Kết quả 9 tháng kể từ đầu năm 2019, kinh tế thành phố tiếp tục duy trì tốc độ phát triển cao, Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng 16,2% so với cùng kỳ năm trước (kế hoạch năm tăng 15,5%). Trong đó có đóng góp rất lớn của ngành công nghiệp-xây dựng, với tỷ lệ đóng góp cao nhất trong cơ cấu tăng trưởng là 12,05%.
Những con số ấn tượng
Có thể nói, mức tăng trưởng của chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) 9 tháng đạt 24.03% so với cùng kỳ năm 2018 là một con số hết sức ấn tượng. Bởi lẽ mặc dù chỉ số IIP của thành phố tăng liên tục trong những năm gần đây, nhưng trong kế hoạch năm 2017, với những dự báo thận trọng, thành phố chỉ xây dựng chỉ tiêu tăng IIP đến 22%.
Như vậy, nếu tình hình tiếp tục diễn biến thuận lợi, công nghiệp sẽ là một trong những ngành đầu tiên “về đích” trong kế hoạch cả năm 2019. Điều hết sức đáng chú ý, như đã nói ở trên, khu vực công nghiệp – xây dựng tiếp tục chiếm vị thế áp đảo trong đóng góp vào kinh tế thành phố, với 12,05 điểm phần trăm vào tốc độ tăng chung 16,2%.
Theo số liệu báo cáo, trong 51 nhóm ngành kinh tế cấp 4 thuộc lĩnh vực công nghiệp, 35 ngành có chỉ số bình quân tăng trong 9 tháng. Đánh giá chung cho thấy, tiêu biểu nhất là IIP của phân ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 26,58%, với đóng góp chủ lực của một số lĩnh vực như sản xuất linh kiện điện tử, thiết bị viễn thông, điện tử dân dụng, xi măng và sắt thép…
Trong đó sản xuất mô tơ, máy phát điện tiếp tục là ngành có mức tăng cao nhất là 244,06%; tiếp theo sản xuất thiết bị truyền thông tăng 86,88%; sản xuất gỗ dán, gỗ lạng, ván ép đứng thứ 3 với mức tăng 63,64%… Cho thấy nhiều doanh nghiệp đã vượt qua tình hình khó khăn, không chỉ phục hồi sản xuất mà còn tăng trưởng mạnh mẽ.
Đơn cử, phân ngành sản xuất linh kiện điện tử, thiết bị viễn thông, điện tử dân dụng 9 tháng qua có sự đóng góp lớn của ba doanh nghiệp thuộc tập đoàn LG như sự án sản xuất sản phẩm màn hình điện thoại, ti vi của công ty LG Display, LG Electronics và dự án sản xuất sản phẩm modun camera máy điện thoại của LG Innoteck.
Doanh thu của 3 công ty này tăng 42,3% so cùng kỳ, thu hút và tạo việc làm cho 17 nghìn lao động, hiện đang tiếp tục sản xuất ổn định với những đơn hàng đã được ký kết đảm bảo đến hết năm. Cùng với đó, sau một thời gian gặp khó khăn về thị trường, phân ngành sản xuất xi măng đã trở lại ngoạn mục và tiếp tục duy trì tốc độ tăng, dù còn khiêm tốn với mức 5,43%.
Tương tự phân ngành đóng tàu cũng đạt mức tăng khoảng 34,5% do một số doanh nghiệp có kết quả sản xuất tốt, đã ký được các hợp đồng lớn và đi vào thực hiện từ quý 3.
Cùng với những ví dụ kể trên, nhiều phân ngành sản xuất mũi nhọn tiếp tục khẳng định sự ổn định, làm sáng bản đồ công nghiệp thành phố. Đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn FDI đang hoạt động ở các khu cụm công nghiệp chủ lực của thành phố như Tràng Duệ, Nomura, VSIP, Đình Vũ – Cát Hải, Tân Liên…
Nỗ lực vượt khó về đích
Tính theo thời gian thì năm 2019 chỉ còn chưa đầy 3 tháng, mặc dù đã đạt kết quả ấn tượng nhưng công nghiệp thành phố vẫn còn không ít thách thức hiện hữu.
