Năm 2023, tuyến đường biển, lực lượng chức năng đã phát hiện 8 vụ, bắt 7 đối tượng, thu giữ 303 kg cocain, 100g heroin, 180g ma túy tổng hợp. Điển hình, có thể kể đến ngày 6/6/2023, Cục trưởng Cục Cảnh sát ĐTTP đã phối hợp với Tổng cục Hải quan kiểm tra 5 container tại kho hàng Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đình Vũ (Hải Phòng) phát hiện, thu giữ 303 kg cocain, được vận chuyển từ Nam Mỹ, quá cảnh Singapore về Hải Phòng. Trước diễn biến tình hình tội phạm ma túy trên biển diễn biến phức tạp, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Quang – Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy, Bộ Công an, vừa có những chia sẻ cụ thể về một số vấn đề liên quan đến tình hình tội phạm ma túy trên biển với các cơ quan truyền thông trong cả nước. Sau đây, Chuyên đề An ninh Hải Phòng xin trân trọng gửi đến bạn đọc một số đánh giá, chia sẻ của Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Quang về lĩnh vực này.
Diễn biến phức tạp
Việt Nam có bờ biển trải dài trên 3.260 km, với 44 cảng nước sâu, thuận tiện cho xuất, nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam đi nước ngoài và từ nước ngoài về Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước. Tuy nhiên, tình hình tội phạm lợi dụng tuyến đường biển để tiến hành hoạt động mua bán trái phép chất ma túy diễn biến phức tạp. Những năm qua, Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy đã chỉ đạo Công an các địa phương phối hợp với các lực lượng chức năng như Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển tiến hành điều tra, khám phá, bắt giữ nhiều vụ mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy trên tuyến đường biển.
Tuy nhiên, thời gian gần đây do áp lực từ tình hình tội phạm ma túy trên thế giới và khu vực, các đối tượng lợi dụng tuyến đường biển của Việt Nam để vận chuyển trái phép chất ma túy qua Việt Nam sang nước thứ ba tiêu thụ diễn biến phức tạp, khó lường. Chỉ tính riêng mấy tháng đầu năm 2024, liên tiếp trên bãi biển các tỉnh miền Trung, miền Nam người dân và các lực lượng chức năng đã phát hiện lượng lớn chất ma túy trôi dạt trên bờ biển, chủ yếu là cocain.
Thực tế quá trình đấu tranh với tội phạm ma túy cho thấy cocain ở thị trường Đông Nam Á không tiêu thụ. Các đối tượng đã lợi dụng tuyến đường biển để vận chuyển ma túy qua Việt Nam mang sang các nước khác tiêu thụ.
Ma túy trôi dạt trên biển được cài định vị
Khác với ma túy mua bán ở khu vực Đông Nam Á và các quốc gia trong khu vực, ma túy loại cocain được các đối tượng đóng thành từng bánh, trọng lượng 1 kg. Qua một số vụ phát hiện, thu giữ các gói ma túy này của lực lượng chức năng cho thấy, ma tuý cocain được các đối tượng đóng gói, có gắn thiết bị định vị. Điều đó chứng tỏ các đối tượng thả ma túy để các đối tượng khác trục vớt ma túy đi tiêu thụ. Đây là một phương thức, thủ đoạn hoạt động mới, vô cùng tinh vi, xảo quyệt của tội phạm ma tuý, gây khó khăn cho công tác điều tra, phát hiện, đấu tranh, bắt giữ của lực lượng chức năng.
Thêm vào đó, là tình trạng hiện nay các đối tượng vận chuyển ma túy bằng đường bộ, tập kết ở Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp ở nước ngoài liên quan đến người nước ngoài, tập kết ma túy vào nhà kho, sau đóng gói, cất giấu, trà trộn lẫn các hàng hóa xuất khẩu (hạt nhựa, thức ăn gia xúc, phế liệu…) đưa xuống các cảng biển lớn để vận chuyển đi các nước khác khiến cho tình hình tội phạm ma túy trên tuyến đường biển diễn biến phức tạp.
