Tại cuộc làm việc với Cục Hải quan thành phố Hồ Chí Minh chiều 14-11, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu UBND thành phố lập tổ công tác, tìm hiểu kinh nghiệm thu phí hạ tầng cảng biển từ Hải Phòng. Từ đó, UBND thành phố sẽ báo cáo HĐND để trong năm 2020 có thể tổ chức thu phí này.
Trước đó, Cục trưởng Cục Hải quan thành phố Hồ Chí Minh Đinh Ngọc Thắng kiến nghị UBND thành phố áp dụng thu phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển thành phố Hồ Chí Minh (gọi tắt là phí hạ tầng cảng biển) như Hải Phòng đang áp dụng. Với sản lượng hàng công-ten-nơ khoảng 6 triệu TEU thông qua cảng biển thành phố Hồ Chí Minh, nếu áp dụng thu phí hạ tầng cảng biển, mỗi năm sẽ mang lại hàng nghìn tỷ đồng để thành phố tiếp tục đầu tư trở lại phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.
Việc thành phố Hồ Chí Minh tìm hiểu và có thể học Hải Phòng trong thu phí hạ tầng cảng biển cho thấy Hải Phòng không chỉ tiên phong mà cách làm cũng rất đúng đắn, hiệu quả cao, xứng đáng để các địa phương khác học tập. Thế nhưng, để được như vậy, thành phố cũng phải trải qua một quá trình với vô vàn những khó khăn, vướng mắc của một địa phương đi đầu trong thực hiện Luật Phí và lệ phí. Đúng luật, đúng thẩm quyền nhưng khi triển khai thực hiện vẫn phải vượt qua rất nhiều lực cản, mà cụ thể là phải xây dựng đề án, xây dựng mức thu phí phù hợp, không ảnh hưởng nhiều tới hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp; bảo đảm đầy đủ các thủ tục theo quy trình. Thận trọng, nghiêm túc là vậy nhưng khi bắt đầu triển khai cũng có một số hiệp hội doanh nghiệp, doanh nghiệp chưa thật đồng thuận và thành phố phải tiếp tục giải trình với các Bộ, ngành Trung ương; tuyên truyền, giải thích, làm rõ các vấn đề để doanh nghiệp hiểu và nhận thấy chủ trương thu phí của thành phố là hoàn toàn đúng đắn. Thực tế, qua 3 năm triển khai, mỗi năm Hải Phòng thu được 1000- 1300 tỷ đồng phí hạ tầng Cảng biển. Nguồn thu này được đầu tư hoàn toàn trở lại cho hệ thống kết cấu hạ tầng cảng biển, phục vụ đắc lực các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, từ đó giảm đáng kể thời gian vận chuyển, thông quan hàng hóa. Giờ đây, các doanh nghiệp đều đồng thuận và chấp hành tốt việc nộp phí. Qua thống kê, những năm qua, chỉ có vài chục doanh nghiệp nợ đọng. Từ đầu năm tới nay, các ngành, địa phương tổ chức thu phí đã thu được hơn 8,7 tỷ đồng nợ đọng của 63 doanh nghiệp. Số nợ còn lại không đáng kể, chỉ khoảng hơn 900 triệu đồng, cho thấy chủ trương, cơ chế, chính sách thu phí do Hải Phòng thực hiện đã đi vào cuộc sống và mang lại hiệu quả rõ rệt, nhận được sự đồng thuận cao.
Đáng chú ý, trong quá trình tổ chức thu phí, Hải Phòng luôn cầu thị, lắng nghe ý kiến phản ánh của doanh nghiệp và có sự điều chỉnh phù hợp đối với một số khoản phí. Gần đây, để bảo đảm đáp ứng yêu cầu thực tế thu phí, thành phố đang chỉ đạo có sự chuyển đổi cần thiết về cơ quan thu phí. Các ngành Tài chính, Hải quan… đều có đề xuất cụ thể về chuyển đổi cơ quan thu phí cũng như áp dụng công nghệ thông tin, phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị để nguồn thu phí được huy động kịp thời vào ngân sách.
Thực tế thu phí hạ tầng cảng biển của Hải Phòng những năm qua cho thấy, đơn vị đi đầu sẽ có không ít gian nan, nhưng Hải Phòng vẫn kiên định, thực hiện từng bước, bảo đảm áp dụng đầy đủ, nghiêm túc các quy định của pháp luật; làm tốt công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận để thực hiện. Đặc biệt, lãnh đạo thành phố luôn có sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, không để phát sinh nhũng nhiễu, tiêu cực, làm trái trong quá trình thu phí cũng như sử dụng nguồn lực từ thu phí.
Từ việc Hải Phòng đi đầu, các địa phương khác học tập và làm theo trong thu phí hạ tầng cảng biển cho thấy bản lĩnh, sự mạnh dạn, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật của thành phố. Đây cũng là một trong những minh chứng rõ nét nhất về đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy Hải Phòng từ sau Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ 15 đến nay, không những theo kịp và đáp ứng được đòi hỏi của quá trình phát triển mà còn góp phần để Hải Phòng trở thành điểm sáng, địa phương đi đầu của cả nước về phát triển kinh tế- xã hội, giữ vững quốc phòng- an ninh./.
Hồng Thanh
