Sau 14 năm triển khai, đến nay dự án tuyến đường trục chính có mặt cắt ngang rộng 100 mét Lạch Tray-Hồ Đông (Hải Phòng) mới triển khai được 6,5% tổng mức đầu tư. Thành phố Hải Phòng đã có chủ trương dừng dự án này, chuyển đổi thành dự án có mặt cắt rộng 35m.
Dừng dự án “rùa bò”
Dự án đường Lạch Tray-Hồ Đông được UBND TP Hải Phòng phê duyệt tại Quyết định số 1822/QĐ-UBND ngày 25/9/2007, do Công ty TNHH MTV Thương mại đầu tư Phát triển đô thị (Công ty TMĐT phát triển đô thị) làm chủ đầu tư.
Quy mô xây dựng đường trục chính có mặt cắt 100m. Điểm đầu từ đường Đông Khê 2 đến đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng theo quy hoạch là đường đô thị cấp 2, tổng chiều dài 5.761,45m và các công trình trên tuyến, gồm: Xây dựng khu tái định cư phường Nam Hải, gồm 33 nhà chung cư cao 5-11 tầng, 2.552 căn hộ khép kín; Xây dựng khu tái định cư phường Đằng Hải, gồm 248 lô đất xây dựng nhà liền kề hợp khối và 19 nhà cung cư cao 9-11 tầng, 2.458 căn hộ khép kín.
Dự án này có tổng mức đầu tư 4.384,565 tỷ đồng, diện tích sử dụng 107,18ha đất, gồm tuyến đường trục chính 60,64ha, 2 khu tái định cư 46,54ha, thời gian thực hiện dự án từ 2008-2018.
Theo báo cáo của Công ty TMĐT phát triển đô thị, dự án này đã thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng được 23,39ha đất của tuyến đường và 17,75ha đất của khu tái định cư. Tuyến đường trục đã thi công đến lớp bên tông nhựa thô khoảng 942m trên địa bàn quận Hải An và khoảng 135m trên địa bàn quận Ngô Quyền. Khu tái định cư phường Nam Hải đã đầu tư hoàn thành khu đất ở chia lô, còn khoảng 2ha chưa thu hồi GPMB phục vụ thi công khu chung cư cao tầng. Chi phí đến bù, GPMB và tổng giá trị công việc đã thực hiện khoảng hơn 300 tỷ đồng, đạt khoảng 6,5% tổng mức đầu tư.
Như vậy, sau 14 năm triển khai xây dựng, dự án này đã không đạt được mục tiêu và hiệu quả đầu tư. Nếu tiếp tục triển khai dự án với quy mô mặt cắt 100m, thì tổng mức đầu tư dự kiến tăng 8.100 tỷ đồng (tăng 1,85 lần). Trong khi đó, nguồn vốn trung hạn của thành phố đã dự kiến phân bổ hết cho các dự án do HĐND thành phố phê duyệt, triển khai trong giai đoạn 2021-2025, nên việc điều chỉnh, giữ nguyên quy mô dự án này sẽ không khả thi về nguồn vốn và có ảnh hưởng lớn đến khu vực dân cư vùng quy hoạch…
Mặt khác, chủ đầu tư thực hiện Dự án là Công ty TMĐT Phát triển đô thị, hiện nay đang trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp, nên không thuộc đối tượng được giao nhiệm vụ chủ đầu tư theo quy định của Luật Xây dựng và Luật Đầu tư công. Dự án đã quá thời gian thực hiện được phê duyệt 4 năm.
Vì vậy, Thường trực Thành ủy đã có Thông báo số 242-TB/TU ngày 11/6/2021 và UBND TP Hải Phòng có Thông báo số 272/TB-UBND ngày 27/5/2022, giao cho các ngành, trong đó có Sở KH&ĐT nghiên cứu, đề xuất trình tự, thủ tục dừng thực hiện dự án đường Lạch Tray-Hồ Đông và nghiên cứu đề xuất việc tiếp tục triển khai xây dựng tuyến đường có mặt cắt nhỏ hơn (35m).
Dự án tuyến đường trục mặt cắt 35m, dự kiến thực hiện từ năm 2026-2030.
Qua nghiên cứu các quy định của Luật Đầu tư công số 39/2019/QH14 và Nghị định số 10/2021/NĐ-CP, tại Công văn số 1630/KHĐT-ĐTTĐGS ngày 15/6/2022, Sở KH&ĐT đã đề nghị UBND TP Hải Phòng cho chủ trương dừng thực hiện vĩnh viễn dự án đường Lạch Tray-Hồ Đông; Giao Công ty TMĐT Phát triển đô thị, thực hiện quyết toán vốn đầu tư dự án, gửi Sở Tài chính thẩm định và phê duyệt theo quy định trong năm 2022.
