Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đặt ra nhiệm vụ, giải pháp đối với Hải Phòng là đẩy mạnh phát triển khu vực kinh tế tập thể (KTTT), tạo điều kiện thuận lợi để các HTX, liên hiệp HTX phát triển hiệu quả trong mọi lĩnh vực, coi đây là nền tảng phát triển kinh tế- xã hội bền vững. Tuy nhiên, việc thiếu nguồn nhân lực trẻ, có chất lượng đang là trở ngại lớn đối với sự phát triển của khu vực kinh tế này.
Thiếu cán bộ trẻ, lao động lành nghề
Theo ông Lương Minh Huệ, Chủ tịch Liên minh HTX và doanh nghiệp thành phố, những mục tiêu, yêu cầu đặt ra của Nghị quyết 45 đối với sự phát triển của Hải Phòng ở mức cao, là mệnh lệnh, nhiệm vụ hết sức nặng nề. Đồng thời, cũng là thuận lợi mới, cơ hội mới để thành phố phát triển đột phá hơn nữa trong mọi lĩnh vực kinh tế- xã hội, trong đó có KTTT các HTX, liên hiệp HTX, làng nghề trên địa bàn thành phố.
Thành ủy, HĐND, UBND thành phố chủ trương nhất quán, KTTT là thành phần không thể thiếu trong sự phát triển kinh tế – xã hội thành phố. Tuy nhiên, những năm gần đây, sự phát triển của thành phần kinh tế này đang ngày càng gặp nhiều khó khăn. Tỷ trọng đóng góp vào GDP thành phố giảm dần từ 3,97% năm 2002 xuống 1,61% năm 2012. Đến năm 2018, chỉ còn ở mức 1,5%.
Có nhiều nguyên nhân khiến KTTT thành phố kém phát triển. Trong đó, yếu tố có tác động lớn là chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu. Phần lớn cán bộ quản lý HTX, làng nghề đều lớn tuổi, được thành viên bầu, nhiều người không có kinh nghiệm quản lý, yếu về chuyên môn, lúng túng khi điều hành. Qua khảo sát của Liên minh HTX và doanh nghiệp thành phố, chỉ có 31,9% số cán bộ HTX, làng nghề có trình độ sơ cấp trở lên. Nhiều trường hợp, cán bộ quản lý HTX thiếu kiến thức về pháp luật, chuyên môn nghiệp vụ, tin học, dẫn đến hạn chế trong việc tiếp cận thị trường. Trong khi, cơ chế thị trường đang tác động mạnh mẽ vào hoạt động của HTX, làng nghề, đòi hỏi các đơn vị phải đổi mới mô hình sản xuất- kinh doanh; đổi mới công tác quản lý điều hành, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, mới có thể đứng vững và phát triển. Cũng từ đó, việc thu hút lực lượng lao động trẻ có kỹ năng nghề nghiệp vào làm việc trong các HTX, làng nghề gặp khó khăn. Các làng nghề thiếu hụt trầm trọng lao động trẻ có tay nghề. Các HTX thiếu cán bộ quản lý, nhất là thiếu những cán bộ trẻ đã qua đào tạo tại các trường đại học. Trong nhiều năm qua, khó khăn về nguồn nhân lực ảnh hưởng trực tiếp, kìm hãm sự phát triển của khu vực KTTT thành phố.
Triển khai hiệu quả cao các đề án hỗ trợ
Trước thực tế đó, để hỗ trợ các HTX, liên hiệp HTX, làng nghề giải quyết khó khăn về nguồn nhân lực, cán bộ quản lý, thành phố quan tâm triển khai nhiều đề án liên quan đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý HTX; cán bộ quản lý nhà nước về KTTT, lao động làng nghề.
Từ năm 2016, thành phố thông qua và thực hiện Đề án Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý HTX trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2016 – 2020. Mục tiêu sau khi kết thúc đề án, 100% số cán bộ quản lý các HTX trên địa bàn thành phố được tham gia đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý và kiến thức chuyên môn. Riêng 2 năm 2017- 2018, có khoảng gần 1000 lượt học viên là cán bộ quản lý HTX được đào tạo, bồi dưỡng, được trang bị khối kiến thức mới đáp ứng tốt công tác điều hành hoạt động sản xuất và quản lý tài sản.
Cùng với đó, Đề án đào tạo nguồn nhân lực cho làng nghề truyền thống thành phố Hải Phòng giai đoạn 2017 – 2020 đang được triển khai. Trong đó, năm 2018, tổ chức được 9 lớp học ở 3 nhóm nghề: trồng hoa cây cảnh, nghề mây tre đan và dệt chiếu cói với 225 học viên tham gia. Qua đó, giúp người lao động trong các làng nghề được học tập, nâng cao tay nghề, sản xuất những sản phẩm phù hợp với nhu cầu người tiêu dùng. Đồng thời, bổ sung thêm nguồn lao động có tay nghề, cho các làng nghề truyền thống.
Đặc biệt mới đây, thực hiện Quyết định số 1231/QĐ-BNN-KTHT, ngày 9-4-2018 của Bộ Nông nghiệp – Phát triển nông thôn về việc triển khai thí điểm mô hình đưa cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, cao đẳng về làm việc có thời hạn ở HTX nông nghiệp, Sở Nông nghiệp- Phát triển nông thôn có tờ trình số 76/TTr – SNN đề nghị UBND thành phố phê duyệt đề án thí điểm mô hình đưa cán bộ trẻ có trình độ về công tác tại 4 HTX. Đó là: HTX sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp (SXKD DVNN) Cấp Tiến (huyện Tiên Lãng), HTX SXKD DVNN Tân Tiến (huyện An Dương), HTX SXKS SVNN Hợp Đức (quận Đồ Sơn) và HTX dịch vụ chăn nuôi Thái Sơn (huyện Kiến Thụy). Theo đề án, mỗi HTX sẽ được bố trí 1 cán bộ trình độ tốt nghiệp đại học, vào các vị trí việc làm trong thời hạn 3 năm. Kinh phí trả lương được hỗ trợ từ nguồn vốn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới hằng năm. Dự kiến, đề án được triển khai trong năm 2019, sau khi được HĐND thành phố thông qua.
Theo Chủ tịch Liên minh HTX và doanh nghiệp thành phố Lương Minh Huệ, các đề án đang và sắp được triển khai sẽ là động lực quan trọng để các HTX, làng nghề giải quyết khó khăn về nhân lực, từ đó có bước phát triển mới trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Mục tiêu là đưa KTTT Hải Phòng ngày càng phát triển, nâng cao mức tỷ trọng đóng góp vào GDP thành phố, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030, tỷ đóng góp vào GDP cả nước của Hải Phòng đạt 8,2% theo tinh thần Nghị quyết 45 đề ra.
Bài và ảnh: NGỌC LAN
