Hơn 30 năm đổi mới, một trong những dấu ấn quan trọng nhất mà Việt Nam đạt được là việc cải thiện hạ tầng giao thông. Hệ thống các dạng hình giao thông được đầu tư xây mới, nâng cấp, mở rộng đã góp phần to lớn làm thay đổi toàn diện bộ mặt đất nước, tạo động lực quan trọng để phát triển kinh tế – xã hội.
Nhưng trong thành tựu ấy, cũng nổi lên những vết gợn không nhỏ, tác động tiêu cực vào phát triển hạ tầng giao thông nói riêng và cả công cuộc phát triển của đất nước nói chung, mà dự án đường sắt trên cao Cát Linh – Hà Đông (Hà Nội) có thể nói là điển hình.
Những lùm xùm liên quan đến thiết kế, tiến độ, vốn đầu tư… của dự án đã tốn quá nhiều dung lượng thông tin truyền thông, gây bức xúc kéo dài trong dư luận xã hội. Đến nỗi trong nhiều cuộc họp, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã phải quyết liệt chỉ đạo, thậm chí gay gắt trước tình trạng trì trệ này.
Được biết dự án đường sắt trên cao Cát Linh – Hà Đông được khởi công từ năm 2011, sau khi Việt Nam ký kết với Trung Quốc vay vốn tài trợ theo Hiệp định khung năm 2008. Bên tài trợ vốn chỉ định Tổng thầu thực hiện dự án là Công ty TNHH tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc.
Theo kế hoạch, công trình có chiều dài 13,5km này sẽ được đưa vào khai thác sử dụng vào năm 2015, nhưng từ đó đến nay qua gần chục lần hẹn rồi lại lỡ, những người kỳ vọng được thụ hưởng công trình vẫn mòn mỏi chờ đợi.
Không chỉ kéo dài về thời gian thi công, dự án còn được biết đến là một công trình đội vốn với mức khủng, khi điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư ban đầu từ 8.770 tỷ lên 18.000 tỷ đồng (tăng 9.231 tỷ đồng, tương đương trên 205%).
Mới đây, kiểm toán Nhà nước đã vào cuộc và phát hiện nhiều dấu hiệu sai phạm, trong khi trách nhiệm của những đơn vị, cá nhân liên quan chưa được làm rõ. Tại cuộc họp báo vừa được tổ chức tại Hà Nội, đại diện lãnh đạo ngành giao thông cho biết công trình chỉ còn 1% khối lượng công việc, nhưng lại chưa thể hứa đến khi nào hoàn thành, càng khiến câu chuyện về dự án trở thành tâm điểm.
Với những gì đã và đang hiện hữu, cho thấy dự án Cát Linh – Hà Đông thực sự là bài học đáng nhớ trong đầu tư. Dẫu vẫn biết mục tiêu phục vụ phát triển kinh tế – xã hội là điều buộc phải làm, nhưng cái giá phải trả nhìn từ mọi góc độ là điều không thể xem thường.
Hơn nữa, công trình vẫn chưa được khai thác, nên lời giải dường như vẫn chưa có hồi kết, bởi khi khai thác thì chất lượng và hiệu quả công trình mới thực sự lộ diện.
Hoàng Minh