Ngày 3/6/2022, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông có Công văn số 516/BQL-PTDA đề xuất phương án điều chỉnh mặt cắt ngang toàn tuyến đường B=35m gồm 4 làn xe cơ giới, 2 làn xe hỗn hợp. Tổng mức đầu tư dự kiến 4.370 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự án 52 tháng.
Ngày 1/6/2022, Sở Xây dựng có Công văn số 2107/SXD-QHKT trong đó nêu ý kiến “Phương án điều chỉnh bề rộng mặt cắt ngang tuyến đường trên dự kiến 35m là phù hợp với định hướng quy mô tối thiểu theo Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung kỳ này nhưng phải điều chỉnh Quy hoạch phân khu quận Hải An và Ngô Quyền theo quy định…”.
Theo dự kiến về nguồn ngân sách thành phố về kế hoạch đầu tư công trung hạn, giai đoạn 2021-2025, Sở KH&ĐT đề nghị UBND TP xin ý kiến Ban Thường vụ Thành ủy đồng ý chủ trương hoàn thiện thủ tục phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2024 và triển khai dự án trong giai đoạn trung hạn 2026-2030.
Đối với diện tích đất đã được thu hồi để đầu tư tuyến đường 100m và diện tích thu hồi để xây dựng khu tái định cư 41,14ha, đề nghị UBND thành phố tạm thời giao UBND quận Hải An và Ngô Quyền quản lý.
Hệ luỵ dự án treo cần được tháo gỡ
Cho đến nay, chưa có cơ quan chức năng nào của Hải Phòng điều tra, đánh giá về hiệu quả kinh tế, xã hội và những vấn đề phức tạp phát sinh, những hệ luỵ do tiến độ “rùa bò” của Dự án “treo” đường Lạch Tray-Hồ Đông gây ra.
14 năm qua, từ khi dự án đường Lạch Tray-Hồ Đông được triển khai, hàng trăm hộ dân thuộc các quận Hải An, Ngô Quyền luôn chuẩn bị tâm thế di dời nơi ở đi nơi khác. Nhiều hộ gia đình có nhà cửa sau nhiều năm xuống cấp, dột nát, muốn sửa chữa, xây mới, muốn chia tách đất cho người thân, chuyển nhượng quyền sử dụng đều bị… “tắc”.
Rất nhiều gia đình do chờ đợi “dự án treo” quá lâu đã phải sửa chữa nhà cửa tạm bợ để ở. Thậm chí, họ phải “chạy” mới được xây dựng nhà ở với quy mô từ 1 đến 2 tầng nhưng buộc phải ký cam kết, nếu dự án thu hồi sẽ tự nguyện không được đòi bồi thường cho phần xây dựng mới.
Nhiều gia đình muốn chuyển nhượng nhà cửa, đất đai để chuyển đi nơi khác thì không thể làm được Giấy CNQSDĐ cho người mua, nên đành phải chấp nhận chuyển nhượng với giá thấp hơn giá thị trường rất nhiều.
Đặc biệt, nhiều hộ gia đình, doanh nghiệp trong vùng “dự án treo” muốn thế chấp tài sản để vay vốn ngân hàng thì rất khó khăn khi duyệt các thủ tục thế chấp. Giá trị thế chấp do hạn chế về mặt pháp lý (vùng quy hoạch dự án), nên giá trị tài sản được các tổ chức tín dụng đánh giá, cho vay rất thấp so với thực tế tài sản ở các khu vực khác không có quy hoạch dự án.
Theo Giám đốc Công ty M.G có địa chỉ tại quận Hải An: Hiện tại tài sản doanh nghiệp nằm trong khu vực thu hồi để làm dự án xây dựng khu đô thị Lạch Tray-Hồ Đông và khu tái định cư phường Đằng Hải. Thông báo số 64 và Thông báo số 272/TB-UBND của UBND TP Hải Phòng đều chỉ đạo Sở KH&ĐT “Nghiên cứu, đề xuất trình tự, thủ tục dùng thực hiện dự án khu đô thị mới Lạch Tray-Hồ Đông” nhưng đến nay các cơ quan chức năng thành phố chưa có văn bản quy phạm pháp luật để huỷ bỏ quy hoạch “Khu đô thị treo” nói trên.
“Những năm qua, chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc thế chấp tài sản đảm bảo, vay vốn ngân hàng. Các cơ quan chức năng của quận thì buộc phải ghi là tài sản đang nằm trong vùng quy hoạch dự án đường Lạch Tray-Hồ Đông. Vì vậy, các ngân hàng định giá rất thấp khi cho vay… Đề nghị thành phố sớm thông qua việc bãi bỏ quy hoạch đối với khu đô thị Lạch Tray-Hồ Đông và công bố quy hoạch tuyến đường “rút gọn” từ 100m xuống 35m để Nhân dân yên ổn sinh sống“, Giám đốc Công ty M.G bày tỏ.
Phúc Thịnh
