Hợp nhất tạo động lực, nguồn lực đưa Hải Phòng bứt phá mạnh mẽ

Sau hợp nhất thành phố Hải Phòng và tỉnh Hải Dương thành thành phố Hải Phòng mới sẽ tinh gọn bộ máy hành chính và mở rộng không gian phát triển, phát huy vai trò dẫn dắt của các vùng động lực, hành lang kinh tế, cực tăng trưởng quan trọng của vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước. Bởi, sau hợp nhất không chỉ là phép cộng về diện tích, dân số mà còn động lực, dư địa, phép nhân cho tăng trưởng…

Đáp ứng yêu cầu phát triển 

Sau hợp nhất, thành phố Hải Phòng mới đáp ứng tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số của thành phố trực thuộc Trung ương theo quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bảo đảm định hướng về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp. Thành phố Hải Phòng mới có diện tích tự nhiên, quy dân số tăng gấp đôi so với trước, là điều kiện thuận lợi trong hoạch định quy hoạch, chính sách phát triển quy mô lớn, cũng như phát huy tối đa nguồn lực. Bởi sự hợp nhất của các tỉnh, thành phố không chỉ là phép cộng về diện tích, dân số mà còn là phép nhân của tăng trưởng, sự cộng hưởng những lợi thế, tiềm năng. 

Trong đó, Hải Phòng và Hải Dương trước đây có nhiều điểm thuận lợi về vị trí địa lý, về lịch sử văn hóa, yếu tố đặc thù, giao thông liên kết vùng… Cả hai địa phương đều nằm ở khu vực Đồng bằng sông Hồng, có địa hình chủ yếu là đồng bằng thấp, bằng phẳng, thuận lợi cho phát triển công nghiệp, nông nghiệp và giao thông. Hải Dương nằm ở phía Tây của Hải Phòng, có chung ranh giới tự nhiên. Hải Dương nằm giữa trục Hà Nội- Hải PhòngQuảng Ninh, được xác định mục tiêu trở thành đầu mối logistics của vùng Đồng bằng sông Hồng. Cả hai giáp ranh nhau với chiều dài đường địa giới hành chính tới 97,8 km, với hệ thống giao thông liên kết thuận lợi, có 2 tuyến huyết mạch là Quốc lộ 5, cao tốc Hà Nội – Hải Phòng. Ngoài ra, Hải Phòng là thành phố Cảng trọng yếu của Việt Nam với đường bờ biển dài hơn 125 km nên giao thông đường thủy cũng vô cùng thuận lợi. Hải Phòng là thành phố cảng với hệ thống cảng biển lớn nhất miền Bắc, gồm cảng Đình Vũ, Lạch Huyện, cảng xăng dầu, cảng tàu khách… Đây là những cửa ngõ xuất- nhập khẩu không chỉ của Hải Phòng mà của cả vùng Đồng bằng Bắc bộ. Trong khi đó, Hải Dương có mạng lưới sông ngòi dày đặc, thuận lợi để phát triển đường thủy nội địa. Ngoài ra thành phố Hải Phòng có Cảng hàng không quốc tế Cát Bi, hệ thống đường sắt kết nối hai hành lang, một vành đai kinh tế giữa Việt Nam – Trung Quốc. Sự tương đồng, yếu tố vị trí thuận lợi giúp Hải Phòng sau hợp nhất phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế, đáp ứng yêu cầu phát triển.

Nhiều lợi thế phát triển 

Thành phố Hải Phòng sau hợp nhất đứng trước những cơ hội lớn phát triển bứt phá. Bởi, 2 địa phương đều thuận lợi khi cơ cấu kinh tế tương đồng với tỷ lệ ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ đạt hơn 74%, thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 63 triệu đồng/năm. Điều đáng nói, cả hai đều là địa bàn công nghiệp trọng điểm. Hải Dương hiện có 542 dự án FDI đang hoạt động với tổng vốn hơn 10,3 tỷ USD, nhiều khu công nghiệp lớn (Đại An, Phú Thái, Tân Trường, VSIP, An Phát…) đang thu hút mạnh mẽ nhà đầu tư. Giai đoạn 2020- 2025, Hải Dương quy hoạch và xây dựng mới 5 khu công nghiệp, nâng tổng số lên 17 khu công nghiệp, trong đó 12 khu công nghiệp đi vào hoạt động, tỷ lệ lấp đầy đạt 58%, Trong khi đó, Hải Phòng là trung tâm sản xuất công nghiệp với tốc độ tăng trưởng kinh tế 2 con số liên tục 10 năm qua, cơ cấu công nghiệp- xây dựng chiếm khoảng 53% GRDP, thu hút nhiều tập đoàn lớn (LG, Bridgestone, GE…) trong lĩnh vực điện tử, ô tô, thiết bị điện. 6 tháng năm 2025, Hải Phòng thành lập thêm 6 khu công nghiệp, nâng lên 20 khu công nghiệp với tổng diện tích khoảng 7.843 ha… Đến nay, Hải Phòng thu hút hơn 1.000 dự án FDI từ 42 quốc gia và vùng lãnh thổ, với tổng số vốn đạt 33,6 tỷ USD. Riêng Khu kinh tế Đình Vũ- Cát Hải chiếm 22,9 tỷ USD, tương đương hơn 80% tổng vốn FDI của toàn thành phố. Tỷ lệ lấp đầy tại các khu công nghiệp đạt 64,3%. 

