Đánh thức tiềm năng phát triển du lịch đường sông

Hệ thống thủy mạch phong phú, giàu sức hút

Hải Phòng hiện có hơn 50 con sông lớn nhỏ, trong đó nhiều con sông mang giá trị đặc biệt về địa lý, kinh tế và lịch sử. Khu vực Đông Hải Phòng có những dòng sông nổi tiếng, như: Bạch Đằng, Cấm, Lạch Tray; khu vực Tây Hải Phòng có các sông: Rạng, Kinh Thầy, Luộc, Tranh.

Ngoài ra, Hải Phòng còn có các con sông chảy xuyên dọc địa hình thành phố như: Thái Bình, Văn Úc… Tất cả tạo nên hệ thống thủy mạch phong phú, kết nối Hải Phòng với nhiều địa phương trong vùng.

Các dòng sông nơi đây đều là “chứng nhân” của lịch sử. Bạch Đằng – dòng sông huyền thoại, gắn liền với các chiến công hiển hách trong lịch sử chống giặc ngoại xâm, được coi là biểu tượng bất diệt của ý chí và tinh thần dân tộc.

Trước đó, bên bờ sông Cấm, Nữ tướng Lê Chân đã chọn lập ấp An Biên – tiền thân của thành phố ngày nay. Sông Lục Đầu, hợp lưu từ sáu con sông lớn, từng chứng kiến sự lớn mạnh của quân dân Đại Việt trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên mông, ghi dấu những trang sử hào hùng.

Dọc theo các dòng sông lớn của thành phố, du khách dễ dàng bắt gặp những di tích cổ kính, làng quê trù phú, làng nghề truyền thống lâu đời. Theo chị Nguyễn Thị Lan Hương, một du khách ưa thích du lịch đường sông, hiện đang sinh sống tại phường Phúc Lợi (Thủ đô Hà Nội), đó là những giá trị văn hóa lịch sử quý báu, nếu được khai thác hợp lý, sẽ trở thành nguồn lực quan trọng để phát triển du lịch. Như sông Bạch Đằng với cảnh quan hùng vĩ, từng là tuyến giao thương quan trọng nối Vân Đồn với Thăng Long, nay có khu di tích Bạch Đằng Giang – điểm đến linh thiêng, càng thu hút đông đảo du khách.

Trong khi đó, sông Luộc dài 72 km, kết nối sông Hồng và sông Thái Bình, vừa là ranh giới tự nhiên giữa Hải Phòng và Hưng Yên, vừa gắn liền với nhiều di tích, như: đền Tranh, đền Khúc Thừa Dụ, chùa Tranh, đình Trịnh Xuyên. Xuôi theo các dòng sông đó, làng nghề mộc Cúc Bồ, bánh gai Ninh Giang hay phường rối nước Hồng Phong cũng góp phần làm phong phú đời sống văn hóa ven sông.

Tuy nhiên, như bà Hà Thị Cúc, 68 tuổi, người dân xã Ninh Giang cho biết: “Sông Luộc bao đời nay là con sông trù phú, hai bên bờ có nhiều di tích lịch sử và cảnh quan đẹp. Nhưng những lợi ích về du lịch vẫn chưa được khai thác, mới chỉ dừng lại ở trồng trọt và vận chuyển hàng hóa”… Điều đó phản ánh thực tế, tiềm năng lớn của du lịch đường sông ở Hải Phòng chưa được khai thác hiệu quả.

“Đánh thức” tiềm năng

Trước yêu cầu phát triển du lịch đường sông hiện nay, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng tổ chức hội thảo “Phát triển du lịch đường thủy tại Hải Phòng: Cơ sở khoa học, định hướng và giải pháp”, với sự tham gia của các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực. Hội thảo đưa ra cơ sở khoa học, đánh giá thực trạng và tiềm năng phát triển du lịch đường thủy của thành phố, đồng thời đề xuất nhiều giải pháp cụ thể. Trong đó, các chuyên gia đều thống nhất rằng Hải Phòng có đủ điều kiện để phát triển loại hình du lịch này, để những dòng sông trở thành “sản phẩm” đặc trưng, giàu sức hút.

Đồng chí Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh: “Phát triển du lịch đường sông là một bài toán khó, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực. Tuy nhiên, với sự đồng hành của chuyên gia, doanh nghiệp và cơ quan quản lý, chúng tôi tin tưởng rằng các dòng sông của Hải Phòng trong tương lai gần sẽ tấp nập “trên bến dưới thuyền”, trở thành sản phẩm du lịch chủ lực, hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế”.

Một số giải pháp trọng tâm được lãnh đạo ngành văn hóa, thể thao và du lịch, các chuyên gia xác định đều cho rằng cần quy hoạch đồng bộ hạ tầng du lịch đường sông, bao gồm: bến tàu, cầu cảng và hệ thống dịch vụ phụ trợ như nhà hàng, khách sạn, khu nghỉ dưỡng ven sông. Bên cạnh đó, thành phố cần đầu tư cải tạo cảnh quan hai bên bờ, bảo đảm an toàn, thuận lợi cho khai thác du lịch.

Cùng với đó, chỉ đạo ngành chức năng, các đơn vị liên quan xây dựng tour du lịch mang tính đặc thù gắn với cảnh quan, cuộc sống, di tích ven bờ các con sông; xây dựng các chương trình nghệ thuật trên mặt nước mang bản sắc Hải Phòng để tạo điểm nhấn riêng biệt, gia tăng sức hấp dẫn của các sản phẩm du lịch.

Một hướng đi quan trọng khác là tăng cường liên kết vùng bằng đường sông. Với lợi thế hệ thống sông ngòi kết nối tự nhiên, Hải Phòng có thể mở các tuyến du lịch liên tỉnh, liên kết khu di tích Bạch Đằng Giang với Yên Tử, Hạ Long, hình thành chuỗi sản phẩm đa dạng: tâm linh – sinh thái – biển đảo. Đây sẽ là “mắt xích” quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và kéo dài thời gian lưu trú của du khách.

Để những định hướng trên trở thành hiện thực, cần có sự vào cuộc đồng bộ của nhiều bên. Chính quyền các địa phương cần ban hành cơ chế, chính sách thuận lợi, tạo môi trường đầu tư minh bạch. Doanh nghiệp du lịch cần mạnh dạn đầu tư phương tiện hiện đại, dịch vụ chất lượng cao. Người dân cần chung tay gìn giữ môi trường sinh thái, xây dựng văn hóa ứng xử văn minh. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các chủ thể trên sẽ là “chìa khóa” để biến tiềm năng thành lợi thế cạnh tranh…

TUẤN LINH