Như đã đề cập, một số phân ngành tăng trưởng đóng góp lớn vào chỉ tiêu IIP kể trên nằm chủ yếu ở một bộ phận doanh nghiệp, tạo ra sự mất cân bằng không nhỏ trong hành chục nghìn doanh nghiệp công nghiệp đang hoạt động trên địa bàn thành phố. Nghĩa là còn không ít doanh nghiệp vẫn đang tiếp tục khó khăn, chưa thực sự ổn định sản xuất và phát triển.
Bằng chứng là trong khi 35 phân ngành tăng trưởng, còn tới 16 phân ngành có chỉ số IIP giảm. Báo cáo đánh giá cho thấy, một số phân ngành có chỉ số tiêu thụ giảm so cùng kỳ 2018 như sản xuất thiết bị truyền thông giảm 56,9%; sản xuất bia giảm 20,6%; sản xuất phân bón giảm 28,6%; sản xuất săm lốp cao su giảm 11,6%…
Không nói đến nguyên nhân chủ quan đến từ chiến lược sản xuất kinh doanh, trên thực tế mỗi ngành sản xuất giảm đều liên quan đến tác động của những nguyên nhân khách quan.
Chẳng hạn như sản xuất phân bón 9 tháng giảm 16,73% so với cùng kỳ năm trước, do tình hình tiêu thụ trong nước gặp nhiều khó khăn, để giảm tồn kho các doanh nghiệp phải duy trì chạy thấp tải.
Trong khi thị trường xuất khẩu chưa có chiều hướng tích cực do giá phân bón DAP thế giới liên tục giảm mạnh, chưa kể nhóm hàng này còn phải cạnh tranh trực tiếp trong nước với hàng nhập khẩu, nhất là phân bón Trung Quốc. Sản xuất thức ăn gia súc, gia cầm cũng vậy, khó khăn lớn nhất dẫn đến tiêu thụ chậm được cho là ảnh hưởng của dịch tả châu Phi, khiến chăn nuôi lợn đi vào bế tắc.
Hoặc như năm 2019, nhiều thương hiệu bia trong nước đã phát triển mạnh mẽ ở thị trường Hải Phòng, đáng kể như sản phẩm của thương hiệu bia Sài Gòn, cùng với bia Hà Nội, Halida… đã tạo ra áp lực về cạnh tranh cho ngành bia Hải Phòng.
Tuy nhiên, theo phân tích chuyên môn, thì dịp cuối năm khi thời tiết được cải thiện, thị trường hàng tiêu dùng sôi động theo thông lệ, thì những phân ngành sản xuất kể trên có cơ hội phục hồi trở lại và tăng trưởng tốt.
Mặc dù vậy, nỗi lo về hàngtồn kho cũng trở thành một áp lực lớn, như
chỉ số tồn kho toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tại thời điểm này tăng tăng 13,6% so với cùng thời điểm năm trước.
Trong đó một số ngành có chỉ số tồn kho tăng cao như: sản phẩm từ plastic tăng 24,89%; sản xuất phân bón tăng 186,33%; sản xuất thuốc lá tăng 137,23%; sản xuất xi măng tăng 35,21%; sản xuất trang phục tăng 92,64%… Đây là thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp, khi mà việc điều chỉnh cơ bản nằm ngoài năng lực nội ngành.
Tại kỳ họp thường kỳ tháng 9 vừa qua, Ủy ban nhân dân thành phố đánh giá rất cao kết quả tăng trưởng của ngành công nghiệp thành phố, khẳng định đó là thành quả bước đầu của chiến lược đổi mới mô hình tăng trưởng, cải cách cơ chế đầu tư.
Nhưng điều quan trọng năm 2019 là năm thứ tư liên tiếp thành phố thực hiện chủ đề năm “Tăng cường kỷ cương thu chi ngân sách – Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh”. Như vậy, “Cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh” dù đã được tâp trung, nhưng cần tiếp tục đây mạnh để tạo sân chơi bình đẳng cho một mục tiêu phát triển đồng bộ.
Lê Minh Thắng
