Từ hòn đảo hoang vu diện tích chưa đầy 3 km2, cách đất liền hơn 130 cây số với “đặc sản” cát trắng cùng sóng gió quanh năm, trải qua 25 năm kể từ khi được thành lập, huyện đảo Bạch Long Vỹ vươn mình trở thành Trung tâm Dịch vụ nghề cá lớn giữa vịnh Bắc Bộ. Đến thăm hòn đảo “Đuôi rồng trắng”, khách từ đất liền không khỏi bỡ ngỡ trước dáng dấp của đô thị, với những ngôi nhà nhiều tầng sừng sững nơi sườn núi và những khu dân cư đông đúc, sầm suất với đầy đủ các dịch vụ. Sự đổi thay kỳ diệu nơi đảo xa có phần đóng góp rất lớn của các thế hệ thanh niên thành phố Cảng…
Tàu thuyền của ngư dân neo đậu tại âu cảng Bạch Long Vỹ.
25 năm năm ấy biết bao nhiêu tình
Sau gần 6 giờ đồng hồ vượt sóng, tàu Bạch Long chở đoàn công tác của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, các tỉnh, thành phố có đảo Thanh niên… rúc từng hồi còi dài trước khi cập âu cảng Bạch Long Vỹ. Trong số những người ra đón đoàn, dễ dàng nhận ra chị Vũ Thị Ngân, cựu Liên đội trưởng Liên đội Thanh niên xung phong (TNXP) Bạch Long Vỹ, qua dáng người cao gầy cùng nước da sạm đen vì nắng gió. Còn nhớ, trong chuyến công tác lần đầu ra huyện đảo gần 10 năm về trước, được nghe chị kể về lịch sử của đảo, về những khó khăn gian khổ của lớp TNXP ngày đầu ra xây dựng đảo, về ý chí, nghị lực và khát vọng của sức trẻ. Theo lời chị Ngân, trước đây, Bạch Long Vỹ được ngư dân gọi là đảo “vô thuỷ” (không có nước ngọt) nên chỉ được dùng làm nơi tránh bão gió. Đến năm 1920, khi tìm thấy mạch nước ngọt ngầm, một số ngư dân bắt đầu đưa gia đình ra đảo, chủ yếu sinh sống bằng nghề đánh bắt hải sản.
Ngày 9-12-1992, bước ngoặt lịch sử của đảo “vô thuỷ” khi Chính phủ ban hành Nghị định số 15/NĐ/CP thành lập huyện đảo Bạch Long Vỹ. Đúng 2 tháng rưỡi sau, ngày 26-2-1993, chuyến tàu chở 60 đội viên TNXP đầu tiên rời đất liền ra đảo với nhiệm vụ xây dựng huyện đảo, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. “Ngày nay tàu Bạch Long chỉ cần 6-7 tiếng là ra đến đảo, nhưng chuyến tàu đầu tiên ấy, phải mất hơn 1 ngày mới đặt chân lên đảo. Những ngày tiếp theo, chúng tôi phải đối mặt với thực trạng không điện, không đường, nước ngọt thiếu thốn, chung quanh chỉ toàn cỏ dại, cát trắng và xương rồng… Để tiết kiệm nước ngọt, nhiều nam thanh niên cạo trọc để khỏi tốn nước gội đầu. Cánh nữ, dù sạch sẽ đến mấy thì dăm ba ngày mới tắm và cũng chỉ dám dùng ca nước ngọt tráng mình sau khi tắm dưới biển. Thiếu thốn, khó khăn, vất vả là vậy, nhưng chẳng ai bỏ trốn hoặc có ý nghĩ bỏ đảo về đất liền”, chị Ngân tâm sự.
25 năm, sức trẻ, nghị lực, quyết tâm của các thế hệ TNXP cùng quân, dân trên đảo giúp Bạch Long Vỹ “thay da, đổi thịt”. Khu vực bãi đá hoang vu khi xưa trở thành âu cảng rộng luôn giang tay đón những con tàu về neo đậu sau những chuyến đi biển dài ngày. Phía Tây đảo, âu cảng mới đang được gấp rút xây dựng để đón nhiều hơn nữa các tàu cá của không những bà con ngư dân thành phố, mà còn cả Quảng Bình, Quảng Trị, Nghệ An, Thanh Hoá… về đây neo đậu mua nhu yếu phẩm, nước ngọt, xăng dầu, tránh trú bão. Từ không có điện, cung cấp điện hạn chế theo giờ, luân phiên, giờ đây, điện trên đảo có 24/24h. Đêm tối giữa trùng khơi, Bạch Long Vỹ hiện lên lung linh với ánh đèn điện từ các gia đình, đèn đường, đèn các tàu neo đậu trong âu cảng… Cơn khát nước ngọt “kinh niên” cơ bản được giải quyết khi hồ chứa nước ngọt đi vào hoạt động. Nhờ có những cột sóng vi-ba mà thông tin liên lạc với đất liền bảo đảm thông suốt. Bạch Long Vỹ mang dáng dấp của đô thị giữa biển khơi với những ngôi nhà cao tầng san sát nơi triền núi, những khu dân cư với đầy đủ dịch vụ luôn vang tiếng nói cười.
