Dịch bệnh Covid-19 đang dần được kiểm soát, cả nước bước sang trạng thái linh hoạt, nền kinh tế cần được phục hồi, trong đó bài toán về nguồn lao động cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hết sức quan trọng, sau đợt biến động vì đại dịch vừa qua.
Tại Hải Phòng, một số nhà máy đang thông báo tuyển dụng lao động phổ thông để bù đắp cho lượng thiếu hụt, đồng thời tăng cường hoàn tất kế hoạch sản xuất cuối năm.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, cách thức tuyển dụng với những điều kiện máy móc, hình thức của một số doanh nghiệp, được thể hiện trên bộ hồ sơ tuyển dụng đang bộc lộ bất cập, gây phiền hà cho lao động phổ thông, dẫn đến mục tiêu tuyển dụng của doanh nghiệp rất có thể sẽ không hiệu quả.
Cụ thể, ở một số doanh nghiệp sử dụng đông lao động, nhu cầu tuyển dụng lên tới vài trăm người mỗi doanh nghiệp. Trong thông báo tuyển dụng nêu điều kiện hồ sơ dự tuyển bao gồm: Đơn xin việc (có xác nhận của chính quyền địa phương); Sơ yếu lý lịch (có xác nhận của chính quyền địa phương); Giấy khám sức khỏe (xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền) bản sao giấy khai sinh, hộ khẩu, căn cước công dân, bằng cấp (có công chứng); ảnh… tổng cộng hàng chục chi tiết.
Theo một cán bộ tổ chức có kinh nghiệm nhiều năm làm việc ở doanh nghiệp, cách xác lập hồ sơ nêu trên đã có từ thời bao cấp, cách đây gần nửa thế kỷ, trên thực tế hiện không có quy định pháp luật nào điều chỉnh thành phần hồ sơ như vậy đối với lao động phổ thông.
Điều đó cho thấy, sự sao chép quy trình tuyển dụng của một số doanh nghiệp là rất thiếu sáng tạo, thậm chí ngay cả những người có trách nhiệm đứng ra tuyển dụng cũng không hiểu một bộ hồ sơ cần từng ấy chi tiết có ý nghĩa gì và để làm gì.
Cũng theo cán bộ trên, từ cách đây vài chục năm công ty ông đã bỏ các thủ tục phiền hà với mong muốn tạo hành lang thoáng đãng cho người lao động đến với doanh nghiệp. Bởi lẽ để quản lý lao động, doanh nghiệp chỉ cần một tờ khai lý lịch đã đầy đủ thông tin, cùng với giấy khám sức khỏe là điều kiện bắt buộc theo quy định.
Nếu thấy trường hợp nào cần thiết phải xác minh, doanh nghiệp chỉ cần yêu cầu người lao động đem bản gốc các loại giấy tờ khác để đối chiếu. Toàn bộ thông tin sau đó được cập nhật trên máy tính, còn hồ sơ dù có nhiều chi tiết, đầy đủ hay thừa thiếu cơ bản ít khi được trưng dụng, báo hại doanh nghiệp phải đầu tư tiền mua tủ, dành diện tích kho và nhân lực quản lý hồ sơ.
Thực tế cũng cho thấy, hiện lao động phổ thông đến từ rất nhiều nguồn, có người đang sinh sống cùng gia đình, có người đang thoát ly và tạm trú trong các nhà trọ, có người từ các địa phương khác di chuyển đến… Vì vậy việc thiết lập một bộ hồ sơ hoàn chỉnh với hàng chục chi tiết theo yêu cầu của doanh nghiệp gây khá nhiều khó khăn cho người đến tuyển dụng.
Mặt khác, quan hệ lao động là bình đẳng trước pháp luật, giữa người lao động và chủ sử dụng lao động, dù chỉ là hình thức, nên chăng thay thế ”Đơn xin việc” bằng “Phiếu đăng ký tuyển dụng” hoặc ngôn ngữ khác phù hợp, thể hiện sự cầu thị, tôn trọng người lao động.
Cho thấy, bộ hồ sơ tuyển dụng tưởng chừng rất đơn giản, nhưng từ cách thức đã nêu đang phản ánh sự trì trệ có hệ thống trong tư duy, giữa thời đại bùng nổ công nghệ thông tin như hiện nay, nhất là khi cả nước đang vận hành theo hướng công nghệ số. Thiết nghĩ, xu hướng phát triển là tất yếu, nhưng cũng cần phát triển từ những điều nhỏ nhất, đơn giản nhất, hồ sơ lao động chỉ là một ví dụ.
Hoàng Minh