Hải Phòng là cửa ngõ xuất- nhập khẩu chính phía Bắc với cụm cảng biển nước sâu Lạch Huyện, cảng Hải Phòng cùng hệ thống kho bãi, logistics quy mô quốc tế. Trước đây, phần lớn hàng hóa sản xuất tại tỉnh Hải Dương đều vận chuyển qua Hải Phòng để xuất khẩu và khoảng 80% nông sản của Hải Dương được xuất qua cảng Hải Phòng. Với lợi thế cảng biển cùng việc phát triển đồng bộ khu công nghiệp, khu kinh tế và hạ tầng giao thông kết nối cảng biển, thành phố Hải Phòng mới đứng trước thời cơ vững bước trở thành thành phố cảng biển lớn, đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chuyển đổi số, là động lực phát triển của vùng Bắc bộ và cả nước.

Cơ hội, vận hội mới 

Chủ trương của Đảng và Nhà nước ta trong sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh nhằm tạo ra thay đổi tích cực, hướng đến nâng cao được hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, góp phần tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, giúp tiết kiệm ngân sách nhà nước chi cho việc bảo đảm hoạt động của bộ máy quản lý. 

Hải Phòng mới, sau mở rộng quy mô cũng tạo điều kiện giải quyết tốt hơn các vấn đề về ô nhiễm môi trường, thu gom, xử lý chất thải, các vấn đề an sinh xã hội trên địa bàn. Với quy mô dân số và diện tích lớn hơn, cùng việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương cấp cơ sở trực tiếp quyết định và giải quyết những vấn đề liên quan đến đời sống kinh tế, xã hội của người dân trên địa bàn, là căn cứ để Hải Phòng tiếp tục cải cách hành chính, giữ vị trí tốp đầu cả nước, theo hướng đơn giản hoá trình tự, thủ tục, hồ sơ, giúp tiết kiệm chi phí, thời gian cho người dân, doanh nghiệp.

 Sự tương đồng về phong tục, tập quán cũng tạo điều kiện để Hải Phòng sau hợp nhất mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, thúc đẩy các hoạt động giao lưu văn hoá làm tiền đề cho việc xây dựng các hoạt động du lịch, văn hóa và hỗ trợ phát triển kinh tế. 

Đồng thời, thành phố Hải Phòng mới sau hợp nhất mở rộng quy mô, khắc phục một phần tình trạng biệt lập trong hoạch định và thực thi chính sách của các địa phương, góp phần kết nối đồng bộ cơ sở hạ tầng, theo đó, chia sẻ, lan tỏa kinh nghiệm tốt trong quản lý nhà nước và phát triển kinh tế giữa các khu vực có trình độ quản lý và phát triển kinh tế cao với khu vực liền kề. 

Phát biểu tại cuộc làm việc giữa Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng và Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hải Dương bàn về hợp nhất, đồng chí Lê Tiến Châu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Hải Phòng khẳng định: Hợp nhất là “cơ hội vàng” để Hải Phòng mới có quy mô lớn, mở rộng không gian phát triển, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế sẵn có, tạo thuận lợi để đầu tư tập trung, thu hút các dự án đầu tư hạ tầng kinh tế- xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, đô thị, hạ tầng công nghiệp… Sau hợp nhất, Hải Phòng có điều kiện thuận lợi trong việc phát huy tiềm năng, lợi thế về điều kiện tự nhiên, nguồn nhân lực trong phát triển kinh tế- xã hội, sắp xếp hợp lý nguồn lao động, tạo ra động lực mới cho sự phát triển, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng trưởng mạnh mẽ hơn. 

Tin vui ngay trước khi diễn ra Lễ công bố hợp nhất tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng. Quốc hội thông qua Nghị quyết số 226/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng. Đây là tiền đề, cơ sở quan trọng cho Hải Phòng mới thêm nguồn lực bứt phá mạnh mẽ hơn.