Tỏa sáng đảo Thanh niên toàn quốc
Năm 2013, khi ở độ tuổi 20, huyện đảo Bạch Long Vỹ đón nhận tin vui khi Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 186/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án xây dựng đảo Thanh niên toàn quốc giai đoạn 2013-2020”. Trên cơ sở đề án, Ban Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ban hành Kế hoạch số 226-KH/TWĐTN-TNXP triển khai xây dựng đảo Thanh niên toàn quốc giai đoạn 2013-2020 tại 6 tỉnh, thành phố: Đảo Trần (tỉnh Quảng Ninh); đảo Bạch Long Vỹ (thành phố Hải Phòng); đảo Cồn Cỏ (tỉnh Quảng Trị); đảo Hòn Chuối (tỉnh Cà Mau); đảo Thổ Châu (tỉnh Kiên Giang) và đảo Cù Lao Xanh (tỉnh Bình Định).
Triển khai đề án, UBND thành phố chỉ đạo Ban Thường vụ Thành đoàn, UBND huyện Bạch Long Vỹ rà soát các dự án xây dựng trước năm 2014 và tổng hợp danh mục dự án đầu tư, phân kỳ đầu tư dự kiến xây dựng đảo Thanh niên Bạch Long Vỹ giai đoạn 2014-2020. 14 dự án giai đoạn này được giao cho Tổng đội TNXP và UBND huyện Bạch Long Vỹ làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Nhờ hàng chục công trình lớn, đảo Thanh niên Bạch Long Vỹ có những thay đổi, bước phát triển vô cùng ấn tượng. Trong đó, công trình hồ chứa nước ngọt hoàn thành năm 2017 cùng với tàu Hoa Phượng Đỏ được đóng mới với kinh phí hơn 170 tỷ đồng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội, kéo huyện đảo gần đất liền hơn. Hiện, Bạch Long Vỹ có Khu bảo tồn biển với 22 loài động vật thuỷ sinh hoang dã, trong đó nhiều loài quý, có giá trị kinh tế cao như: Hải sâm, bào ngư, ốc đụn… Tổng đội TNXP đang gấp rút hoàn thiện thủ tục để triển khai dự án cải tạo khu sinh hoạt chung và nhà ở cho TNXP tại đảo với tổng mức đầu tư gần 23,6 tỷ đồng.
Sự nỗ lực, quyết tâm của các tổ chức Đoàn thành phố, huyện đảo Bạch Long Vỹ nói riêng, quân và dân thành phố nói chung trong việc triển khai xây dựng Đảo Thanh niên Bạch Long Vỹ được trung ương ghi nhận, đánh giá cao. Phát biểu tại Hội nghị sơ kết 5 năm triển khai Đề án xây dựng Đảo Thanh niên toàn quốc được tổ chức sáng 14-3 tại huyện đảo, Bí thư BCH Trung ương Đoàn Nguyễn Ngọc Lương biểu dương điểm sáng Bạch Long Vỹ với nỗ lực, quyết tâm và kết quả đạt được trong việc bố trí, sắp xếp ổn định tại chỗ và tiếp nhận các hộ dân cư và gia đình TNXP ra đảo lập nghiệp lâu dài; xây dựng kết cấu hạ tầng xã hội thiết yếu, điện, nước sinh hoạt, giao thông, nhà cửa, trụ sở cơ quan hành chính, xây dựng các cụm dịch vụ nuôi trồng và đánh bắt hải sản, các khu neo đậu tàu thuyền tránh bão; phát triển dịch vụ hậu cần nghề cá, cung cấp các nhu yếu phẩm tạo điều kiện cho ngư dân bám biển, tạo việc làm và thu nhập cho lao động trên đảo…
Thái Phan – Báo Hải Phòng
