Phó Trưởng ban Thu, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, ông Mai Đức Thắng cho biết, tính đến hết tháng 2-2019, tổng số nợ BHXH phải tính lãi trong toàn quốc là 6.654 tỷ đồng, so với thời điểm cuối năm 2018 tăng 1.300 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ chiếm 2,7% số phải thu. Nợ đọng BHXH diễn ra ở tất cả các tỉnh, thành và tỷ lệ nợ đều tăng, tất cả các thành phần kinh tế, đặc biệt là khu vực kinh tế ngoài quốc doanh có số nợ tăng mạnh.
Danh sách các doanh nghiệp có số nợ BHXH lên đến hàng chục tỷ đồng đã được BHXH công bố công khai tại Hội nghị cung cấp thông tin định kỳ về BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) tháng 3/2019.
Điển hình là Công ty Cổ phần LILAMA 3 (Mê Linh – Hà Nội) ; Cty TNHH Nam Phương (Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh) ; Công ty cổ phần dịch vụ Bưu Chính Viễn Thông Sài Gòn (Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh).
Ông Mai Đức Thắng, Phó Trưởng ban Thu BHXH Việt Nam công bố danh sách các doanh nghiệp nợ đọng BHXH
Nhiều doanh nghiệp khác như Công ty cổ phần Xây dựng công trình giao thông 1 – Hà Nội, Công ty cổ phần Cầu 12, Cty trách nhiệm hữu hạn May mặc xuất khẩu VIT Garment, Chi nhánh Công ty cổ phần ô tô Xuân Kiên VINAXUKI – Nhà máy sản xuất ô tô số 1 , Công ty cổ phần cơ khí xây dựng 121 – CIENCO1… cũng có số nợ BHXH từ 17 – 20 tỷ đồng…
Theo BHXH Việt Nam, đến nay, BHXH đã chuyển một số hồ sơ của các đơn vị nợ lớn kéo dài sang cơ quan Công an để xử lý theo trình tự của pháp luật. Điển hình, BHXH thành phố Hồ Chí Minh đã chuyển của 1 hồ sơ, BHXH Hà Nội đã chuyển 9 hồ sơ của các đơn vị nợ kéo dài sang cơ quan Công an để xử lý theo quy định pháp luật.
Đánh giá nguyên nhân, ông Mai Đức Thắng cho rằng, nguyên nhân chủ quan là do quy định về quản lý và xử lý nợ chưa có, vì vậy doanh nghiệp vẫn cố tình chây ỳ. BHXH Việt Nam đã nhiều lần phối hợp với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội nhưng hiện chưa ban hành được.
Một lý do được BHXH đưa ra chính là, trong tổ chức thực hiện, ý thức chấp hành pháp luật của các chủ sử dụng lao động cũng chưa tốt. Không ít doanh nghiệp dù hoạt động sản xuất kinh doanh vẫn bình thường, vẫn có lợi nhuận, lương thưởng cho người lao động đầy đủ nhưng vẫn cố tình chây ỳ, nợ bảo hiểm xã hội. Cùng với đó, do quý I/2019, một số doanh nghiệp dành tiền để chi thưởng Tết cho người lao động nên chưa tập trung cho đóng BHXH, BHYT, BHTN…
Ông Mai Đức Thắng cho biết, một nguyên nhân nữa chính là vai trò của công đoàn cơ sở. Tiếng nói của công đoàn trong việc bảo vệ người lao động đóng BHXH ở đa số doanh nghiệp còn hạn chế, vì Chủ tịch công đoàn cơ sở ăn lương doanh nghiệp nên khó đấu tranh, bảo vệ quyền lợi cho người lao động…
Theo ông Đào Việt Ánh, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, thời gian qua, để hạn chế gia tăng nợ, BHXH Việt Nam đã thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt, yêu cầu bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố giao ban hàng tháng báo cáo tình hình thu và nợ, xác định nguyên nhân nợ đối với từng đơn vị để có giải pháp phù hợp.
Ngay từ đầu năm, BHXH Việt Nam có văn bản yêu cầu cán bộ chuyên quản thu ở địa phương bám sát doanh nghiệp, hàng ngày phải đôn đốc, định kỳ 15 ngày doanh nghiệp vẫn không nộp thì lập biên bản và qua 2 lần lập biên bản thì báo cáo giám đốc để thành lập đoàn thanh tra, xử phạt. Đôn đốc của các chuyên quản này đã mang lại hiệu quả…
Bảo hiểm xã hội Tp Hải Phòng nỗ lực làm tốt công tác thu và phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm
BHXH Việt Nam cũng thực hiện thanh tra đột xuất tất cả các đơn vị nợ BHXH, BHYT trên cơ sở thông tin từ phần mềm dữ liệu quản lý trên toàn quốc. Với những doanh nghiệp nợ quá 3 tháng mà chưa được thanh tra, phần mềm này sẽ tiến hành cảnh báo.
Các địa phương khi thấy có cảnh báo trên phần mềm, phải lập đoàn thanh tra để thanh tra, đôn đốc. Các đợt thanh tra phải có quyết định xử lý và gửi kết quả xử lý đến cơ quan chức năng (Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát, Lao động ,Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động….) cùng cấp nhằm báo cáo, làm căn cứ xử lý hình sự sau này.
Bên cạnh đó, BHXH sẽ công khai danh sách các doanh nghiệp nợ đọng trên phương tiện đại chúng; với những doanh nghiệp đã bị lập biên bản nhưng vẫn cố tình trốn đóng, BHXH sẽ lập hồ sơ chuyển cơ quan Công an điều tra, khởi tố theo quy định của Bộ luật Hình sự hoặc hướng dẫn người lao động tố giác hành vi vi phạm trong việc đóng với cơ quan Công an để xử lý theo trình tự quy định của pháp luật…
