Kỳ họp thứ 7 (chuyên đề) HĐND thành phố ngày 29/8/2022 vừa thông qua chủ trương đầu tư 2 dự án hạ tầng tái định cư gồm khu tái định cư tại xã Tiên Thanh (huyện Tiên Lãng); khu tái định cư và chỉnh trang đô thị tại khu vực ngõ 226 phố Lê Lai, phường Máy Chai (quận Ngô Quyền).
Trước đó, tại kỳ họp thứ 5, HĐND thành phố thông qua chủ trương đầu tư các dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư tại tổ dân phố Phương Khê, phường Đồng Hòa (quận Kiến An), đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu tái định cư đảo Cát Hải tại xã Nghĩa Lộ và tuyến đường kết nối khu tái định cư với đường Tân Vũ-Lạch Huyện. Việc thông qua chủ trương đầu tư các dự án tái định cư tại các kỳ họp thể hiện rõ quyết tâm của thành phố trong thực hiện mục tiêu tái định cư phải đi trước một bước trong thực hiện giải phóng mặt bằng các dự án phát triển kinh tế xã hội, chỉnh trang đô thị.
Tái định cư là khâu quan trọng trong quá trình thực hiện công tác giải phóng mặt bằng để triển khai các dự án. Tái định cư đi trước một bước không chỉ bảo đảm quyền lợi của người dân mà còn thiết thực thúc đẩy tiến độ công tác giải phóng mặt bằng. Song, thực tế thời gian qua cho thấy, tại không ít dự án đã và đang triển khai trên địa bàn thành phố, công tác tái định cư được triển khai sau hoặc triển khai song song với dự án chính. Tái định cư chậm, không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án, còn ảnh hưởng đến đời sống của người dân khi phải ở tạm lánh trong thời gian dài, cuộc sống bị xáo trộn bởi không thể “an cư, lạc nghiệp”. Mặt khác, khi giao đất tái định cư chậm, người dân cũng chịu thiệt về tài chính nếu giá nộp tiền sử dụng đất tái định cư tăng cao hơn so với giá bồi thường, hỗ trợ tại thời điểm thu hồi đất. Đây cũng là một trong những điểm nghẽn lớn khiến công tác giải phóng mặt bằng nhiều dự án không bảo đảm tiến độ, yêu cầu đề ra.
Không phải bây giờ “tái định cư phải đi trước một bước” mới được đề cập đến. Song, trong quá trình thực hiện các dự án trên địa bàn Hải Phòng, vì nhiều lý do khác nhau mà việc triển khai chưa quyết liệt, dẫn đến điểm nghẽn trên. Chính bởi thế, trong thời gian gần đây, khi kiểm tra tiến độ các dự án trọng điểm lớn và làm việc với các sở, ngành, địa phương, lãnh đạo thành phố luôn thống nhất, nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo thực hiện giải phóng mặt bằng là tái định cư phải đi trước một bước. Dẫu biết, việc thực hiện xây dựng các khu tái định cư còn gặp nhiều khó khăn từ quỹ đất đến nguồn vốn. Song, khó cũng phải làm và không thể đẩy khó sang người dân.
Trên cơ sở quan điểm này, thành phố yêu cầu các quận, huyện bám sát các dự án trên địa bàn, rà soát, chủ động bố trí quỹ đất, đề xuất xây dựng các khu tái định cư trên địa bàn để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng các dự án và để bảo đảm sau khi thu hồi đất, người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở, cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.
Tại Nghị quyết 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao, việc bố trí tái định cư trong thu hồi đất cũng được đề cập, quy định rõ. Theo đó, việc thu hồi đất chỉ được thực hiện sau khi phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được phê duyệt; đối với trường hợp thu hồi đất mà phải bố trí tái định cư thì phải hoàn thành bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất; việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải đi trước một bước, bảo đảm công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích của Nhà nước, người có đất bị thu hồi và nhà đầu tư theo quy định của Hiến pháp và pháp luật…
Do đó, việc thành phố phê duyệt nhiều dự án hạ tầng phục vụ tái định cư không chỉ thực hiện chỉ đạo của Trung ương, còn từng bước đáp ứng nguyện vọng của các hộ dân có đất nằm trong phạm vi thực hiện các dự án phát triển. Đây cũng là cơ sở, tiền đề quan trọng để các địa phương thực hiện thành công công tác giải phóng mặt bằng, thúc đẩy tiến độ các dự án trọng điểm trên địa bàn thành phố. Đồng thời, tạo thêm động lực để thành phố triển khai đầu tư thêm nhiều công trình, dự án mới mang tầm vóc của thời đại, hướng đến xây dựng thành phố trở thành thành phố có trình độ phát triển cao trong nhóm các thành phố hàng đầu châu Á và thế giới theo định hướng Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị./.
Nguyên Hà
