Thành phố hiện có 7 quận trên tổng số 15 đơn vị hành chính, tuy nhiên do các quận mới thành lập còn tiếp tục phát triển không gian đô thị, nên hệ thống ngõ phố ổn định tương đối thuộc các quận cũ như Hồng Bàng, Ngô Quyền, Lê Chân và Hải An.
Theo số liệu thống kê, 4 quận trên hiện có khoảng 50 tuyến phố chính nội đô, nhưng chưa có số liệu chính xác đối với các ngõ, ngách nằm trong cơ chế vận hành công cộng.
Những năm qua, do độ mở của kinh tế thị trường, hệ thống vỉa hè, thậm chí cả lòng đường bị khai thác tràn lan thành các tụ điểm kinh doanh đã và đang trở thành vấn đề nhức nhối trong công tác quản lý đô thị. Đường hè chính đã vậy, nhưng chuyện quản lý đối với các ngõ phố dường như đang bị bỏ ngỏ.
Gọi là ngõ, nhưng ở Hải Phòng có khá nhiều ngõ lớn, được gọi theo tên chữ khá quen thuộc như Ngõ Cấm, Lý Tiêm, Văn Minh, Lâm Tường, Nam Pháp, Hào Khê… Nhưng điều đáng nói là, những năm gần đây, hầu hết các ngõ lớn ở Hải Phòng đã bị chiếm dụng, trở thành tụ điểm họp chợ, với quy mô hàng hóa và dịch vụ mỗi ngõ tương ứng với một chợ cấp 3 theo xếp hạng.
Cùng với đó, cũng rất khó tìm trên địa bàn thành phố một ngõ ngách nào dù nhỏ, không bị chiếm dụng. Phải thấy rõ rằng, sự tồn tại này không chỉ làm biến dạng đô thị, mà tổn hại lớn đến trật tự giao thông, môi trường cũng như các vấn đề an sinh xã hội khác.
Chưa kể, trong thời gian diễn ra dịch bệnh Covid-19, khi các lực lượng chức năng đẩy mạnh chiến dịch lập lại trật tự vỉa hè, lòng đường ở một số tuyến lớn, nhiều điểm kinh doanh “chạy” vào trong ngõ, khiến các ngõ vốn dĩ đã hỗn độn lại càng thêm phức tạp. Đã xuất hiện tình trạng mất ANTT khi các hộ tranh nhau diện tích hành nghề.
Cần phải thấy rằng, nếu tính chung cả thành phố thì dạng hình tự phát này đang giải quyết nhu cầu mưu sinh của một bộ phận không nhỏ người dân, thậm chí có những gia đình toàn bộ nhân khẩu chỉ trông vào “một chỗ ngồi” lấn chiếm được. Nhưng xét về tổng thể, đây không phải là mục tiêu phấn đấu cho một thành phố đang trên lộ trình trở thành văn minh, hiện đại.
Nhưng điều đáng nói là, bên cạnh các quy định khá chặt chẽ của pháp luật về đường hè, hiện các quy định về quản lý ngõ phố còn rất lỏng lẻo, mặc dù đây cũng là công trình công cộng đòi hỏi phải được điều chỉnh. Thiết nghĩ, đã đến lúc cơ quan chức năng quan tâm hơn nữa đến vấn đề này, vẫn biết là bài toán nan giải, nhưng không thể không làm.
Hoàng Minh
