hổng thể chế, chính sách, trong khi việc công khai, minh bạch, dân chủ còn mức độ và cơ chế kiểm soát quyền lực thiếu đồng bộ, không triệt để, tệ quan liêu, cửa quyền, tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm… Những biểu hiện tiêu cực đó vừa gây thiệt hại kinh tế đất nước, vừa làm làm băng hoại đạo đức, giảm lòng tin của một bộ phận nhân dân vào chế độ và sự lãnh đạo của Đảng, quản lý điều hành của Nhà nước.
Đặc biệt, tội phạm ma túy có phương thức, thủ đoạn hoạt động mới, rất tinh vi, thiên hướng “quốc tế hóa”, có sự câu kết chặt chẽ, nhất là giữa tội phạm ma túy trong nước với các loại tội phạm trong khu vực, trên thế giới, núp dưới vỏ bọc cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trá hình, hoạt động theo kiểu “xã hội đen”…
Các đường dây buôn bán ma túy triệt để lợi dụng hội nhập, mở cửa, số đối tượng có nhiều tiền án, tiền sự, mắc căn bệnh thế kỷ (HIV, AIDS), buôn bán với khối lượng lớn, chúng tỏ thái độ bất cần. Khi bị vây bắt, chúng sẵn sàng “khùng điên”, sử dụng đủ mọi thủ đoạn để khống chế, đe dọa, trả thù và dùng vũ lực, vũ khí chống trả quyết liệt, đến cùng, bất chấp hậu quả.
Nhận thức đầy đủ về tính quyết liệt, nguy hiểm của cuộc chiến chống ma túy, những năm vừa qua, lực lượng CAND, trực tiếp là Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã chủ động tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Bộ Công an triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp mang tính chiến lược, hiệu quả, đấu tranh, trấn áp mạnh tội phạm ma túy.
Huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân hưởng ứng, tích cực tham gia. Coi trọng kết gắn việc triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch, đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm nói chung, tội phạm ma túy nói riêng với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội và được xác định là nhiệm vụ cấp bách, ưu tiên ở mỗi địa phương, đơn vị.
Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ, ban ngành, đoàn thể, đặc biệt của người đứng đầu đối với công tác phòng, chống ma tuý.
Quan tâm xây dựng, duy trì, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến trong phòng, chống ma túy, tiêu biểu: xây dựng xã Thôm Mòn, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La từ điểm nóng về ma túy thành điểm sáng về kinh tế, văn hóa; xây dựng huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình, nơi có hoạt động ma túy phức tạp thành địa bàn ngăn chặn hiệu quả ma túy; duy trì hiệu quả phong trào “khéo tuyên truyền phòng, chống ma túy đối với thanh, thiếu niên” ở địa bàn Quảng Ninh…
Có hình thức phù hợp, nội dung phong phú, thiết thực tuyên truyền, vận động nhân dân ngay tại cơ quan, đơn vị, địa bàn cơ sở, những tụ điểm thường xuyên có hoạt động phức tạp về tệ nạn, tội phạm ma túy để người dân tự giác tham gia phong trào toàn dân phát hiện, tố giác tội phạm ma túy; cảm hóa, giáo dục, quản lý người phạm tội ma túy tại gia đình và cộng đồng; không để chồng, vợ, con và người thân sa vào tệ nạn cũng như phạm tội về ma túy. Tích cực tham gia công tác cai nghiện và quản lý người nghiện sau cai; vận động các đối tượng truy nã về ma túy ra đầu thú… Vì vậy, đã cơ bản xây dựng được phòng tuyến kìm chế, ngăn chặn tội phạm, hiểm họa ma túy ngay từ cơ sở, cộng đồng và nhân rộng được nhiều mô hình, điển hình xã, phường, thôn, bản… bình yên, không có tệ nạn, tội phạm ma túy.
Vượt lên mọi khó khăn, vất vả, Cảnh sát phòng chống tội phạm về ma túy không ngại nguy hiểm, hy sinh tính mạng, hạnh phúc gia đình, mưu trí, dũng cảm, trực tiếp triển khai nhiều kế hoạch nghiệp vụ, kế hoạch đấu tranh chuyên án.
Chủ trì phối hợp Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển, các cấp chính quyền, ban ngành liên quan triển khai nhiều chương trình, kế hoạch đấu tranh, triệt xóa nhiều tụ điểm, đường dây, băng nhóm tội phạm chuyên mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy. Phá nhiều vụ vận chuyển khối lượng lớn, nhiều đối tượng tham gia, có sự câu kết giữa đối tượng trong và ngoài nước.
Kết quả, từ ngày 15-12-2018 đến ngày 14-6-2019, lực lượng Công an đã chủ trì phối hợp các lực lượng phát hiện, bắt giữ 13.185 vụ, 20.070 đối tượng liên quan đến tội phạm ma túy. Thu giữ 4.993,44kg và 511.312 viên ma túy tổng hợp; 755,25kg heroin; 571kg cần sa khô cùng nhiều phương tiện, vũ khí, tài sản liên quan. So với cùng kỳ năm 2018, số vụ phát hiện, bắt giữ giảm 125 vụ, số đối tượng bắt giữ tăng 982; vật chứng thu giữ tăng 4.453,36 kg ma túy tổng hợp và giảm 532.820 viên ma túy tổng hợp; giảm 218,34kg heroin; giảm 407,27kg cần sa.
Các đơn vị, địa phương tiêu biểu, lập công xuất sắc là: Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Công an Hà Nội, TP HCM, Công an các tỉnh Hà Tĩnh, Sơn La, Quảng Ninh, Cao Bằng, Lào Cai, Hải Phòng, Nghệ An, Lạng Sơn, Điện Biên, Nam Định, Thanh Hóa, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai…
Tuy nhiên, để có được thành tích, chiến công to lớn, giữ bình yên hạnh phúc cho nhân dân, chỉ tính từ năm 1986 đến nay, có trên 150 cán bộ, chiến sỹ CAND đã anh dũng cảm hy sinh khi làm nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy, trên 1.000 đồng chí bị thương, mất một phần xương máu hoặc bị phơi nhiễm HIV trong khi làm nhiệm vụ.
Thành tích, cống hiến, hy sinh trong cuộc chiến chống tội phạm ma túy luôn được Đảng, Nhà nước và nhân dân tri ân, ghi nhận, đánh giá cao. Trong những ngày này, khi cả nước dành tình cảm và những hành động thiết thực tri ân các liệt sĩ, thương, bệnh binh, gia đình có công và những hoạt động tiến tới kỷ niệm 74 năm Ngày truyền thống CAND (19-8-2019), cán bộ, chiến sĩ Công an nói chung, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy nói riêng nguyện không ngừng tu dưỡng, rèn luyện theo Sáu điều Bác Hồ dạy CAND; học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và quán triệt, thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước về công tác Công an, nhất là Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Thường xuyên tự soi, tự sửa, khắc phục những thiếu sót, khuyết điểm, tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống cách mạng trong sáng, bản lĩnh chính trị vững vàng. Thi đua lập công xuất sắc, hoàn thành nhiệm vụ được Đảng và nhân dân giao phó, luôn xứng đáng là lực lượng trực tiếp, quả cảm trên trận tuyến đấu tranh chống tội phạm nói chung, tội phạm ma túy nói riêng.
PGS, TS, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Thế
