Dạy chữ cho trẻ trước khi vào lớp 1: “Hành trang” không phù hợp

Để ngăn chặn việc dạy chữ sớm cho trẻ trong mùa hè này, mới đây Sở Giáo dục- Đào tạo ban hành công văn hướng dẫn công tác tuyển sinh đối với học sinh tiểu học. Theo đó, cấm tuyệt đối việc dạy trước chương trình lớp 1 cho trẻ trong độ tuổi học giáo dục mầm non. 

Cha mẹ học sinh không nên quá lo lắng, cho con đi học chữ trước khi bước vào lớp 1 (ảnh minh họa). 

 Tình trạng cho con học chữ trước khi vào lớp 1 diễn ra từ lâu nay. Mặc dù ngành Giáo dục- Đào tạo chủ trương xử lý nghiêm tất cả các lớp giảng dạy chữ cho trẻ mầm non, nhưng trên thực tế, việc dạy chữ cho trẻ vẫn diễn ra, thường “núp bóng” dưới hình thức “luyện chữ” tại các trung tâm luyện chữ đẹp, luyện chữ sư phạm. Các trung tâm này thường nằm trong ngõ, thời gian học các lớp luyện chữ linh hoạt với nhiều khung giờ các buổi sáng, chiều, tối. Các bậc cha mẹ có thể bố trí cho trẻ học bất kỳ ngày nào trong tuần. Mỗi buổi học thường kéo dài từ 1,5 đến 2 giờ. Với tần suất 3 buổi/tuần, cha mẹ học sinh phải chi trả 700 – 900 nghìn đồng cho một tháng học chữ của trẻ. Trẻ càng nhỏ học phí càng cao. Thời gian một khóa học chữ kéo dài 25-30 buổi. Ngoài ra, để phục vụ nhu cầu vừa dạy học vừa trông coi trẻ trong dịp nghỉ hè, một số trung tâm, lớp dạy chữ mở thêm dịch vụ trọn gói vừa học chữ kèm ăn trưa. Mức học phí dao động từ 2-3 triệu đồng/trẻ/tháng.

Lý giải việc dành cả kỳ nghỉ hè cuối cùng ở lứa tuổi mầm non của con để học chữ, anh Nguyễn Duy Quyết, ở phố Lê Lợi, đang có con theo học chữ tại trung tâm trên phố Nguyễn Hữu Tuệ (cùng quận Ngô Quyền) cho rằng: Mặc dù cũng nghe thông tin đề cập tác hại của việc dạy chữ cho trẻ trước khi vào lớp 1, nhưng do nhiều người truyền tai nhau, các cô giáo lớp 1 thường cho rằng trẻ biết chữ rồi, nên phương pháp dạy sẽ theo hướng đẩy nhanh chương trình học trên lớp. Do đó, gia đình mới quyết định cho con đi học chữ ngay từ đầu hè để tránh việc con không theo kịp các bạn trong lớp. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều gia đình quyết định sử dụng thời gian nghỉ hè để con đi học chữ. Cá biệt, một số cha mẹ cho con đi học chữ ngay từ khi kết thúc năm học mầm non 4 tuổi.

Theo Hiệu trưởng Trường tiểu học Lê Hồng Phong (quận Ngô Quyền) Phạm Thị Diện, việc cho trẻ học chữ trước khi vào lớp 1 khiến trẻ cảm thấy nhàm chán, thiếu hứng thú, khi vào học chính thức chỉ được giảng dạy những thứ đã biết rồi. Hơn nữa, các cô giáo mở lớp dạy chữ kể trên chủ yếu là giáo viên nghỉ hưu. Các cô có kinh nghiệm sư phạm nhưng không nắm bắt được các quy chuẩn đào tạo mới. Trẻ được dạy theo phương pháp cũ dễ bị sai trong tư thế ngồi, cách cầm bút. Đến khi vào lớp 1, giáo viên gặp khó khăn để uốn nắn các cháu theo quy chuẩn hiện hành. Hơn nữa, các nghiên cứu sư phạm cũng đúc kết, việc dạy chữ cho con trước 6 tuổi là không phù hợp với tâm lý, tư duy của trẻ, nhất là khả năng tưởng tượng, sáng tạo, liên tưởng của trẻ. Trẻ dưới 6 tuổi chưa biết chữ sẽ có khả năng sáng tạo tốt hơn do có thói quen quan sát chung quanh nhiều hơn.

Các chuyên gia giáo dục nhận định, việc biết chữ đối với trẻ là chắc chắn, chỉ khác nhau về thời điểm. Do đó, các bậc cha mẹ không cần cho trẻ đi học chữ quá sớm. Nhiều người nghĩ khó khăn nhất với trẻ khi bước vào lớp 1 là học kỹ năng đọc – viết, nhưng nghiên cứu thực tế chỉ ra rằng, điều đó không quan trọng bằng việc thích nghi với sự thay đổi môi trường, thay đổi cách tư duy từ hình ảnh sang tư duy trừu tượng bằng chữ cái, con số. Do đó, thay vào việc cố gắng dạy chữ cho con, cha mẹ nên để thời gian cho con tự học hỏi từ môi trường sống chung quanh, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, kỹ năng sống. Đây cũng là cách tốt nhất để chuẩn bị tâm thế và tinh thần ham học hỏi cho trẻ khi bước vào lớp 1.

Bên cạnh đó, để chủ động ngăn chặn những tác hại của việc dạy chữ sớm cho trẻ, Thanh tra Sở Giáo dục- Đào tạo, Phòng Giáo dục các quận, huyện cần tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, xử lý những điểm lớp vi phạm quy định dạy trước chương trình tiểu học cho trẻ ở độ tuổi mầm non.

Phương An – Báo Hải Phòng 12/6/2018