Dự báo thời tiết mùa hè năm 2023 ở khu vực Hải Phòng: Khả năng nắng nóng gay gắt hơn năm 2022

Nắng nóng có khả năng gay gắt hơn, tổng lượng mưa giảm so với cùng kỳ là nét nổi bật của thời tiết mùa hè năm 2023 ở khu vực Hải Phòng.

Hiện tượng ENSO có ảnh hưởng đến thời tiết, khí hậu toàn cầu với mức độ khác nhau và rất đa dạng. Tuy nhiên, đối với từng khu vực cụ thể, vẫn có thể xác định được những ảnh hưởng chủ yếu có tính đặc trưng của mỗi hiện tượng thời tiết. Tại Việt Nam, vai trò của ENSO đối với thời tiết khí hậu ngày càng được thừa nhận, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay, với sự xuất hiện nhiều hiện tượng cực đoan, như mưa lớn, lũ lụt, hạn hán và nhất là bão và áp thấp nhiệt đới. Do đó, Trung tâm Khí tượng thủy văn Khu vực Đông Bắc sử dụng các thông tin ENSO để xây dựng phương trình dự báo, có thể dùng trong trong công tác dự báo nghiệp vụ, như là dự báo hạn vừa, hạn dài, dự báo mùa vụ…

Theo đó, hiện nay, nhiệt độ mặt nước biển khu vực trung tâm Thái Bình Dương tiếp tục có xu hướng tăng dần, hiện tượng ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái trung tính với xác suất 80-90% và chuyển dần sang trạng thái El Nino từ những tháng mùa thu năm 2023. Dưới tác động của hiện tượng ENSO, mùa bão, lũ ở Hải Phòng biến động khá mạnh mẽ. Thông thường, mùa bão, lũ ở Hải Phòng được xác định trung bình từ tháng 5 đến tháng 10. Tuy nhiên, tuỳ theo diễn biến thời tiết từng năm mà thời gian mùa mưa có xê dịch. Trong mùa, lượng mưa tập trung tới 86% lượng mưa toàn năm. Tổng lượng mưa mùa trung bình 1.413mm. Lượng mưa lớn nhất tháng vào khoảng 700-900mm, lượng mưa thấp nhất thường xảy ra vào tháng 10 và có tháng chỉ đạt 0,3mm. Lượng mưa chủ yếu tập trung vào các tháng giữa mùa (tháng 7, 8 và 9), đây là thời kỳ có lượng mưa biến động nhất và dễ gây ra úng lụt, hạn hán nặng nề và thất thường. Năm cực đại, tổng lượng mưa tháng 7 đến tháng 9 chiếm tới 99% tổng lượng mưa toàn mùa. Ngược lại, năm cực tiểu, lượng mưa 3 tháng này chỉ bằng 30 % tổng lượng mưa mùa. Như vậy, so với năm cực tiểu, lượng mưa năm cực đại lớn gấp 3,3 lần.

Nhận định tình hình thời tiết mùa mưa bão năm 2023 dưới tác động của ENSO cho thấy, từ tháng 4 đến tháng 9/2023, không khí lạnh có xu hướng hoạt động giảm dần về tần suất và cường độ trong những tháng tới. Từ nay đến tháng 5 có khả năng xảy ra nắng nóng cục bộ ở khu vực, sau đó gia tăng về cường độ trong tháng 6. Từ tháng 7 đến tháng 8/2023, nắng nóng tiếp tục xảy ra. Cường độ nắng nóng năm 2023 có khả năng gay gắt hơn so với cùng thời kỳ năm 2022. Nhiệt độ cao nhất dao động khoảng từ 35-37 độ C. Xu thế nhiệt độ trung bình tháng 4 và từ tháng 7 đến tháng 9/2023 phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) từ 0,5-1,0 độ C, Từ tháng 5 đến tháng 6/2023, nhiệt độ trung bình có xu hướng cao hơn khoảng 0,5 độ C so với TBNN cùng thời kỳ. Lượng mưa từ tháng 4 đến tháng 6/2023 phổ biến xấp xỉ TBNN, Từ tháng 7 đến tháng 9/2023, nhiệt độ phổ biến thấp hơn TBNN khoảng từ 5-15% so với TBNN cùng thời kỳ.

Từ nay đến tháng 5/2023, bão và ATNĐ ít có khả năng xuất hiện trên biển Đông, khoảng từ nửa cuối tháng 6 có khả năng bão hoặc ATNĐ xuất hiện trên khu vực biển Đông và phù hợp với quy luật khí hậu. Từ tháng 7 đến tháng 9/2023, số lượng bão, ATNĐ trên khu vực biển Đông có khả năng tương đương với TBNN cùng thời kỳ (khoảng 4-5 cơn bão, ATNĐ trên khu vực biển Đông) và có khả năng tác động đến các khu vực Bắc bộ. Bão và áp thấp nhiệt đới dự báo ảnh hưởng trực tiếp vào Hải Phòng có khả năng ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm (TBNN là 1,6 cơn), tức là có khoảng 1 đến 2 cơn bão hoặc ATNĐ đổ bộ trực tiếp vào Hải Phòng nhưng cần đề phòng bão mạnh, hướng di chuyển phức tạp. Bão và ATNĐ gây ra gió mạnh, sóng lớn ảnh hưởng đến các hoạt động trên các vùng biển. Ngoài ra hiện tượng mưa lớn, nắng nóng, giông, lốc, mưa đá trong giai đoạn chuyển mùa có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất và sức khỏe cộng đồng ở các khu vực trên phạm vi toàn quốc.

Mực nước các sông khu vực thành phố Hải Phòng chủ yếu chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều Vịnh Bắc bộ và mực nước thượng nguồn dưới tác động điều tiết của các hồ thủy điện tuyến trên. Khả năng mùa lũ năm nay các sông trong thành phố chịu tác động của 1-2 đợt lũ ở mức xấp xỉ cùng kỳ năm 2022, mực nước lớn nhất trên các sông xảy ra ở mức báo động 1 đến trên báo động 3 chủ yếu do tác động của triều cường kết hợp với nước dâng do bão gây ngập úng vùng trũng thấp ven sông và các tuyến đường nội thành tập trung chủ yếu từ tháng 7 đến tháng 9.

Trong năm 2023 khả năng diễn biến thời tiết, thủy văn phức tạp, người dân cần theo dõi chặt chẽ các thông tin về dự báo thời tiết hằng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng để chủ động đối phó với thiên tai do thời tiết, thủy văn gây ra./.

Nguyễn Hồng Sinh (Trưởng Phòng dự báo, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Đông Bắc)