Trước thực trạng trên, lãnh đạo Bộ Công an đã chỉ đạo Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy và Công an các địa phương tích cực áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp với lực lượng chuyên trách phòng, chống ma túy của biên phòng, hải quan, cảnh sát biển tổ chức đấu tranh, ngăn chặn các đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy trên tuyến đường biển.
Khó khăn, thách thức
Tuyến đường biển của nước ta rất rộng, với diện tích mặt nước hàng triệu km2 trải dài từ Bắc vào Nam, hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trên đường biển cũng có nhiều khác biệt với các tuyến đường khác. Ở tuyến đường biển có rất nhiều tàu, thuyền của các nước qua lại, thêm vào đó là tàu thuyền đánh cá của người dân. Lợi dụng đặc điểm này, các đối tượng thường tìm cách trà trộn ma túy trong các tàu thuyền. Thủ đoạn mới của chúng là sử dụng tàu, cải trang tàu đánh cá để theo dõi động thái của lực lượng chức năng để cảnh giới, thông báo cho các đối tượng vận chuyển ma túy kịp thời tránh xa khu vực có lực lượng tuần tra. Cùng với đó, Việt Nam đang đẩy mạnh xuất nhập khẩu hàng hóa, với lượng hàng hóa qua cửa khẩu rất lớn, các đối tượng đã lợi dụng để trà trộn ma túy lẫn vào các loại hàng hóa xuất nhập khẩu để vận chuyển, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong công tác đấu tranh.
Trong khi đó, phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ cho công tác đấu tranh tội phạm ma túy trên biển còn hạn chế. Lực lượng phòng, chống tội phạm ma túy trên tuyến đường biển còn mỏng, chưa có nhiều kinh nghiệm. Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, lãnh đạo Bộ Công an, Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy đang chú trong đẩy mạnh công tác phối, kết hợp với các lực lượng chức năng, tăng cường đấu tranh, ngăn chặn tội phạm lợi dụng tuyến đường biển để mua bán trái phép chất ma túy.
Tự ý cất giấu ma tuý là hành vi vi phạm pháp luật hình sự đặc biệt nghiêm trọng
Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Quang đặc biệt lưu ý trong thực tế, những năm trước đã có hiện tượng ma túy trôi dạt trên biển và có nhiều người dân phát hiện đã tự giác giao nộp cho lực lượng chức năng. Tuy nhiên, cũng có một số người dân vì thiếu hiểu biết, hám lợi khi phát hiện ma túy không giao nộp cho lực lượng chức năng mà tự ý cất giấu.
Đây là hành vi vi phạm pháp luật hình sự đặc biệt nghiêm trọng. Từ thực tế này, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Quang đề nghị người dân nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm, tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật, khi phát hiện vật nghi ma túy trôi dạt vào bờ biển cần nhanh chóng báo cho các cơ quan chức năng (Công an, Bội đội biên phòng) và chính quyền cơ sở ở nơi gần nhất, tuyệt đối không được cất giấu hoặc mua bán.
Đồng chí thông tin, Cục đã chỉ đạo lực lượng Công an các cấp phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm, cảnh giác trước hành động của các đối tượng lợi dụng mua bán chất ma túy cho người dân. Trước áp lực của tình hình tội phạm ma túy trên thế giới và trong khu vực, cộng thêm những tác động tiêu cực của nền kinh tế, tình hình tội phạm ma túy trong nước sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp.
Sau khi lực lượng chức năng tổ chức đấu tranh mạnh trên tuyến đường bộ, các đối tượng sẽ thay đổi phương thức, thủ đoạn, lợi dụng tuyến đường biển để mua bán trái phép chất ma túy. Bộ Công an đã chỉ đạo Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy chỉ đạo Công an các địa phương tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chuyên trách phòng, chống ma túy áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để đấu tranh, xử lý, ngăn chặn. Đồng thời, tăng cường phối hợp với các quốc gia trong khu vực, trên thế giới và các tổ chức quốc tế để ngăn chặn ma túy từ sớm, từ xa, từ nơi xuất phát.
Khánh Chi (Lược ghi theo tài liệu của Cục Cảnh sát ĐTTP về ma túy cung cấp)
