Theo một số thông tin báo chí, Bộ Công Thương đang nghiên cứu áp dụng song song giá điện sinh hoạt 1 bậc và nhiều bậc.
Theo đó, Bộ Công Thương đang nghiên cứu phương án giá bán lẻ điện sinh hoạt 1 bậc, đồng thời điều chỉnh phương án biểu giá bán lẻ điện bậc thang, dự kiến cả hai phương pháp tính giá sẽ được áp dụng, quyền lựa chọn phức thức thanh toán nào sẽ thuộc về người tiêu dùng.
Đây là động thái có ý nghĩa tích cực, trong bối cảnh câu chuyện về giá điện và nhiều vấn đề bất cập khác thu hút sự quan tâm đặc biệt của xã hội, đồng thời có nhiều thời điểm làm nóng nghị trường Quốc hội.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ trong nhiều phiên họp thường kỳ, đã chỉ đạo ngành điện cần tập trung nghiên cứu, đề xuất các giải pháp khắc phục.
Có thể nói, trong nền kinh tế thị trường hiện nay, điện năng là một loại hàng hóa đặc biệt nhất, với công nghệ sản xuất đặc thù, truyền tải và phân phối lưu thông trên hệ thống riêng biệt, kể cả chuyện “tích trữ, bảo quản” cũng vô cùng đặc biệt.
Chính vì vậy, khi được đưa ra thị trường phân phối bán lẻ, điện năng cũng có những phương pháp, hình thức hoàn toàn khác biệt với các loại hàng hóa thông thường, càng không thể thả nổi thị trường để cạnh tranh một cách hoàn hảo.
Từ lý do trên, thời gian qua điện năng là mặt hàng không được khuyến khích sử dụng nhiều, người tiêu dùng mua càng nhiều, giá bán càng cao theo khung bậc thang.
Công bằng mà nói, trong những bức xúc của dư luận xã hội, rất có thể có những vấn đề ngành điện bị “hàm oan”, nhưng với những gì diễn ra trên thực tế, không hẳn là tất cả. Nhiều nội dung giải thích, giải trình từ ngành điện trước thắc mắc của xã hội, chưa đủ sức thuyết phục.
Trở lại với đề xuất nghiên cứu giải pháp cùng lúc áp dùng nhiều phương pháp tính tiền điện, nghĩa là người tiêu dùng đã có sự lựa chọn, ngành điện cũng bớt đi cái tiếng “độc quyền”.
Vấn đề đặt ra là việc tính toán các chi phí giá thành cũng như những yếu tố tác động để cấu thành giá bán dựa trên nguyên tắc nào?
Rất cần sự công khai và vào cuộc của nhiều cấp ngành liên quan, để đảm bảo hài hòa lợi ích của cả người mua, người bán cũng như lợi ích quốc gia.
Hoàng Minh
